Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşın küresel çapta olumsuz etkileri oldu. Dünyada birçok ülkeye tahıl ihracatından bulunan Ukrayna'nın savaş nedeniyle eli kolu bağlanmıştı. Tahıl Koridoru Anlaşması sayesinde ticarete yeniden başlayan Ukrayna, kuraklığın etkileriyle mücadele eden Afrika ülkelerine yüksek miktarlarda tahılı ulaştırabildi. Ancak 17 Temmuz'da anlaşmanın sona ermesiyle gıda krizine yol açacak sorun yeniden patlak verdi.
Temmuz 2022'de yürürlüğe girmesinden bu yana üç kez yenilenen anlaşma, kargo gemilerinin Ukrayna limanları Odessa, Çornomorsk ve Yuzhni/Pivdennyi limanlarına güvenli bir koridordan ulaşmasını sağlıyordu.
'SIRTIMIZDAN BIÇAKLANDIK'
BCC Türkçe'de yer alan habere göre birçok uluslararası gözlemci, Kremlin'in 27-28 Temmuz'da yapılacak Rusya-Afrika zirvesinden birkaç gün önce böyle bir karar vermesini şaşkınlıkla karşıladı.
Kenya hükümeti, Rusya'nın kararını "sırtından bıçaklama" olarak tanımlarken, etkilerinin Afrika Boynuzu'ndaki ülkeleri orantısız bir şekilde etkilediğini söyledi.
50 MİLYON KİŞİ GIDA YARDIMINA MUHTAÇ
Somali, Kenya, Etiyopya ve Güney Sudan'da 50 milyondan fazla kişi, üst üste gelen kuraklık nedeniyle gıda yardımına ihtiyaç duyuyor. BM, tahıl anlaşmasının bu ülkelere 625 bin ton insanı gıda yardımı yapılmasını sağladığını belirtiyor.
Dünya Ticaret Örgütü Başkanı Ngozi Okonjo-Iwela "Karadeniz'deki gıda, yem ve gübre ticareti, dünya gıda fiyatlarının istikrarında yaşamsal önemde. En çok yoksul ülkelerin ve yoksul insanların sorun yaşadığını görmek üzücü" dedi.
BM Gıda ve Tarım Örgütü de (FAO) anlaşmanın Temmuz 2022'den bu yana gıda fiyatlarında % 11,6 düşüş sağladığını söylüyor. Şimdi bütün bunların hızla alt üst olacağı kaygıları var.
Addis Ababa Üniversitesi'nden kamu politikası uzmanı Dr. Constantinos "Pazar dinamikleri derhal değişecek. Pazarlar daima yeni olanı takip eder" dedi.
Artan gıda fiyatları ve geçim zorluğu nedeniyle Kenya'da ölümlü protestolar yaşandı. Ekonomistler, daha genel anlamda ekonomik görünüm konusunda da uyarılar yapıyor.
Dr. Constantinos "Ülkeler Rusya'dan buğday, bitkisel yağ ve gübre ithalatında çok ciddi sorunlar yaşayacak. Tabii mülteciler ve Afrika'da özellikle ülkelerinde yerlerinden olmuş insanlar gibi peş peşe gelen sorunlar da var" dedi.
PUTİN, KISITLAMALARA İŞARET ETTİ
Rusya lideri Vladimir Putin, Moskova'nın pozisyonu hakkında net konuştu ve Batı kısıtlamalarını kaldırır ve mali faaliyetlere geri dönerse, anlaşmaya geri döneceğini söyledi.
Putin, bu yanıtı, sorunun çözülmesi için girişilen yoğun küresel baskı ve diplomatik çabalar karşılığında verdi. BM, Türkiye ve Avrupa Birliği'nin öncülüğündeki uluslararası paydaşlar ve bazı Afrika ülkeleri, gıda güvenliğini garanti altına alacak bir çözüm için Rus yetkililerle görüşmeler yaptı.
Rusya, anlaşmadan çekilerek Afrika'daki ortaklarıyla ilşkilerin etkilenmesi ve hatta zarar görmesi riskini aldı. Rusya-Afrika zirvesi 27-28 Temmuz'da St. Petersburg'da yapılacak. 14 Afrika ülkesi, gıda ithalatlarının yarısında Rusya ve Ukrayna'ya bağımlı.
Rusya, Libya'dan Mali'ye, Orta Afrika Cumhuriyeti'nden Mozambik'e ve diğer ülkelerde de yaşanan gerilimlere sık sık müdahil oluyor.