2014 yılında Cannes Film Festivali'nde Kış Uykusu filmiyle 'Altın Palmiye' ödülüne layık görülen Nuri Bilge Ceylan, sinema sektörüne fotoğrafçılık yaparak adım attı. Yönetmenliğini yaptığı 11 filmin 10'unun senaryosunu kendisi yazdı. Hikayesi Ercan Kesal'a ait olan 2011 yapımı Bir Zamanlar Anadolu'da filmi, Nuri Bilge Ceylan'ın senaryosunu yazmadan yönettiği tek film olarak kayıtlara geçti. İşte, Nuri Bilge Ceylan biyografisi...
Kariyerinin 11. sinema filmi 'Kuru Otlar Üstüne'nin çekimlerine devam eden Nuri Bilge Ceylan, İstanbul Cihangir'de mütevazı ve eski otomobiliyle görüntülendi. Evinin bulunduğu sokakta park sorunu olduğunu ifade eden ünlü yönetmen, mini arabasıyla kısa sürede yer bulduğunu söyledi.
NURİ BİLGE CEYLAN'IN HAYAT HİKAYESİ
26 Ocak 1959'da İstanbul'un Bakırköy ilçesinde dünyaya geldi. Nuri Bilge Ceylan, baba tarafından aslen Çanakkalelidir.
Çocukluğu Çanakkale Yenice'de geçer. İstanbul Yeşilköy'de Zirai Araştırma Enstitüsü'nde çalışmakta olan ziraat mühendisi babasının idealist amaçlarla memleketi Çanakkale'ye tayinini istemesi sonucu, Nuri Bilge Ceylan iki yaşındayken ailece Yenice'ye taşınırlar.
Nuri Bilge ve ablası Emine için Yenice kırlarında özgür bir çocukluk dönemi demektir bu. Ama bu özgürlük ablası ortaokulu bitirene kadar devam eder ancak. Yenice'de o yıllarda lise bulunmadığı için 1969 yılında tekrar İstanbul'a dönmek zorunda kalırlar. Nuri Bilge Ceylan, ilkokul beşi, ortaokulu ve liseyi Bakırköy'de devlet okullarında okur. Ama yaz tatillerinin bir kısmını genellikle Yenice'de geçirmeyi tercih eder.
KİMYAYI BIRAKTI, ELEKTRİK BÖLÜMÜNE BAŞLADI
Liseden sonra, 1976 yılında, İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümüne girer. Ancak olaylı yıllardır. Boykotlar, çatışmalar, siyasi kutuplaşmalar nedeniyle dersler sürekli kesintiye uğrar. O günlerde olayların en yoğun yaşandığı Maçka kampüsüne iki yıl gider gelir. Ancak olaylar derslere pek izin vermez.
1978 yılında tekrar sınava girer ve o yıllarda olayların görece daha az sirayet ettiği Boğaziçi Üniversitesi'nin Elektrik Mühendisliği bölümüne geçer.
Lise yıllarında filizlenen fotoğraf merakı burada fotoğraf kulübünün de katkısıyla artar. Üniversitenin zengin kütüphanesi ve müzik arşivi, özellikle görsel sanatlara ve klasik müziğe olan tutkusunu beslemekte önemli rol oynar. Üstün Barışta'dan aldığı seçmeli sinema dersleri ve sinema kulübünün yaptığı özel gösterimler, daha önce Taksim'deki Sinematek gösterimlerinde filizlenmiş sinema sevgisinin pekişmesini sağlar. Henüz DVD ya da videonun olmadığı, filmlerin sinemada seyredilmek zorunda olduğu yıllardır bunlar.
Boğaziçi yıllarında okul harçlığını çıkarmak için kulüpte vesikalık fotoğraf çeker. Fotoğraf kulübü dışında, dağcılık ve satranç kulüplerinde de faaliyet gösterir.
ASKERDEN SONRA 'SİNEMA' OKUMAYA KARAR VERDİ
1985 yılında okuldan mezun olan Nuri Bilge, 'Ne yapmalıyım?' sorusunun cevabını önce Londra'da, ardından Katmandu'da arar. Aylar süren batı ve doğu seyahatlerinin ardından Türkiye'ye dönen Ceylan askerlik yapmaya karar vererek kararsızlığın verdiği sıkıntılara bir son verir. Ve Ankara Mamak'ta geçen bir buçuk yıllık askerlik günleri boyunca hayatının geri kalanını nasıl şekillendireceğini keşfeder. Sinema...
