S ya da C şeklinde omurgada bir eğriliğin olduğu skolyozun tedavisi mümkün, ancak geç kalındığında bir hayli zordur. Skolyozun birçok çeşidi bulunmaktadır ve genellikle bu hastalık gençlerde görülür.
Kadınlarda görülme oranı, erkeklerde görünme oranına göre daha fazla olan skolyozun belirtileri de mevcuttur. Tanısını yine uzman doktorların yaptığı skolyozun tedavisi, hekimlerce yapılmalıdır.
SKOLYOZ NEDİR?
Omurgada normal olmayan bir eğriye sebep olan bir hastalık olan skolyoz olan kişilerin normal bir omurga eğrisi vardır, ancak önden bakıldığında omurga düz görünmelidir. Kifoz, omurganın öne doğru büküldüğü taraftan görülen omurgada bir eğridir. Orta (torasik) omurgada normal bir kifoz vardır.
Lordoz, omurganın geriye doğru büküldüğü taraftan görülen bir eğridir. Üst (servikal) omurgada ve alt omurgada veya lomber omurgada normal bir lordoz vardır. Skolyozu olan kişiler, vücudun her iki yanında ek eğriler geliştirir ve omurganın kemikleri birbiri üzerine bükülerek omurgada bir C veya S şeklinde veya skolyoz eğrisi oluşturur. Skolyoz, 10-20 derece (hafif), 20-50 derece (orta) ve şiddetli (50 derecenin üzerinde) arasında değişir.
Skolyoz, kızlarda erkeklerden yaklaşık iki kat daha yaygındır. Her yaşta görülebilir, ancak en çok yaklaşık 10 yaşın üzerinde olanlarda görülür. Skolyoz, skolyozlu kişilerin skolyozlu çocuk sahibi olma olasılığının daha yüksek olması nedeniyle kalıtsaldır; ancak, bir nesilden diğerine eğrilerin şiddeti arasında bir ilişki yoktur.
SKOLYOZ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Lomber spinal füzyon, alt sırttaki omurların (omurganın kemiklerinin) birlikte büyümesine neden olan bir operasyondur. Lomber füzyonun amacı, iki omurun birbirine kaynaşması (sağlam bir şekilde birlikte büyümesidir), böylece artık aralarında herhangi bir hareket kalmaz. İntervertebral diski (kemikler arasındaki yastık) veya kemik çıkıntılarını çıkarmak, sinirler üzerindeki baskının bir kısmını azaltarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Ek olarak, iki omurun birbirine kaynaştırılmasıyla, bu, o konumda kemik mahmuzlarının oluşumunu durdurabilir, ağrıyı ve potansiyel sinir hasarını daha da azaltır.
SKOLYOZ NEDEN OLUR?
Skolyoz, kadınların yaklaşık yüzde 2'sini ve erkeklerin yüzde 0,5'ini etkiler. Çoğu durumda, skolyozun nedeni bilinmemektedir (idiyopatik olarak bilinir). Bu tip skolyoz, diğer bazı skolyoz türleri gibi skolyozun geliştiği yaşa göre tanımlanır.
Kişi 3 yaşından küçükse, buna infantil idiyopatik skolyoz (veya göğüs duvarı deformiteleri, spina bifida ve diğerleri gibi diğer problemlerle ilişkili erken başlangıçlı) denir.
3-10 yaş arasında gelişen skolyoz, juvenil idiyopatik skolyoz olarak adlandırılır.
10 yaşın üzerindeki (10-18 yaş) kişilerde adolesan idiyopatik skolyoz vardır.
Skolyozlu kişilerin yüzde 80'inden fazlası idiyopatik skolyoz hastasıdır, skolyozun en yaygın tipi ve bunların çoğu ergen yaştaki kız çocuklarıdır; skolyozun en yaygın yeri torasik omurgadır.
