Kovid salgınında Türkiye ve Dünya'nın olduğu noktayı değerlendiren Prof. Dr. Mehmet Ceyhan "Kendi kendimize gaz vererek salgının sonu gelmiş gibi davranıyoruz. Salgının sonu falan gelmedi. Altıncı dalganın içindeyiz, vakalar giderek artıyor. Daha ağır bir tip çıkabilir" uyarısında bulundu. Altıncı dalgaya Omicron'dan daha bulaşıcı olan DA4 ve DA5 varyantlarının sebep olduğunu ifade eden Ceyhan, şimdilerde Türkiye'deki vakaların 40'ta birinin ancak tespit edilebildiğini söyledi.
Dünyada onay alan ve milyonlarca kişinin hayatını kurtaran Kovid-19 aşısını geliştiren BionTech şirketinin kurucusu ve CEO'su Prof. Dr. Uğur Şahin Vehbi Koç Vakfı İnsanlığa Üstün Hizmet Ödülü'nü almak üzere geldiği Türkiye’de “Yeni bir dalga da kapıda bu dalganın zararsız olacağına dair elimizde bir garanti yok” dedi. Ancak, toplumda pandemi bitti, tedbirler kaldırıldı, atlattık havası yaşanırken gelen bu açıklama herkesi tedirginlik yarattı.
SALGIN DEPREM GİBİ
Şahin'in bu açıklamalarını değerlendiren Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de ve dünyada gelinen noktaya da değindi. Şahin’in sözlerine cevap veren Ceyhan “Bu lafları hiç kaale almamak lazım. Çünkü Uğur Şahin epidemiyolog değil. Hayatında bir salgını kontrol etmekte çalışmamış. İşin başka bir tarafında. Aşı geliştiriyor, çok büyük bir hizmet veriyor. Çok önemli bir iş yapıyor eşiyle ama o işin başka bir tarafı. Yeni bir dalga gelir mi falan bu tahminlerde bulunacak birisi değil” dedi.
Salgını depreme benzeten Prof. Dr. Ceyhan “Kimse bir şey bilemez. Herkes kafadan atıyor. Gelir, gelmez falan bunu bilebilecek bir yöntem falan yok. Aynen deprem gibi. Deprem fayının üzerinde oturuyorsanız deprem olacaktır ama bunun zamanını söylemek mümkün değil” dedi.
ALTINCI DALGANIN İÇİNDEYİZ
Sözcü'ye konuşan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan “Altıncı dalganın içindeyiz zaten vakalar giderek artıyor ama başka bir etkenle başka bir salgın da çıkabilir o dönemde. Bunu tahmin etmek, bunu bilmek mümkün değildir” diyerek ekledi: “Şu anda bulunduğumuz durum söylenebilir. Şu anda doğru düzgün vaka tespiti yapabilen, test yapabilen ülkelerde ciddi vaka artışı var. Türkiye'de de var. Olmaması zaten mümkün değil. Yok demek bilimi inkar etmek olur. Bunlar sürekli mutasyona uğrayan virüsler. Bu mutasyonların içinde biri ya da birkaç eğer daha hızlı bulaşan, orijinal virüse göre, şu anda mevcut virüse göre bir özellik taşıyorsa bir baka artışına dolayısıyla yeni dalgaya yol açıyor.”
DA4-DA5 OMİCRONDAN DAHA BULAŞICI
“Şu anda bu altıncı dalgayı oluşturan DA4 ve DA5 dediğimiz mutantlar, çok ağır seyirli bir hastalık tablosu yapmıyor. Ancak bulaşıcılığı kendi kaynaklandıkları omicron'dan çok daha fazla. toplumda bir bağışıklık olmasına rağmen hızla yayılıyorlar” uyarısı yapan Ceyhan şöyle devam etti: “ABD'de 10 gün önce yapılan bir yayında ‘Biz şu andaki test politikamızla mevcut vakaların en fazla 20'de birini tespit edebiliyoruz' diyorlar. Türkiye'de Amerika'da yapılanın 10'da 1'i kadar bile test yok. Testler iyice durdu. Mecbur kalmadıkça yapılmıyor. Sistem test yapmanıza izin vermiyor. Salgınla ilgili bütün birimler de kaldırıldı. Bilim Kurulu lağvedildi, bakanlıktaki salgınla ilgili birimler de sonlandırıldı.
40'DA BİRİ TESPİT EDİLEBİLİYOR
Dolayısıyla şu anda Türkiye'de kaçını, ne kadarını tespit ediyoruz derseniz, en iyi tahminle 40'ta birini falan tespit edebiliyoruz. Onlar da zaten bıraktılar, Yayınlamıyorlar artık. Kendi kendimize gaz vererek. Ne güzel rahatladık falan deyip sevinerek olmayan bir olayı kutluyoruz. Salgının sonu gelmiş gibi davranıyoruz. Fakat salgının sonu falan gelmedi. Söylediğim olasılıklar hala geçerli, daha ağır bir tip çıkabilir.
ÇOK BULAŞ MUTASYONU HIZLANDIYOR
Şöyle bir düşünce var o da çok yanlış: 'Madem ağır seyretmiyor bu kadar tedbire ne gerek var'. Çünkü virüs durduğu yerde mutasyona uğramıyor. Kişiden kişiye ne kadar çok bulaşmasına izin verirseniz, mutasyonlar hızlanıyor. Buna neden olmamak için bütün dünya telaşlanıyor. Korku bu yoksa onlarda daha ağır seyrediyor da bizde daha hafif seyrediyor değil. Virüs davranış açısından baktığınız zaman çok değişik bir yöntem izliyor. Omicron ilk çıktığı zaman hızla vakalar arttı ancak hafif seyrediyor diye hemen tedbirler kaldırıldı. Omicron aslında virüsün truva atıydı. Topluma bir şekilde girdi, tedbirlerin kalkmasına yol açtı. Arkasından o truva atından yeni yeni varyantlar çıktı. Dolayısıyla bu virüsün kolay kolay terk edeceği gibi görünmüyor. O yüzden azaldı, sonbaharda bitiyor, şurada bitiyor tedbirleri kaldırabiliriz gibi tavırlar aynen virüsün istediği davranışlardır.
BİLİM KURULU DA YANLIŞ DEĞERLENDİRDİ
O dönem insanlar salgının eğrisini bilmedikleri için maalesef buna Bilim Kurulu'nda yer alan arkadaşlarımız da dahil, her azalmayı salgının sonu diye değerlendirdiler. Oysa bu zaten salgın eğrisinin tipik seyri böyledir. Aynen deniz yüzeyi gibidir. Bir dalga gelir, bir artış olur, sonra bir pik noktası ve iniş kolu olur. Sonra bir düz çizer. Bu düz çizdiği dönemlerde tedbirleri artıracağımız yerde hep azalttık. Bir sürü insan hayatını kaybetti. Ekonomide bu kadar ağır bir tablo oluştu. Ama hala sadece Türkiye değil, birçok ülke bunu yanlış algılayıp, zannediyorlar ki tedbirler kaldırılırsa bu iş kendiliğinden bitecek. Ondan sonra rahatlayacağız. Sonbaharda mı gelir, sonbahardan önce mi gelir. Böyle bir tahminde bulunmanın anlamı yok zaten yeni bir dalga geldi ve içinde yaşıyoruz şu anda.”