Askerlikten sonra bu kararını hayata geçirmek amacıyla işe koyulur. Bir yandan geçimini sağlamak için tanıtım fotoğrafları çekerken bir yandan da Mimar Sinan Üniversitesi Sinema bölümüne devam eder. Ama artık otuz yaşlarında olan okulun bu en yaşlı öğrencisinin hayata atılmak için acelesi vardır, iki sene sonra okulu bırakır.
Önce arkadaşı Mehmet Eryılmaz'ın bir kısa filminde oyunculuk yapar ve teknik sürece baştan sona katılarak bilgisini pekiştirir. Sonra da o filmin çekildiği Arriflex 2B kamerayı kendi kısa filmini çekmek amacıyla satın alır. O yıllar henüz video kameralar bir opsiyon değildir.
TÜRK SİNEMASININ EN ÇOK ÖDÜL KAZANAN YÖNETMENİ
1993 yılı sonlarında, bir kısmını Rusya'dan kendi valizinde getirdiği, bir kısmını TRT'nin verdiği son kullanma tarihi çoktan geçmiş filmlerle kısa filmi Koza'yı çekmeye başlar. Film 1995 Mayıs'ında Cannes'da gösterilir ve Cannes Film Festivalinde yarışmaya seçilen ilk Türk kısa filmi olur.
Ardından Koza'nın devamı sayılabilecek ve bazılarınca "taşra üçlemesi" diye nitelendirilen üç uzun metrajlı film gelir: Kasaba (1997), Mayıs Sıkıntısı (1999) ve Uzak (2002). Bu filmlerde Ceylan yakın arkadaşlarını, akrabalarını ve ailesini oyuncu olarak kullanır ve hemen her işi kendisi üstlenir. Görüntü yönetimi, ses dizaynı, yapımcılık, kurgu, senaryo ve yönetmenlik.
Üçlemenin son filmi 'Uzak', 2003 Cannes Film Festivali'nde Büyük Jüri Ödülü'nü alır ve bir anda Ceylan'ı uluslararası alanda tanınan bir isim haline getirir. Cannes sonrasında yolculuğuna devam eden Uzak, 23'ü uluslararası olmak üzere toplam 47 ödül alarak Türk sinemasının en fazla ödül kazanan filmi olur.
Ardından bu kez yine 2006 Cannes Film Festivali'nde FIPRESCI ödülünü alacağı 'İklimler' filmi gelir. Filmde eşi Ebru Ceylan ile birlikte başrolü paylaşır.
CANNES FİLM FESTİVALİ'NİN GEDİKLİSİ
2008 tarihli filmi 'Üç Maymun' ile 61.Cannes Film Festival'inde yarışır ve En İyi Yönetmen Ödülü'ne layık görülür. 'Üç Maymun' daha sonra Oscar yarışında da ilk dokuza kalmayı başaran ilk Türk filmi olur.
Nuri Bilge Ceylan 2009 yılında tekrar Cannes'a geri döner. Ancak bu kez ana yarışmada jüri üyesidir.
2011 tarihli filmi 'Bir Zamanlar Anadolu'da', Cannes Film Festivali'nde bir kez daha Büyük Jüri Ödülü'nü kazanır.
2014 yılında yine Cannes'da görücüye çıkan son filmi 'Kış Uykusu' festivalin büyük ödülü Altın Palmiye ödülüne layık görülür.
2003 yılı sonlarında 'İklimler' filminin mekan aramaları sırasında, askerlik yıllarından beri el sürmediği fotoğraf sanatına geri döner. Sinemanın yanı sıra onu da yürütmeye başlar.
ÖZEL YAŞAMI
1959 doğumlu olan Nuri Bilge Ceylan, 2021 yılı itibarıyla 62 yaşındadır.
İlk eşi Aylin Ünaldı ile boşandıktan sonra 2003 yılında senarist ve fotoğrafçı Ebru Yapıcı (d.1976) ile evlendi. Çiftin 2004 yılında 'Ayaz' adında bir çocukları oldu.
Nuri Bilge Ceylan 1.81 metre boyunda, 77 kilo ve kova burcudur.
Sosyal paylaşım sitesi Instagram'da @nuri_bilge_ceylan, Twitter'da @_nbc_ kullanıcı adıyla yer almaktadır.