Tıp literatüründe genellikle skolyoz için daha spesifik isimler veya terimler vardır:
Kifoskolyoz: dışa ve yanal omurga eğriliğinin bir kombinasyonu
Dekstroskolyoz: omurganın sağa doğru eğriliği
Rotoscoliosis (rotatif): vertebral kolonun eğriliği kendi ekseni üzerinde döndü
Levoconvex: omurganın sola doğru eğriliği
Torakolomber: omurganın hem torasik hem de lomber bölgeleri ile ilgili eğrilik
SKOLYOZ TÜRLERİ
Yukarıda belirtildiği gibi, idiyopatik skolyoz ve alt tipleri tüm skolyoz hastalarının yüzde 80'inden fazlasını oluşturur. Bununla birlikte, diğer üç ana skolyoz türü vardır:
Fonksiyonel: Bu tip skolyozda omurga normaldir, ancak vücudun başka bir yerindeki bir problem nedeniyle anormal bir eğri gelişir. Bu, bir bacağın diğerinden daha kısa olması, eşit olmayan ağırlık taşımaya neden olan ağır yükler taşımasından veya sırttaki kas spazmlarından kaynaklanabilir.
Nöromüsküler: Bu tip skolyozda, omurganın kemikleri oluştuğunda bir sorun vardır. Ya omurga kemikleri tamamen oluşmaz ya da fetal gelişim sırasında birbirlerinden ayrılamazlar.
Bu tip konjenital skolyoz, doğum kusurları, kas distrofisi, serebral palsi veya Marfan sendromu (kalıtsal bir hastalık) gibi diğer bozuklukları olan kişilerde gelişir. Bu koşullara sahip kişiler genellikle uzun C şeklinde bir eğri geliştirir ve onları dik tutamayan zayıf kaslara sahiptir. Eğri doğumda mevcutsa buna konjenital skolyoz denir.
Bu tip skolyoz genellikle çok daha şiddetlidir ve diğer skolyoz türlerinden daha agresif tedavi gerektirir.
Dejeneratif: Çocuklarda ve gençlerde bulunan diğer skolyoz türlerinin aksine, dejeneratif skolyoz yaşlı yetişkinlerde görülür. Spondiloz olarak bilinen artrit nedeniyle omurgada meydana gelen değişikliklerden kaynaklanır. Normal bağların ve omurganın diğer yumuşak dokularının zayıflaması, anormal kemik çıkıntıları ile birlikte omurganın anormal eğriliğine yol açabilir. Omurga ayrıca osteoporoz, vertebral kompresyon kırıkları ve disk dejenerasyonundan etkilenebilir.
Osteoid osteoma gibi omurga tümörleri de dahil olmak üzere skolyozun başka olası nedenleri vardır. Bu omurgada oluşabilen ve ağrıya neden olabilen iyi huylu bir tümördür. Ağrı uygulanan basınç miktarını azaltmak için diğer tarafına yalın neden olur. Bu, omurga deformitesine yol açabilir. Ek olarak, araştırmacılar, genetik (kalıtsal), kas bozuklukları ve / veya anormal fibrillin metabolizmasının skolyoz gelişimine neden olan veya katkıda bulunmada rol oynayabileceğini öne sürüyorlar.
Semptomlar genellikle 9-15 yaş arasında başladığından, yaş bir risk faktörüdür. Kadın olmak skolyoz riskini artırır ve dişilerin erkeklere göre omurga eğriliğini kötüleştirme riski daha yüksektir. Sorunu geliştiren pek çok kişinin skolyozlu aile üyeleri olmasa da, ailede skolyoz öyküsü hastalık riskini artırmaktadır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Skolyozun en yaygın semptomu, omurganın anormal bir eğriliğidir. Genellikle bu hafif bir değişikliktir ve ilk olarak bir arkadaş veya aile üyesi veya çocukları okul veya spor için rutin tarayan doktor tarafından fark edilebilir. Omurganın eğrisindeki değişiklik tipik olarak çok yavaş gerçekleşir, bu nedenle daha şiddetli bir fiziksel deformite haline gelene kadar gözden kaçması kolaydır. Ayrıca skolyoz için rutin bir okul tarama muayenesinde de bulunabilir. Etkilenenler, giysilerinin daha önce yaptıkları gibi uymadığını fark edebilirler, düz olmayan bir bel fark edebilirler veya pantolon bacaklarının bir tarafının diğerine göre daha uzun olduğunu fark edebilirler.
Skolyoz, başın merkezin dışında görünmesine, bir tarafa eğilmesine veya bir kalçanın veya omzun karşı taraftan daha yüksekte olmasına neden olabilir. Birisinin sırtındaki göğüs kafesinin bir tarafında omurga ve kaburgaların bükülmesinden daha belirgin bir eğri olabilir. Skolyoz daha şiddetli ise, kalp ve akciğerlerin düzgün çalışmasını zorlaştırabilir . Bu nefes darlığına ve göğüs ağrısına neden olabilir .
