Türkiye'ye göktaşı (meteor) mı düştü? ‘Trabzon Erzincan Erzurum Ordu ve Sivas’a göktaşı düştü’ iddiası

Türkiye'ye göktaşı (meteor) mı düştü? ‘Trabzon Erzincan Erzurum Ordu ve Sivas’a göktaşı düştü’ iddiası

Trabzon, Elazığ, Malatya, Bingöl, Erzurum, Diyarbakır, Tunceli, Sivas, Ardahan ve Erzincan başta birçok ilde görülen ışık, ‘Göttaşı (Meteor) mu düştü?’ iddiasını da beraberinde getirdi. Amatör kameralar tarafından kaydedilen görüntülerde, Türkiye’nin pek çok ilinde görülen parıltı şeklindeki aydınlık panik yarattı. Twitter’da da ''Meteor, göktaşı, Trabzon, Erzincan, bu 2020’' etiketleri gündem olurken, kullanıcılar da ‘Türkiye’ye meteor mu düştü?’ sorusunun cevabını aradı…

Ramazan ayı içerisinde de Elon Musk’ın kurucusu olduğu SpaceX’in uzaya gönderdiği Starlink Uyduları sıralı yıldızlar şeklinde göğe yükselmiş, dünyada bu olay gündem olmuştu. Ancak 27 Mayıs 2020 Çarşamba akşamı Türkiye’nin birçok ilinde görülen ışık, ‘Türkiye’ye göktaşı düştü’ şeklinde yorumlandı. Konuyla ilgili inceleme başlatılırken, Twitter’da da binlerce kullanıcı, ‘Türkiye’ye meteor mu düştü?’ diyerek, olayın iç yüzünü öğrenmeye çalıştı.

TÜRKİYE'DE GÖKTAŞI DÜŞTÜ İDDİASI

27 Mayıs 2020 Çarşamba akşamı gök yüzünde parlayan bir cismin düştüğü iddiası Türkiye’de gündem oldu. Göktaşı olduğu söylenen cisim, Artvin, Trabzon, Elazığ, Malatya, Bingöl, Erzurum, Diyarbakır, Tunceli, Sivas, Ardahan ve Erzincan başta olmak üzere bir çok kentte göründü. O anı ise Bingöl-Genç karayolunun 8. kilometresinde araçla seyreden 19 yaşındaki Veysel Sönmez cep telefonu kamerasıyla kaydetti.

OLAYIN GÖRÜNTÜLERİ İÇİN TIKLAYIN

Genç’te haftalık yayın yapan bir gazetede stajyer olarak çalıştığı öğrenilen Sönmez, ilçeye dönerken gökyüzünde aleve benzer bir cisim gördüğü kaydetti. Sönmez, bu cismin göktaşı olduğunu öğrendiğini söylerken, cismin Bingöl’e düştüğünü düşündüğünü aktardı.

Söz konusu olan, sosyal medyada da geniş yankı uyandırdı. Konuyla ilgili birçok etiket açılırken, 'meteor' hastaghi Twitter'da TT oldu.

İDDİALARIN ARDINDAN İNCELEME BAŞLATILDI

Sivas’ın Kangal, Gürün ve Şarkışla ilçelerinde birçok vatandaş tarafından yapılan ‘göktaşı düştü’ ihbarlarının ardından UMKE ve AFAD ekipleri, göktaşının görüldüğü ileri sürülen notalarda inceleme başlattığını duyurdu.

Yapılan incelemenin ardından herhangi bir belirtiye rastlanmazken, çevre köylerde yaşayanlar bir ışık huzmesinin karanlığı aydınlatarak düştüğünü kaydetti.

HAVA AYDINLANDI

Erzurum’da havanın aniden aydınlandığı bilgisi paylaşılırken, göktaşı olduğu düşünülen cismin düşme anı kameralara yansıdı. İnsanların şaşkınlığını gizleyemediği düşme anının ardından havada toz bulutu oluştu.

"İLK BAŞTA BEYAZ BİR IŞIK YUKARIDAN AŞAĞIYA GELİR GİBİ OLDU"

Göktaşı olduğu düşünülen cismin düşme anını iş yerindeki güvenlik kameralarından inceleyen Trabzonlu Arda Sağlam, arkadaşlarıyla birlikte oturduğunu söyleyerek, ilk başta beyaz bir ışığın yukarıdan aşağıya gelir gibi olduğunu kaydetti. Birden sarı bir ışığın ortaya çıktığını belirten Sağlam, sabah güneşi gibi ortalığın aydınlandığını ifade ederken, iş yerinin güvenlik kameralarından o anın görüntülerini incelediklerini kaydetti.

DÜNYAYA GÖKTAŞI DÜŞERSE NE OLUR?

Amerikan Ulusal Araştırma Konseyi, ABD Kongresi için hazırladığı raporda, dünyaya bir göktaşı çarpması hâlinde neler yaşanacağını ve bu felaketi önleme yöntemlerini paylaştı.

Raporda, dünyaya çarpacak göktaşlarının, çaplarına göre ne kadar zarar vereceği ve neler ile karşılanacağı özetle şu ifadelerle anlatıldı:

* Çapı 10 ile 25 metre: Bu yüzyılda büyük ihtimalle bekleniyor. Göktaşı düştüğü yerde onlarca kilometre çapında zarar verebileceği düşünülüyor. Diğer doğal afetlerde olduğu gibi bu bölgelerde yaşamını sürdürenler, önceden haber verilerek tahliye edilir. Aksi hâlde, ölümler bile yaşanabilir.

