Afrika dünyanın en zayıf dijital alt yapısına sahip kıtası ancak 'geri kalmışlık avantajı' ile bu alanda müthiş bir potansiyeli barındırıyor. Senegalli genç girişimci Fatoumata Ba, Jumia isimli platformu, ulaşım altyapısı olmadığı için gıdaların bile son tüketiciye ulaştırılamadığı kara kıtada dijital dönüşüme talebin boyutlarını gözler önüne seriyor.
MİKDAT KARAALİOĞLU / ALMANYA
Afrika dijtal ve ekonomi alt yapısı olarak dünyanın en az gelişmiş kıtası. Amerika’da ortalama 400 tüketiciye bir mağaza denk düşerken bu oran Afrika’da 1’e 60 bin. Ulaşım alt yapısı yeterli olmadığı için gıda maddeleri çoğu kez tüketicilere ulaşmadan bozuluyor. Ayrıca ürün fiyatlarının yüzde 75’i de transport masraflarına gidiyor. ABD ve Avrupa’da bu oran sadece yüzde 6. Afrika nüfusunda internet kullananların oranı ise yüzde 2 ile dünya standartlarının çok gerisinde. Bu kıtada online ticaret için hiç de uygun olmayan bir oran.
DOĞRU KONSEPT BAŞARI GETİRİYOR
Almanya’nın Münih kentinde gerçekleşen uluslarası DLD (Digital, Life, Desing) kongresinde Senegalli kadın girişimci Fatoumata Ba yaptığı sunumla hem Afrika’nın alt yapı sorunların tanıttı, hem de tüm olumsuz koşullara rağmen bu kıtanın sahip olduğu dijital gelişme potansiyelini gözler önüne serdi. Ba, Jumia adında Sahra Altı ülkelerinde 900 milyon insana ulaşan Amazon muadili bir alışveriş platformunun sahibi. Bu ülkelerdeki iletişim ve ulaşım imkansızlıklarına rağmen, bölge koşullarına göre geliştirdiği konseptle 2013 yılından beri Jumia’yı hızla büyüyen güçlü bir platform haline getirmeyi başarmış.
AFRİKA MODELİ DÖNÜŞÜM
Ba’nın Münih’de yaptığı sunuma göre Afrika kıtasında 1,3 milyar insan yaşıyor. Bu rakam 30 yıl öncesinin üç katı ve 30 yıl sonra 2,2 milyara çıkması bekleniyor. Afrika nüfusunun yüzde 40’ı 15 yaşın altında. Tüm alt yapısıyla birlikte dijital alt yapısı da gelişmeye muhtaç. Ba’ya göre Afrika hızlı bir dönüşüm içinde ve bu dönüşüm Avrupa ve ABD’ye kıyasla farklı bir yöntemle işliyor. Dünyanın en gelişen bölgelerinden 21’i Afrika’da bulunuyor. Nijerya, Güney Afrika, Kenya, Gana, Senegal ve Uganda hızla gelişen ülkelerin en önemlilerinden.
ÇİN’DEN BİLE HIZLI GELİŞİYOR
Afrika’da dijitalleşme dünyanın hiç bir bölgesinde olmayan bir hızla gelişiyor. Çin’den bile hızlı bir gelişme yaşanıyor. Sadece 2015 ve 2018 yılları arasında Nijerya’daki internet kullanıcılarının sayısı 2015-2018 yılları arasında 50 milyondan 100 milyona çıktı. Bu kullanıcıların sadece yüzde 1’i sabit hat kullanırken, geriye kalan yüzde 99’luk kitle ya cep telefonu ya da tablet bilgisayarlarla internete bağlanıyor. Bu durum yeni bir eko sistemin gelişmesine neden olmuş. Siparişten, ödemeye, eğitimden çalışmaya her şey artık internet üzerinde yapılıyor.
AŞAMALAR ATLANARAK GEÇİLDİ
Ba, bu durumu “leapfrogged“ kavramıyla açıklanıyor. Leapfrogged, gelişmede kademelerin ve evrim aşamalarının üzerinden atlamak anlamına geliyor. Kenya’da hemen hemen bütün haberleşme ve alışverişler App üzerinden yapılıyor. Bu ülkede 2007 yılından beri M-Pesa isimli bir sistemle para kullanılmadan ödeme yapılabiliyor. Angola’da ise 2016 yılından beri Tupuca isimli bir uygulamayla havyancılık yapanlar havyanlarını izliyor. Güney Afrika’da ise yemek servisi yapan Mr D Food ve Uber Eats yoğun rekabet içinde.
500 BİN KİŞİ BA’YA ÇALIŞIYOR
Senegalli genç girişimci Fatoumata Ba, Jumia isimli platformun nasıl başarıya ulaştığını da dinleyicilerine aktardı. 2015 yılında Nijeryada 120 kişiye kendi sunduğu online kataloglara giriş imkanı sağladı. Bu 120 kişi Reseller (Kiralanan web alanının farklı sitelerde kullanma ve satma imkanı) ismi verilen yöntemle Jumia mal ve hizmetlerin kendi bölgelerinden sattı. Bu kişilerin sayısı bugün 45 bine çıktı. Afrika genelinde Jumia için ayın yöntemle çalışanların sayısı ise 500 bin.
KAYNAK: Süddeutsche Zeitung