Çoğu durumda, skolyoz ağrılı değildir, ancak sırt ağrısı , kaburga ağrısı, boyun ağrısı , kas spazmları ve karın ağrısına neden olabilen belirli skolyoz türleri vardır . Ek olarak, bu spesifik olmayan ağrıların bir doktorun diğer hastalıkları ekarte etmek için aramak isteyeceği başka nedenleri de vardır.
SKOLYOZ TANISI NASIL KONUR?
Birisi skolyozu olduğunu düşünürse, muayene için bir doktora görünün. Doktor, ailede herhangi bir skolyoz öyküsü olup olmadığı veya herhangi bir ağrı, halsizlik veya diğer tıbbi problemler olup olmadığı da dahil olmak üzere sorular soracaktır .
Fizik muayene, omurganın eğrisine yanlardan, önden ve arkadan bakmayı içerir. Anormal eğrileri, fiziksel deformiteleri veya düzensiz belini daha iyi görebilmesi için kişiden belden yukarı soyunması istenecektir. Kişi daha sonra ayak parmaklarına dokunmaya çalışırken eğilecektir. Bu konum eğriyi daha belirgin hale getirebilir. Doktor ayrıca kalça ve omuzların aynı yükseklikte olup olmadığını, bir tarafa eğilip eğilmediğini veya yana doğru eğrilik olup olmadığını görmek için vücudun simetrisine de bakacaktır. Doğum kusuruna bağlı olarak skolyozu düşündüren herhangi bir cilt değişikliği de tespit edilecektir. Bir doktor hareket açıklığınızı, kas gücünüzü ve reflekslerinizi kontrol edebilir.
Bir kişinin ne kadar çok büyüme kaldığı, skolyoz şansının daha da kötüleşmesini sağlar. Sonuç olarak, doktor gelecekteki ziyaretlerle karşılaştırmak için kişinin boyunu ve kilosunu ölçebilir. Kalan büyüme miktarı ile ilgili diğer ipuçları , meme veya kasık kıllarının varlığı ve kızlarda adet dönemlerinin başlayıp başlamadığı gibi ergenlik belirtileridir . İskelet olgunluğu kadınlarda yaklaşık 14,5 yaşında ve erkeklerde yaklaşık 16,5 yaşında ortaya çıkar.
Doktor bir hastada skolyoz olduğuna inanıyorsa, hastadan herhangi bir değişiklik olup olmadığını görmek için birkaç ay içinde ek bir muayene için geri dönmesi istenebilir veya doktor sırt röntgeni alabilir. X-ışınları alınırsa, doktor ne kadar büyük bir omurga eğrisi olduğunu belirlemek için bunlardan ölçümler yapabilir. Bu, eğer varsa, hangi tedavinin gerekli olduğuna karar vermeye yardımcı olabilir. Gelecekteki ziyaretlerden alınan ölçümler, eğrinin kötüye gidip gitmediğini görmek için karşılaştırılabilir.
Doktorun hastanın ne kadar daha fazla büyüme (büyüme atışı) bıraktığını bilmesi önemlidir. El, bilek veya pelvisin ek röntgenleri hastanın ne kadar büyüyeceğini belirlemeye yardımcı olabilir. Bir doktor sinirlerin işlevinde herhangi bir değişiklik bulursa, omurganın kemiklerine ve sinirlerine daha yakından bakmak için bir MRI veya BT taraması da dahil olmak üzere omurganızın diğer görüntüleme testlerini isteyebilir.
SKOLYOZU KİMLER TEDAVİ EDER?
Genellikle, bir kişinin birinci basamak sağlık hizmeti veya pediatrik doktoru sorunu fark eder ve omurga cerrahisinde uzmanlaşmış kurul onaylı bir ortopedi cerrahına veya beyin cerrahına (omurga cerrahı) danışır. Ek olarak, bir rehabilitasyon uzmanına ve / veya bir fizyoterapiste danışmak gerekebilir. Bazı hastaların tedavi ekibinin bir parçası olarak bir nöroloğa , ortotiste (korse tasarımcısı) veya bir mesleki terapiste ihtiyacı olabilir .
