Restorasyon camiyi aslıyla buluşturdu

Restorasyon camiyi aslıyla buluşturdu

Sosyal medyada aslına uygun restore edilmediği iddialarıyla gündeme gelen Nasrullah Camii’nde yapılan çalışmayı uzmanına sorduk. Türkiye’de kalem işinin ve restorasyon çalışmalarının saygın isimlerinden olan Doç. Dr. Kaya Üçer “Tepkiler abartılı, bu kuralına uygun bir iş. Restorasyonun ardından ortaya çıkan caminin 500 yıl önceki hali” dedi.

SALİHA SULTAN- KARAR

Kastamonu’da 1506 yılında inşa edilen Nasrullah Camii’nin dört yıl önce tamamlanan restorasyonu önceki gün sosyal medyada büyük tepki topladı. Caminin Twitter’da ‘Tasvir Sanatları’ isimli hesaptan paylaşılan eski ve yeni görüntüleriyle restorasyon çalışmalarından sonra ünlü hattat Ahmet Şevket Efendi tarafından yapılan süslemeler ve hatların birçoğunun kaybolduğu iddia edildi. Yüzlerce sosyal medya kullanıcısı restorasyonun eleştiren yorumlar yaptı.

Mihrap kubbesi restorasyon sonrası

Tepkilerin ardından restorasyon çalışmalarını yapan Gürsoy Grup Restorasyon ise yaptığı açıklamada cami içinde kubbe ve duvarların tamamında yapılan sıva raspaları sonucu, 19. yüzyıla tarihlenen kalem işlerine ulaştıklarını belirterek, caminin özgün yapısını korunduğunu belirtti. Fakat ok yaydan çıktıktan sonra asla geri dönmeyen sosyal medya kullanıcıları bu açıklamayı kaale almadı. Gazeteler de haberi ‘500 yıllık camiye badana’ başlığıyla sayfalarına taşıdı. Türkiye’de artık sık rastladığımız bir gazetecilik örneği olarak, sosyal medyadaki tepkilere yer verildi ama kimse öncesinde işi uzmanlarına sormayı düşünmedi.

CAMİNİN HAT LEVHALARI ŞEYH ŞABAN-I VELİ MÜZESİ’NDE

KARAR olarak Nasrullah Camii’nin restorasyonuyla ilgili ortaya atılan iddiaya yönelik yaptığım araştırma sırasında Türkiye’de kalem işi sanatının saygın isimlerinden, birçok önemli restorasyonda imzası bulunan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Doç. Dr. Kaya Üçer’e ulaşarak, caminin kalem işi çalışmalarını sordum.

Kalemişi araştırma raspaları

Diğer taraftan Nasrullah Camii’ni birçok kez fotoğraflayan ve caminin restorasyon öncesi ve sonrası dönemine yakından şahitlik eden fotoğraf sanatçısı Mustafa Yılmaz’a ulaştım. Hat sanatı konusunda da oldukça birikim sahibi olan ve tarihi eserlere yönelik duyarlılık sahibi bir isim olarak tanıdığımız Yılmaz’a da camide yok edildiği öne sürülen hat levhalarının akıbetini sordum. Yılmaz’dan edindiğim bilgiye göre, camide yer alan levhalar iddia edildiği gibi yok edilmemiş, bir kısmı Kastamonu’da bulunan Şaban-ı Veli Vakıf Müzesi’nde koruma altına alınmış.

Restorasyon sonrası

Ardından müze müdürü Hüseyin Karaoğlu’na ulaştım. Müdür Karaoğlu, teberrükat listesinde yer aldığını, mevcut listedeki eserlerin kimse tarafından yok edilemeyeceğini belirterek, levhaların yılda bir milyonun üzerinde ziyaretçi alan müzede koruma altında olduğunu doğruladı. Henüz birkaç gün önce, İspanya’da 400 yıllık Meryem Ana tablosunun tanınmaz hale gelişi, restorasyon uygulamasının profesyonel ellerde olmadığı durumda ortaya çıkardığı faciaya iyi bir örnek olarak önümüzde. Böyle olumsuz örnekler üzerinden bakıldığında restorasyon konusu dünyada olduğu gibi ülkemizde de hayati bir konu. Fakat konuya sosyal medyada yaşanan Nasrullah Camii restorasyonuna yönelik tepkiler üzerinden bakarsak, disiplinler arası ortaklık isteyen restorasyon konusundaki algımızın da oldukça tartışmaya açık bir konu olduğu bir hakikat. Çünkü bu camide bugün ortaya çıkan ve sosyal medyada ‘beğenilmeyen’ fotoğraf, bize temelleri 500 yıl önce atılan caminin ilk halini, hakikatini sunuyor.

DOÇ. DR. KAYA ÜÇER: YENİ OLDUĞU İÇİN GÖZE BATIYOR

İddiaları gördüm. Raspadan sonra ortaya çıkan çalışma baz alınması restorasyon için normal bir durum. Tek rahatsız eden şu an beyaz olması. Vakıflar bu kadar hata yapacak bir kurum değil. Bana sosyal medyadaki tepkiler abartılı geldi. Bu kuralına uygun yapılmış bir restorasyon. Camideki çalışmalarda iki ayrı dönem var. Barok, rokoko, ampir gibi sanat akımları Osmanlı coğrafyasında uygulandığında yerel sanat anlayışına katılarak uygulanmıştır. Biz buna eklektik geç dönem bezemeleri diyoruz. Yeni durduğu için insanların algısı esere zarar verildiği yönünde olabilir. Zamanın yaptığı patineyi geri kazandığında kendine gelecektir. Bana sorarsanız dokunulmamış halini tercih ederim ama Arap’a çalışması ile ortaya çoktan en eski desenleri işlemekte uygulamaların tabiatındadır.

Şu an ortaya çıkan da beyaz alan çok fazla olduğu, altın oran caminin yapıldığı dönemde kaçırılmış olduğu için göze böyle geliyor. Ama Anadolu’da bunun örnekleri çoktur. O dönem kalem işi çalışmaları gezici ustalar marifetleriyle yapılabilen bir iş. Hatta paranın yettiği kadarıyla yapılır. Nasrullah Camisi’nde dönem dönem üst üste çalışılmış. Çünkü camilerde geçmişte aydınlanma, ısınma kandillerle yapılıyordu. Isınan hava yukarı çıkıyor ve kalem işini kirletiyor, isle kaplıyor. O dönem restorasyon olmadığı için üstüne yeni çalışma yapılması tercih ediliyor. Şu an da olan bu, raspa sonrası ortaya çıkan caminin ilk hali.

UZMAN GÖRÜŞÜYLE HAREKET ETTİK

Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy, bir açıklama yayınlayarak Nasrullah Camii’ndeki süslemelerin badana ile kapatılma iddialarını şu ifadelerle yalanladı: “Farklı dönemlere ait olan kalem işi bezemelerin tespit edilmesiyle birlikte Prof. Dr. Mim. M. Baha Tanman’dan uzman görüşü alınarak mevcut duruma göre kalem işi bezemeye ilişkin restorasyon tadilat projesi hazırlanmış ve Ankara 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvurulmuş ve onaylanmıştır. Koruma Kurulu kararı doğrultusunda; öncelikli olarak ilk dönem kalem işi bezemeler ortaya çıkartılmış, eserin kent belleğindeki önemi de göz önünde bulundurularak ikinci döneme ait kalem işi bezemelerin bir kısmı dönem eki olarak kabul edilerek mihrap önündeki kubbenin tamamında ve diğer bir kubbede dilim şeklinde mevcut hali ile bırakılmıştır.”

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN