Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ural Akbulut uluslararası dergilerde ve konferanslarda yayımlanmış yüzlerce buluş arasından 2018 yılında bilim dünyasına damga vuran gelişmeleri derledi.
İLAÇLARI SADECE HASTALIKLARI HÜCRELERE İLETEN HİDROJEL
ABD’deki George Washington Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden Doç. Cole DeForest, ilaçları sağlıklı hücrelere zarar vermeden tümör hücrelerine ulaştıran bir biyomalzeme üretti. İlaçların sağlıklı hücrelere zarar vermesini önlemek için hidrojel adlı maddeyi laboratuvar ortamında programlayan DeForest ve ekibi maddenin yüzde 90’ının su, geri kalanının ise biyopolimer olduğunu kaydetti. İçine ilaç enjekte edilmiş hidrojel sadece hastalıklı bölgeye ulaşınca parçalanıp ilacı serbest bırakıyor.
LABARATUVARDA ÜRETİLEN AKCİĞER DOMUZA TAKILDI
Galveston Teksas Üniversitesinde tıp profesörü Joan Elizabeth Nichols, laboratuvar ortamında üretilen akciğeri domuza nakletti. Domuza takılan akciğer lobunda, iki hafta içinde kan damarlarının oluştuğu kaydedildi. Toplam dört domuza nakledilen ve 2’şer hafta aralıklarla çıkartılıp incelenen akciğer loblarının iki ay boyunca reddedilmeyip gelişmeye devam ettiğini belirten araştırmacılar, insan deneylerine 10 yıl içinde başlanabileceği duyurdu.
MİLYONLARCA YILLIK ENZİM LABARATUVARDA YENİDEN OLUŞTURULDU
450 bin yıl önceki enzimlerin yüksek sıcaklıklarda aktif hale geldiğini keşfeden Queensland Üniversitesinin kimya ve moleküler biyoloji bölümü profesörlerinden Elizabeth Gillam, bu enzimlerin ilaç endüstisinde kullanılmasına öncülük etti.
AĞIR İŞLERİ YAPABİLEN İLK İNSANSI ROBOT GELİŞTİRİLDİ
Japonya’da, Ulusal İleri Bilim ve Teknoloji Kurumu, insan gibi tamamen bağımsız hareket eden ve ağır işleri yapabilen “HRP-5P” insansı robotu basına tanıttı. Robot Taşıdığı malzemenin ağırlığına göre kol ve bacaklarının açısını ayarlayabiliyor ve çevredeki objelere çarpmadan hareket edebiliyor.
BEYİNDEKİ NÖRONLARI İNCELEMEK İÇİN YENİ TEKNİK BULUNDU
İsviçre’de EPFL’nin Biyofotonik Laboratuvarı’nda görevli Doç. Sylvie Roke, beyindeki nöronları incelemek için yeni bir teknik geliştirdi. Roke, birbirlerine elektrokimyasal sinyaller göndererek haberleşen nöronların hücre içi ve dışı arasında oluşturduğu voltaj farkındaki (membran potansiyeli) değişimleri su moleküllerinin hareketlerini inceleyerek belirlediklerini açıkladı. Bu yöntemin hastalar için risk oluşturmadığını vurgulayan Roke, kullandıkları teknikte nöronları çevreleyen su moleküllerinin lazer sinyallerinin etkisiyle farklı frekanslarda fotonlar oluşturmasından yararlanıldığını anlattı.
ŞARJ EDİLEBİLEN UZUN ÖMÜRLÜ PİL
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Kimya Bölümü’nden Prof. Robert Grubbs, NASA ve Honda’nın araştırmacılarıyla birlikte uzun ömürlü bir pil geliştirdi. Artı yüklü bir iyon olan lityum temelli pillerin yerini, eksi yüklü bir iyon olan florür temelli pillerin alacağını belirten Grubbs, geliştirdikleri florür pilleriyle, telefon ve dizüstü bilgisayarları haftalarca şarj etmeden kullanmanın mümkün olacağını bildirdi.
KANDA ŞEKER ÖLÇEN GİYİLEBİLİR CİHAZ ÜRETİLDİ
Washington State Üniversitesinin makine ve malzeme mühendisliği bölümünden Türk bilim insanı Doç. Dr. Arda Gözen,3D yazıcıda kanda şeker ölçen giyilebilir cihaz üretti. Gözen cihazın 3D teknolojisiyle üretilmesinin her hastaya özel cihaz yapılabiklmesine olnak sağlayacağını belirterek yeni sistemin maliyetinin düşük olacağını ve zararlı atık miktarını azaltacağını açıkladı.
CAM MERCEĞİN YERİNE METAMERCEK
Harvard Üniversitesinde uygulamalı fizik profesörü Federico Capasso, cam merceklerin yerini, nanoteknolojiyle ürettikleri metamercek denilen ürünün alacağını açıkladı. Capasso, ışığı oluşturan farklı dalga boylarındaki ışınların tümünün yeni geliştirilen metamercek sayesinde ilk kez bir noktaya odaklanabildiğini belirtti.
SORULARI İNSANSI GİBİ CEVAPLAYABİLEN YAPAY ZEKA GELİŞTİRİLDİ
Microsoft Research Asia adlı araştırma merkezinde Stanford Üniversitesi tarafından hazırlanmış “SQuAD” adlı okuma-anlama sınavını başarıyla tamamlayan yapay zeka teknolojisi geliştirildi. Yapay zeka programı, sorulan soruları normal bir insan düzeyinde cevapladı. Sınavı cevaplayan insanların not ortalaması 82,304 iken yapay zekanın aldığı puan 82,650 oldu.
ATOM BOYUTUNDA BELLEK DEPOLAMA AYGITI ÜRETİLDİ
Austin Teksas Üniversitesi ile Pekin Üniversitesi’nden araştırmacıları, bir atom kalınlığında bellek depolama aygıtı üretti. Atomister adı verilen aygıt sayesinde, bellek depolama aygıtları ve transistörlerin ayrı bileşenler olmasına gerek kalmayacağı, bilgisayar ve telefonların boyutu küçülürken kapasitelerinin artacağı açıklandı.
