Kaya Tanış'ın yaşam tarzıyla dönemine damga vuran Hayalet Oğuz’un biyografisini ele aldığı 'Burası Orası Değil' kitabı Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıktı. Biyografi türünde kilometre taşı oluşturan kitabında Tanış, mülkiyet kavramına karşı olduğu ve bütün varlığını sırtındaki bir çantada taşıdığı bilinen yazarın psikobiyografisini de okura sunuyor.
ŞABAN ÖZDEMİR | KARAR
Kültür hayatımızda eserlerinden ziyade neredeyse bir menkıbeye dönüşmüş olan yaşamlarıyla anılan şahsiyetler var. Sakallı Celal ve Neyzen Tevfik akla ilk gelenler… Bunlardan biri de Selahattin Hilav’ın verdiği Hayalet Oğuz adıyla tanınan Oğuz Halûk Alplâçin'dir elbette. Sezer Duru ve Orhan Duru’nun hazırladığı 'O Pera'daki Hayalet’ kitabı olmasa büsbütün unutulup gidecekti belki de Hayalet Oğuz. Bu unutulmuşluk perdesini, eldeki sınırlı malzemeyle ardına kadar aralayan ve Kaya Tanış’ın yazıp derlediği ‘Burası Orası Değil’ adlı kitap, Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıktı.
Türkçedeki biyografi kitaplarının bence birkaç belirleyici ve ayırıcı vasfı var. Her şeyden önce biyografi kitaplarımızın çoğu akademik bir dille hazırlandığı için okuyucuyu maalesef pek açmıyor. Bazıları da daha samimi, daha empati kurularak yazıldığı için kolay okunuyor. Bu anlamda Mithat Cemal Kuntay’ın Mehmet Akif ve Namık Kemal hakkında yazdığı iki biyografiye göz gezdirmek bile kâfi. Demem o ki akademik dilden uzaklaştıkça biyografi metinleri daha bir okunur hâle geliyor. Tanış, her şeyden önce akademik bir titizlikle hazırladığı Hayalet Oğuz’ biyografisini, roman lezzetinde yazmış. Kitabının her satırında Tanış'ın Hayalet Oğuz'la özdeşleştiğini, neredeyse onunla bir yaşantı birliği kurduğunu görmek mümkün.
Kendini bile isteye gizleyen, mülkiyet kavramına karşı olan, hayatı boyunca belli bir adresi olmayan, bütün varlığı sırtındaki çantası olan birinin biyografisini yazmanın ne kadar zor olduğu tahmin edilebilir sanırım. Bununla beraber bu kitap, iğne ile kuyu kazmanın somut bir örneği. Tanış, bulabildiği her bilgi kırıntısını, Hayalet Oğuz’un biyografisinde eleştirel bir süzgeçten geçirerek değerlendirmiş. Tanış’ın eseri, aynı zamanda Hayalet Oğuz'un psikobiyografisi. Biyografinin satır aralarında Hayalet’in psikolojisini, yaşadığı bohem hayatı, insanlara garip gelebilecek ama onun için çok normal olan davranış şekillerini Tanış’ın açımlamaları ile anlayabiliyorsunuz.
Hele Tanış’ın Hayalet’in bazı kitaplarını tespit ederken tuttuğu stilistik tespit metodu, okuyanı hayran bırakacak cinsten. Tanış’ın kitabı, salt Hayalet Oğuz’un hayatını aydınlatmak, metinlerini bir araya getirmek açısından değil, biyografi yazıcılığında kullandığı dil, uyguladığı yöntem itibariyle de bir kilometre taşı olacak kanaatindeyim.
