Oscar Akademi, 1973’teki törende Baba filmindeki rolüyle kazandığı ‘En İyi Oyuncu’ ödülünü Yaralı Diz Katliamı nedeniyle reddeden Marlon Brando adına yerli kıyafetiyle çıktığı sahnede konuşma yaparken yuhalanan Kızılderilili oyuncu Sacheen Littlefeather’dan 50 yıl sonra özür diledi. Akademi oyuncuyu özel bir etkinlikle de ağırlayacağını açıklarken, 75 yaşındaki Littlefether yarım asır sonra gelen özür için “Biz Kızılderililer çok sabırlı insanlarız, özür için sadece 50 yıl bekledik!” dedi.
SALİHA SULTAN
Oscar Akademi, 1973’te Marlon Brando adına verilen ödülü reddetmek için sahneye çıkan ve Hollywood Kızılderili tasvirini eleştiren bir konuşmaya imza atan oyuncu Sacheen Littlefeather’dan 50 yıl sonra özür diledi. Oyuncunun ‘haksız bir tacize’ maruz kaldığını belirten Akademi, şimdi 75 yaşında olan Littlefeather’ı Eylül ayında bir ‘sohbet, şifa ve kutlama’ etkinliği ile de ağırlayacağını açıkladı.
Kızılderili asıllı oyuncu Littlefeather 1973 yılında düzenlenen ve Oscar tarihine damga vuran ödül töreninde 26 yaşındaydı. Oyuncu, Marlon Brando’ya ‘The Godfather’ (Baba) filmindeki rolü için verilen en iyi erkek oyuncu ödülünü reddetmek üzere sahneye çıktı. Törende 60 saniyelik bir konuşma yapan Littlefather, törende Kızılderili elbisesi giyen ilk Kızılderili kadın olarak da tarihe kaydoldu. Oyuncu, konuşmasında Brando’nun ödülü ‘bugünkü Amerikan Kızılderililerine film endüstrisi tarafından yapılan muamele’ nedeniyle ödülü kabul edemediğini açıkladı. Seyircilerden bazıları onu yuhalarken, sahne arkasında olan Westerns yıldızı John Wayne’in Littlefather’e çok öfkelendiği ve altı güvenlik görevlisi tarafından zapt edildiği öğrenildi.
Akademi özür duyurusunu yaparken, haziranda akademi başkanı David Rubin tarafından Littlefeather’a gönderilen bir mektubu da paylaştı. Rubin, mektubunda Littlefeather’ın konuşmasını ‘bize saygının gerekliliğini ve insan onurunun önemini hatırlatmaya devam eden güçlü bir ifade’ olarak nitelendirdi. “Bu açıklama nedeniyle maruz kaldığınız suistimal yersiz ve haksızdı” diye yazan Rubin, “Yaşadığınız duygusal yük ve kariyerinize verdiği zarar onarılamaz. Çok uzun zamandır gösterdiğin cesaret kabul görmedi. Bunun için hem en derin özürlerimizi hem de en içten hayranlığımızı sunuyoruz” ifadelerini kullandı.
TÖREN YERİNE YARALI DİZ KATLİAMI PROTESTOSUNA GİTMİŞTİ
Littlefeather, 1973’te sahnede şu konuşmayı yapmıştı: “Marlon Brando benden zaman darlığı nedeni ile şu anda sizinle paylaşamayacağım uzun bir konuşma yapmamı istedi. Ancak basınla paylaşmaktan memnuniyet duyacağım şey şu ki o; çok üzülerek bu cömert ödülü kabul edemiyor. Ve bunun sebebi de günümüz film endüstrisinin -beni affedin- ve televizyonlardaki filmlerdeki yeniden çevrimlerde Amerikan yerlilerine yaptıkları ve Wounded Knee’deki son olaylardır. Bu akşam aranızda bulunamadığım için beni affedin. Gelecekte kalplerimiz ve anlayışlarımızda sevgi ve cömertlikte bir araya geleceğiz. Marlon Brando adına sizlere teşekkür ediyorum.” Brando’nun ödülü 1890 yılında Güney Dakota’da gerçekleşen ve 60’ı kadın ve çocuk 153 Kızılderilinin öldürüldüğü Yaralı Diz Katliamı’nı protesto etmek için kabul etmemişti. Brando Oscar törenine katılmama nedenini de oyuncu Littlefeather’in daha sonra basına tamamını okuduğ mektubunda şu sözlerle ifade etmişti: “Bu gece doğrudan sizinle konuşuyor olabilirdim ancak Yaralı Diz’e (wounded knee) gidip, ırmaklar aktıkça ve otlar büyüdükçe onursuz kalmaya devam edecek bir barışın kurulmasını engelleyebilmek için elimden gelen yardımı yapmakla daha yararlı olabileceğimi hissettim.” Oyuncu, Oscar ödül töreni yerine törenden 6 gün önce başlayan 200’den fazla aktivistin ve Kızılderililerin katıldığı Wounded Knee işgali protestolarına katılmıştı.
‘BİZ KIZILDERİLİLER SABIRLI İNSANLARIZ’
Sağlam bir aktivist olarak da tanınan ve şu an 75 yaşında olan oyuncu Littlefeather’ın, kanser hastası olduğu için çok nadir röportaj verdiği biliniyor. Ancak Littlefeather Oscar’dan gelen özürün ardından sessiz kalmadı. Oyuncu yaptığı açıklamada, “50 yıl önce Akademi Ödülünü kabul etmediğimden bu yana ne kadar değiştiğini görmek çok yüreklendirici” dedi. Oyuncu, özüre yönelik ise şu ifadeleri kullandı: “Biz Kızılderililer çok sabırlı insanlarız, özür için sadece 50 yıl bekledik!” dedi Littlefeather. “Bu konudaki mizah anlayışımızı her zaman canlı tutmamız gerekiyor. Bu bizim hayatta kalma yöntemimiz.” Littlefeather,1973’te yaşananların ardından bir röportajında iş bulmasının engellediğini aktarmıştı. Oyuncu, bu yılın başlarında Akademi Müzesi yöneticisi Jacqueline Stewart ile yaptığı bir podcast’te, 1973’teki törende onu söz konusu konuşmaya iten düşünceyi şöyle aktarmıştı: “Yerlilerin, siyahilerin, Asyalıların, Meksikalıların kendi imajlarını yaratmaya dahil olması gerektiğini düşündüm.”
