2014 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Miras Geçici Listesi'ne alınan Arslantepe Höyüğü, kalıcı olarak Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi. Geç Kalkolitik dönemden Demir Çağı'na kadar geçen tarihsel sürecin buluntularına rastlanan Arslantepe, Hititler'den Roma ve Bizans'a kadar pek çok medeniyetin izlerini de bünyesinde barındırıyor.
ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ'NÜN ÖNEMİ NEDİR?
MÖ 2700-2500 yılları arasında Suriye-Mezopotamya kültüründen koparak özgün bir kültürel yapı haline geldiği tahmin edilen Arslantepe Höyüğü, MÖ 2000 yılından itibaren Hitit İmparatorluğu'nun etki alanına girdi.
Hitit Kralı I. Şuppiluliuma'nın Mittani başkenti Washukanni'ye düzenlediği seferde üs olarak kullanılmıştır. Hitit İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından kurulan Geç Hitit krallıklarından biri olan Kammanu başkenti oldu. Bu tarihlerde, Asur belgelerinde kentin adı 'Melid' olarak geçiyor. Kenti başkent olarak alan krallık ise 'Kammanu' ya da 'Melid Krallığı' olarak biliniyor.
Asur İmparatorluğu hükümdarı I. Tiglat-Pileser'in saldırısı sonunda bu devlete haraç ödemek zorunda kalan bölge, II. Sargon tarafından ele geçirilip yağmalandığı MÖ 712 yılında dek varlığını ve zenginliğin korumayı başardı. Bu tarihten MS 5. yüzyıla kadar ise iskan edilmedi.
ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ NEREDE, NASIL GİDİLİR?
Malatya şehir merkezinin 7 km kuzeydoğusunda yer alan Arslantepe Höyüğü, Battalgazi ilçesi sınırlarında yer alıyor. Fırat üzerindeki Karakaya Baraj Gölü'nün batısında bulunuyor.
30 metre yükseklikteki Arslantepe Höyüğü'nün MÖ 5 bin yıllarından MS 11. yüzyıla kadar iskan edildiği, MS 5. ve 6. yüzyıllarda bir Roma köyü olarak, daha sonra da Bizans nekropolü olarak kullanıldığı tahmin ediliyor.
ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ KAZILARI
Bölgedeki kazılar Louis Delaporte başkanlığında bir Fransız ekip tarafından 1932 yılında başladı ve özellikle Geç Hitit devri tabakalarında gerçekleştirildi. Kazı çalışmaları, Hitit İmparatorluğu'nun çöküşü ardından bölgede kurulan krallıklardan birinin başkentine ulaşmayı hedefliyordu.
Daha sonra birkaç derin sondaj açılmışsa da esas düzenli kazılara 1961 yılında Roma La Sapienza Üniversitesi'nden bir grup tarafından başlandı. 1970'li yıllara kadar kazılar Alba Palmieri başkanlığında yürütüldü. Günümüzde devam eden kazılar, Marcella Frangipane tarafından koordine edilmektedir.
Kazılarda bulunan iki aslan ve bir kral heykeli Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor.
Kazı çalışmalarıyla Geç Hitit dönemine ait, girişinde aslan ve devrilmiş kral heykellerinin bulunduğu Arslantepe Höyüğü, yağmur drenaj hattı gibi altyapısı bulunan kerpiçten sarayı ve 2 bini aşkın mühürle Anadolu'nun en eski şehir devletlerinden birinin yapılarını ortaya koyuyor.
İtalya Roma La Sapienza Üniversitesi tarafından 1961'den bu yana kazı çalışması yapılan alanda, merkezi devlet sistemine geçişe tanıklık eden bulgular ortaya çıkarıldı.
ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ, UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ'NE ALINDI
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) 44. Dünya Miras Komitesi toplantısında alınan kararla Arslantepe Höyüğü, Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
Karar sonrası Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şunlar dendi:
"2014 yılında Türkiye'nin UNESCO'daki Geçici Miras Listesi'ne eklenen ve tarihi yaklaşık 6 bin yıl geriye giden Arslantepe, coğrafyamızda ilk erken devlet yapılanmasının ortaya çıktığı dini ve kültürel bir merkez olarak kabul edilmektedir. Arslantepe Höyüğü'nün kaydıyla ülkemizin UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki alanlarının sayısı 19'a ulaşmıştır."