* Çapı 1 ila 10 metre olması durumunda: Çarpışma, önlemler alındığında, birkaç saat ya da gün önce belirlenebiliyor. Bu zamanlarda, insanlara meteorun düşmesi beklenen yerde, pencerelerden uzak durmaları, dışarı çıkmamaları ya da gökyüzüne direk bakmamaları önerilir. Maddi zararlar yaşanabilir. Cep telefonu ya da internette de aksaklıklar görülebilir.

* Çapı 100 metreden fazla olması hâlinde: İnsanlık Güney Asya'daki Tsunami felaketi, İkinci Dünya Savaşı, büyük depremler gibi büyük felaketler ile karşılaşabilir. Onbinlerce ölüm beklenebilir.

* Çapı 25 ile 100 metre olursa da: Karşı karşıya kalınacak şey kitlesel panik, sosyal kargalaşa, bina yangınları, çok sayıda ölüm ve yaralanmalar…

* Daha büyük göktaşları: Grekli önlemler alırsa, dünya bu kadar büyük göktaşlarını onlarca sene önceden belirleyebilir. Önlemek mümkün olmazsa, felaketten sağ kalan olursa, onların nasıl yaşayacağı ile ilgili yeni sosyal yasalar, yeni teknolojiler, geliştirilebilir.

METEOR NEDİR?

Göktaşları belirli dönemlerde dünyanın atmosferine giriş yapar. Atmosfere giren göktaşlarına meteor adı verilir. Çoğunlukla kum tanesiyle çakıl taşı arasındaki büyüklüklerde olan meteorlar atmosferde yanarak kaybolur.

METEOR DÜŞMESİ NEDİR?

Objeler dünyanın atmosferine girdiği an itibarıyla basınç, sürtünme ve diğer kimyasal etkileşimlerin de ardından ısınmaya ve peşi sıra bu ısıyı yaymaya başlar. Bu şekilde meteora dönüşmüş olur ve "ateş topu" hâlinde ilerler. Kayan yıldız olarak da adlandırılır. Astronomlar en parlak olanlara bolit denir. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlendirilebilir. Jeologlara göre, bolitler krater yaratabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak senede birkaç bin gök taşı girer. Fakat bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.

STARLİNK UYDULARI NE DEMEKTİR?

Ramazan ayında görülen ve sıralı yıldızlara benzetilen Starlink uyduları, Türkiye’de gündem olmuştu.

Starlink ABD uydu şirketi SpaceX tarafından uydu interneti erişimi sağlamak için inşa edilmiş bir uydu takımyıldızıdır. Takımyıldızı, yer istasyonları ile beraber çalışacak ve seri olarak üretilen binlerce küçük uydudan oluşuyor. SpaceX firması bunun dışında bazı uydularını keşifler ve bilim için kullanırken, bazı uydularını da ordulara satmayı hedefliyor.

2019’dan itibaren SpaceX 122 uyduyu konuşlandırdığını açıklamıştı. Öte yandan 60’dan fazla uydunun yerleştirilmesi öngörülüyordu Toplamda da 2020’lerin ortalarında 12 bin uydu konuşlandırılarak, arkasından toplam uydu sayısının 42 bine çıkarılması düşünülmektedir. İlk 12 bin uydunun üç yörünge üzerinde bulunması düşünülmektedir: 3 yörüngenin ilki yerden 550 kilometre yükseklikte ve toplam bin 600 uydunun yer aldığı bir yörünge, arkasından bin 550 kilometre irtifada yaklaşık 2 bin 800 Ku- ve Ka-band spektrum uydularının yer aldığı başka ikinci bir yörünge ile 340 kilometre yükseklikte yaklaşık 7 bin 500 V-band uydularının yerleştirilmesi şeklindedir.

Yapılacak bu girişimle birlikte, binlerce uydunun 340 ila bin 550 kilometre arasındaki yörüngeye yerleştirilecek olmasının gökbilim üzerinde olası etkilerinin olabileceği ve uzun vadede uzay çöplüğü oluşacağı endişeleri yaratmıştır.

Uydu takımyıldızın inşa edilmesi, tasarlanması ve konuşlandırılması adında 10 senelik sürenin gerektiği, projenin toplam maliyetinin de Mayıs 2018 yılında SpaceX'e 10 milyar dolara mâl olacağı bekleniyordu. Ürünün geliştirilmesine 2015’te başlandı ve 2018’de ilk 2 prototip uydu test uçuşu ile denendi. İkinci test uyduları seti ve ilk büyük çaplı konuşlandırma ise 60 adet küçük uydu yer aldıyordu ve bu uçuş 24 Mayıs 2019 (UTC) tarihi itibarıyla yapıldı. Starlink araştırma, geliştirme, üretim ve yörünge kontrol operasyonlarının tamamı Redmond, Washington’da yer alan SpaceX uydu geliştirme tesislerinde yapılmaktadır.

UYDULAR NE AMAÇLIYOR?

Dev şirket Starlink projesiyle dünyanın en ücra köşelerine fiber-optik kablo bağlantısı olmadan uydular vesilesiyle ucuz ve hızlı internet erişimini sağlamayı hedefliyor. SpaceX’in kurucusu ve CEO’su Elon Musk, yeni sistemde ilk defa denenen birçok farklı teknoloji olduğunu ve dünya yörüngesindeki bazı uyduların çalışmayabileceğini paylaşmıştı. SpaceX’in toplamda 10 milyar dolara mal olacak projeyle dünyanın alçak yörüngesine toplamda 4 bini aşkın uydu yerleştirileceğini kaydeden Musk, bu vesileyle gezegenin en ücra köşelerinde, özellikle Afrika’da internet erişimi olmayan milyonlarca insana düşük maliyetli ve yüksek hızda internet erişimi sağlanacağını bildirdi.

Musk, ilk olarak da 60 uydunun yerleştirilmesinin planlandığını duyurmuştu.

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN