Her Kurban Bayramında, ‘’Kurban nasıl kesilir? Kurban nasıl pay edilir?’’ soruları gündeme geliyor. Allah’ü teâlâya yakın olmak isteyen ve gücü, imkanı yeten Müslüman’ların kestiği kurban, fakire fukaraya pay edilerek; onların yüzü güldürülür, bir şekilde sadaka dağıtılır.
Akli dengesi yerinde olan Müslümanlar, eğer yapabiliyorsa kendi kurbanını kendisi kessin. Kurban keserken okunacak dualar da ayrı bir önemlidir. Çünkü, Müslüman birinin kurbanı kesmesi gerekir. Kubanın nasıl pay edileceğine dair hususlar da açıkça belirtilmiştir.
KURBAN NASIL KESİLİR?
Kurban kesmek için önce bıçaklarınızı hazırlayın. Günler öncesinden bileyin. Bıçağı hayvana göstermeyin. Kurbanınınızın ayakları ve yüzü kıbleye bakacak biçimde hayvanınızı sol tarafına doğru yatırın. Hayvanın sağ arka ayağı serbest olacak şekilde diğer ayaklarını bağlayın. Ardından tekbir ve tehlil getirin.
Sonra, “Bismillâhi Allâhü ekber” denilerek, hayvanın boynuna bıçağı vurun. Nefes ve yemek boruları ile şahdamarı denilen iki ana damarını güzelce kesin. Kestikten sonra biraz bekleyin, hayvan kanını akıtsın ve yavaş yavaş can versin. Tamamıyla can verdiğinden emin olduktan sonra derisini yüzün.
KURBAN KESERKEN OKUNACAK DUALAR
Kurbanı, kurban sahibinin kesmesi menduptur. Kendisi kesemezse; işin ehli bir Müslüman’a kestirsin. Hayvanı incitmeden kesecek yere götürün. Deve hâricindekiler kıbleye karşı sol tarafları üzerine yavaşça yatırılır. Kurbanı kesecek kişi: “Allahü ekber, Allahü ekber, lâ İlâhe illallahü vellahü ekber, Allahü ekber ve Lillahilhamd. Bismillâhi Allahü ekber” der, ara vermeden büyük ve keskin bir bıçakla keser. Yalnızca “Bismillâhi Allahü ekber” diye kesse de olabilir. Usulüne göre bir kesim yapmış olmak adına hayvanın yemek ve nefes boruları ile iki şah damarının kesilmesi gerekiyor. Kurban kesilmesinin ardından kurban sahibi, Allah rızası için iki rekat namaz kılar, ardından da dua ederek Allah’tan dileklerde bulunur.
KURBAN KESMENİN HÜKMÜ
Sözlükte yaklaşmak, Allah'a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarını taşıyan kurban, dinî bir terim olarak, ibâdet için belirli koşulları taşıyan hayvanı, kurban bayramı günlerinde usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı betimler.
Hür, akıllı, mukim ve dini ölçülere göre zengin olan mümin, ilâhî rızayı kazanmak için kurbanını keser. Bu şekilde maddi durumu yetersiz olup kurban kesemeyenlere bir biçimde yardım etmiş olur ve Allah’a yaklaşmış olur.
Kurban ibadeti, İslam toplumlarının şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak yüzyıllardır süre gelen bir ibadettir. Öte yandan kurban, bir Müslüman'ın gerektiğinde bütün varlığını Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun da bir nişanesi olarak bilinir.
Kurban Hanefi mezhebine göre vacip, diğer mezheplere göre ise, sünnet-i müekkededir. Dini kaynaklarda Peygamber Efendimizin kurbanını daima kestiği ifade edilmektedir.
KURBAN NE ZAMAN KESİLİR?
Kurban (udhiye), eyyâm-ı nahr yani kurban kesme günleri olarak bilinen Zilhicce ayının 10’ncu, 11’nci ve 12’nci günleri kesilir.
Kurban kesim zamanı, bayram namazı kılınan yerlerde namaz kılınmasının ardından, bayram namazı kılınmayan yerlerde de ikinci fecrin doğumunun ardından başlar; Zilhiccenin 12. günü (bayramın üçüncü günü) güneş batıncaya dek sürer. Bu geçen zaman içerisinde gece ve gündüz kurban kesilir. Fakat kurbanların gündüz vakti kesilmesi daha uygun görülüyor.
KURBAN ETİ NASIL PAY EDİLMELİ?
Et, fakir ya da zengin olması, müslüman olup olmaması fark etmeksizin dilenildiği kişiye verilebilir. Etin dağıtımı ile ilgili genel usul da etin 3’te 1’ini evde bırakmak, 3’te 1’ini komşulara 3’te 1’ini de fakirlere dağıtmak biçimindedir. Bu dinimizce müstehaptır. Kurban etinin hepsini kendi evinde kullanmak ya da hepsini fakirlere vermek de caizdir. Kurban etinin dağıtılmaması kurban kesen kişinin yeterli maddi durumunun olmaması, çocuk sayısının fazla olması ya da evin kalabalık olması hâlinde uygun görülmüştür.
1-3’te 1’i kurban kesmeyen yani kesemeyen ihtiyaç sahiplerine sadaka olarak verilir.
2-3’te 1'iyle evine gelen akraba ve dostlarına ikram yapılması için eve ayrılır.
3-Son 3’te 1’i ise evdeki çoluk çocuğuna yiyecek ve nafaka olarak sağlanabilir.
Eti tartarak, eşit bir şekilde paylaşmak gerek. Yağ, sakatat ve yenilen her şey kurban kesen ortaklar arasında paylaşılır. Tartmadan bölüşüp helâlleşmek caiz değildir, faiz olur. 7 kişiden dördüne etle beraber birer bacak, beşinciye etle beraber derisi, altıncıya etle beraber başı verilirse, tartmadan paylaşmak caizdir. Yedinciye bir şey koymak gerekmez. Yahut 7 kişi, kurbanlık ineği birine teslim edip, (Kestirmeye, kesmeye, etini istediğin gibi sarf etmeye, seni umumi vekil ettik) demeleri durumunda, umumi vekil, bölüştürmeden etin bütününü herhangi birine verebilir ya da tartmadan ortaklar arasında göz kararıyla pay edebilir.
Kurbanın etini eşit olarak tartılmasının ardından, paylaşmak için kura çekmek iyi olur. Bir malı, ortaklar arasında bölüştürmek için, kura çekmek caiz ve sünnet olarak bilinir. Kurban eti tartılmadan paylaşılıp, biri diğerine, defter, mendil, kalem gibi bir şey verse, paylaşma sahih olur.
Bölüştürmeden etin bir kısmını pişirip, ortakların müşterek yemeleri caiz olur. Mutfakları bir olan baba oğlun, karı kocanın ortak olarak kestikleri kurbanı, tartıp pay etmeleri gerekir. Yahut 1. maddedeki gibi, biri umumi vekil olursa, tartmaya gerek olmaz.
