Toplumsal tarih meraklılarına ilaç niyetine kitaplar

Toplumsal tarih meraklılarına ilaç niyetine kitaplar

'En Meşhur Türk Pehlivanları’ndan ‘Giresun Nikah Kayıtları’na, ‘1890-1922 Arası İzmir’de Faaliyet Gösteren Rum Spor Kulüpleri’nden ‘Osmanlı ‘Osmanlı Filistini Yer İsimleri Kılavuzu ve Atlası’na, ‘Bursa Kılıç-Kalkan Halk Oyunu ve Ustaların 10 Yılı’ndan ‘Yaşamak İçin’e toplumsal hafızamıza ve tarihimize ışık tutan nadir kitapları KARAR okurları için derledik.

TANER AY

Hemen her gün kitapçıların raflarına bakmak alışkanlığım vardı. Ama, küçük bir rahatsızlığım nedeniyle, kırk günü aşkın süre kitapçılara uğrayamadım. Buna karşın, dostlarım beni hiç kitapsız bırakmadılar. Hepsine müteşekkirim. Bu sürede okuma önceliğini araştırmalara ve arşiv çalışmalarına verdim.

Oğuzhan Murat Öztürk’ün yayıma hazırladığı ‘En Meşhur Türk Pehlivanları’nı (Ötüken Neşriyât) ve baba dostu M.Güner Demiray’ın ‘Yaşamak İçin’ (İzan Yayıncılık) isimli romanınıysa daha keyifli günlerimde okumak için biraz erteledim: Her gedâ fehm eylemez, âyin-i Cem’dir kırâat! Toplumsal tarihimizin yazımı açısından, mezarlık ve nikâh kayıtları çok önemli olmalarına karşın, maalesef ikisinde de sınıfta kalan bir milletiz.

3kr2-en-meshur-turk-pehlivanlari-001.png

Nikâh kayıtlarında daha önce Konya’daki Tablet Kitabevi’nce yayımlanan ‘Bir İmamın Nikâh Defteri’ni edinmiş ve günlerce elimden bırakamamıştım. Geçenlerde kırk beş yıllık arkadaşım Ahmet Zeki Pamuk bana Giresun Belediyesi Kültür Yayınları’nın ‘Giresun Nikâh Kayıtları’nı gönderdi. Feridun Emecen’in ve Ayhan Yüksel’in yayıma hazırladıkları bu eser, 1864 ile 1930 arasındaki nikâh kayıtlarını içermektedir.

Kitapta, fakülteden arkadaşımız Ferda’nın ailesinden fotoğrafların da bulunması, ayrıca hoş bir sürpriz oldu. İstanbul Ticaret Odası’nın yayımladığı ‘Osmanlı Filistini Yer İsimleri Kılavuzu ve Atlası’nın ise bir süredir peşindeydim. Bulamamıştım. Ama, sonunda KARAR gazetesinden sevgili dostlarım İbrahim Kiras’ın ve Saliha Sultan’ın sayesinde eseri edinebildim.

3kr2-nikah-kayitlari-002.jpg

Bu güzel kitap için İTO yönetim kurulu başkanı Şekib Avdagiç’e de ayrıca teşekkür ederim. Müthiş bir çalışma, nefis bir baskı. Benim gibi tarihe ve tarihsel yerleşim yerlerine meraklı biri için çok değerli bir başvuru kaynağı. Andreas Baltas’ın ‘1890-1922 Arası İzmir’de Faaliyet Gösteren Rum Spor Kulüpleri’ isimli kıymetli araştırmasıysa Altay Spor Eğitim Vakfı ile Yakın Yayınları tarafından yayımlanmış.

Aslında eser yazarın yüksek lisans tezinin genişletilmiş şekli. Eseri bana İzmirli şâir dostum Halit Özboyacı gönderdi. İçindeki arşiv resimleriyle emsalsiz bir çalışma. Bu eserden, Altay Spor Kulübü’nün Karşıyaka’daki Türk mahallesi olan Soğukkuyu’da kurulduğunu, 1911 yılında açılan Panionis Stadı’nın işgalden sonra önce Punta Stadı, sonra da Altay ile özdeşleşerek Alsancak Stadyumu olarak anıldığını ve 1918 yılında yapılan XVIII’nci Paniyon Oyunları’na ilk defa bir Türk takımı olarak Altay’ın katıldığını Andreas Baltas’tan öğrendim. Bu müsabakalarda Altaylı Türk sporcu Osman ile Panionioslu Rum sporcu Petritsas arasındaki olayı da, isterseniz Andreas Baltas’tan okuyun, çünkü çok keyifli...

KILIÇ KALKAN OYUNUNDA GLADYÖRLERİN ETKİSİ VAR MI?

Yusuf Kenan Yetişen’in ‘Bursa Taşımacılık Tarihi’ isimli eserini daha önce KARAR gazetesinde yazmıştım. Kenan Bey, bu defa, kitapçılarda hiç bulamayacağımız ‘Bursa Kılıç-Kalkan Halk Oyunu ve Tarihçesi’ ile ‘Bursa Kılıç-Kalkan Halk Oyunu ve Ustaların 10 Yılı’ isimli eserlerini imzalayarak gönderdi.

3kr2-kilic-kalkan-kitap-001.jpg

Bu eserlerden kılıç-kalkan oyununun tarihsel kökenlerine ilişkin çok şey öğrendim. Ama, kafamda başka bir soru var: Acaba, kılıç-kalkan oyunlarında gladyatör dövüşlerindeki ritüellerin ne kadar etkisi var?

Çünkü, topraklarımızda pek çok gladyatörün yetiştiğini ve Amisos (Samsun), Ephesos (Efes), Smyrna (İzmir), Tralles (Aydın), Thyateira (Akhisar) ve Halikarnassos (Bodrum) gibi yerleşim yerlerindeki kazılarda gladyatör mezar taşlarının bulunduğunu biliyoruz. Kenan Bey’in bu açıdan da araştırmalarını genişleteceğini umuyorum. Bu değerli kitapları belki Bursa’daki Çalıkuşu Sahaf aracılığıyla bulabilirsiniz.

KOCA YUSUF’TAN KEL ALİÇO’YA YAĞLI GÜREŞİN PEHLİVANLARI

Tanınmış Türkçülerimizden M. Sami Karayel’in, 1941-1948 yılları arasında 13 kitapta 16 pehlivanın hayatını ve güreşlerini anlattığı ve müstakil olarak basılan ‘En Meşhur Türk Pehlivanları’ serisi, cihana nam salan güreşçilerimiz hakkında neşredilmiş ilk kitapları içeriyor.

Ötüken Yayınları’nın Oğuzhan Murat Öztürk tarafından serinin tüm kitaplarının bir araya getirilip notlandırılması suretiyle yayıma hazırlanan hacimli ‘En Meşhur Türk Pehlivanları’ eserinde, Türk pehlivanlık tarihinin şu büyük isimleri anlatılıyor:

Kel Aliço, Koca Yusuf, Çolak Mümin, Kazıkçı Kara Bekir, Hergeleci İbrahim, Sultan Abdülaziz Han, Yozgatlı Kel Hasan Yürük Ali, Arnavudoğlu Ali, Kavasoğlu İbrahim, Şamdancıbaşı Kara İbo, Kara Ahmet, Kurtdereli Mehmet, Makarnacı Hüseyin, Adalı Halil, Kızılcıklı Mahmut.

3kr2-osmanlifilistiniyerisimleri.jpeg

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN