Birçok devlet, Google’dan kendi vatandaşlarına ilişkin bilgi talebinde bulunuyor. Şirketin Şeffaflık Raporu, Batılı ülkelere yüksek oranda olumlu karşılık verildiğini, buna karşın Türkiye, Rusya, Macaristan gibi demokrasisi zayıf görülen ülkelerin Google’dan neredeyse hiç bilgi alamadığını ortaya koyuyor.
VOLGA KUŞÇUOĞLU / ÖZEL HABER
İnternet devi Google, içerik silme ve kullanıcıların bilgilerini elde etmeye yönelik taleplere ilişkin son Şeffaflık Raporu’nu açıkladı. 22 Mayıs’ta yayımlanan rapor, 2017 yılının ikinci yarısına ilişkin verileri içeriyor. Raporun ‘kullanıcı bilgisi talepleri’ başlıklı bölümünde, Google’ın devletlerden gelen bu yöndeki taleplere nasıl karşılık verdiği hakkında bilgiler bulunuyor. Söz konusu taleplerin, Google’ın bu kayıtları tutmaya ve yayımlamaya başladığı 2011 yılından itibaren düzenli olarak arttığı dikkat çekiyor. 2011’de firmadan dünya genelinde 25 bin 342 kullanıcının bilgisi istenirken, 2017’nin ikinci yarısı için bu sayı 87 bin 263 olmuş. Öte yandan Google, aynı hesap için birden fazla talep gelmesinin de söz konusu olabildiğini, bu sebeple bunların toplam kişi sayısını yansıtmayabileceğini belirtiyor.
Şeffaflık Raporu’ndaki verilere göre Google, 2011’den bu yana kullanıcı bilgilerine yönelik taleplerin yaklaşık yüzde 65’ine olumlu yanıt verdi. 2017 Temmuz-Aralık dönemi için de bu oran yüzde 66. Ancak ülkeler bazında incelendiğinde oranlar arasında çok büyük farklar olduğu görülüyor. Örneğin bu dönemde Almanya’nın 10 bin 305 kullanıcı hesabına yönelik 6 bin 960 talebine Google tarafından yüzde 58 oranında olumlu karşılık verilmiş. 7 bin 100 kullanıcı hesabına yönelik 5 bin 842 talepte bulunan Fransa, yüzde 62 oranında olumlu yanıt almış. İngiltere, istediği 6 bin 30 kullanıcı hesabına ait yüzde 73’ünü elde etmiş. Konuya ilişkin daha sıkı yasaların bulunduğu ABD, 34 bin 747 kullanıcıya yönelik 16 bin 54 talepte bulunmuş. Google’ın Amerikan hükümetine olumlu yanıt verme oranı yüzde 82. Genel olarak Batılı ülkelerin, kullanıcı verileri hakkında Google’dan olumlu yanıt alma oranının yüksek olduğu görülüyor.
Batı kamuoyunda ‘illiberal demokrasi’ ya da ‘otoriter rejim’ olarak görülen ülkeler içinse durum farklı. Bu konuda en çok dikkat çeken ülkeler Türkiye, Rusya ve Macaristan. Türk hükümeti, 2011’den bu yana Google’dan bu konuda taleplerin neredeyse tamamına olumsuz yanıt almış. Ankara, 2017’nin toplamında bin 715 kullanıcıya yönelik bin 411 talepte bulunmuş. Rapora göre taleplerin karşılanma oranı yüzde sıfır. Türkiye, kayıtların tutulduğu 2011’den bu yana sadece iki yarıyıllık dönemde yüzde 1’i görebilmiş. Rusya da oranları daha yüksek olmakla beraber taleplerinin büyük bölümüne olumusuz karşılık almış. Son iki yıldaki raporlarda, Ruslara yüzde 7 ila 15 arasında oranlarla olumlu yanıt verildiği görülüyor. Macaristan da kayıtlar tutulmaya başladığından bu yana hep sıfır çekmiş. Çin’inse 2014’ten bu yana Google’a yönelik böyle bir talebi olmamış. Google ve Twitter gibi platformlara devlet merkezli alternatifler üreten Pekin yönetimi, interneti büyük ölçüde kontrol ediyor.
Peki Google’ın devletlere verdiği bilgiler arasında neler var? Bunların başında Google’ın e-posta servisi Gmail’e ilişkin bilgiler geliyor. Şirketten çeşitli zamanlarda yapılan açıklamalara göre devlet, adınız, ilgili e-posta adresleriniz, telefon numaranız, mesajlaşmalarınızın içeriği gibi bilgilere ulaşabiliyor. Ancak Google’ın hakkımızda sahip olduğu veriler Gmail hesabımızın çok ötesinde. Mobil işletim sistemi Android ve web tarayıcısı Chrome’daki hemen hemen bütün faaliyetlerimiz şirket tarafından saklanabiliyor. Bu bilgilerin devletlere verilip verilmediğine ilişkin bir bilgiyse Google’ın Şeffaflık Raporu’na ilişkin sayfalarında yer almıyor.
