SACİDE DEMİR
Türkiye’yi sarsan Kahramamaraş merkezli depremler 10 ilde yıkıma neden oldu.Enkaza dönen kentlerde yaşayan vatandaşlar şehir değiştirmek zorunda kaldı. Depremin vurduğu illerde kendi evinde oturmak istemeyenler ve şehir değiştirmek isteyenler ‘hasarsız satılık konut’ ilanı verdi.
Konutlarını satışa çıkaranlar şehir değiştireceklerini belirterek evlerinin ‘hafif hasarlı veya hasarsız’ olduğunu belirtti. Evi hiç hasar almayanlar bile yaşanan afetten psikolojik olarak etkilenerek, dairelerini satışa çıkardı. Hatta bazı ev sahipleri ilanlarda ‘artık bu eve psikolojik olarak giremiyoruz. Şehir değiştirmek için evimi satıyorum. Araç takası bile düşünürüm’ gibi açıklamalar paylaştı.
Malatya’nın Yeşilyurt ilçesindeki evini 2 milyon 450 bin liradan Sahibinden.com sitesine ilana veren bir kullanıcı ‘’Yaşanan son depremler nedeniyle evimiz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan incelemede hafif hasarlı raporu almıştır. Evin içinde ufak çatlaklar bulunmaktadır. Evin bütün tadilatları yapılacaktır’’ ifadeleri yer aldı. Hatay’da da satışa çıkarılan bir başka ilanda ise ‘Şehir dışına taşınacağım için satılıktır ve hasarsızdır’ denildi.
Hasar tespit çalışmaları devam ederken ve yetkililer hasarlı konutlara girilmemesi çağrısında bulunurken ilanlarda ‘bakanlık tarafından hasarsızdır onayı verilmiştir’ ifadesi dikkat çekti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu yapılara ‘hasarsızdır’ raporu verip vermediği bilinmezken, Adıyaman’dan bir kullanıcı ise evinin hasarsız olduğunu iddia ederek ‘Hiç bir hasar görmemiştir. Sadece yetkililerin kontrolü bekleniyor’ diyerek ilan verdi.
1 YILLIK KİRA PEŞİN İSTENİYOR
Deprem bölgesine yakın olması nedeniyle yoğun depremzede göçü alan Mersin’de, durumu fırsat bilen bazı ev sahipleri, kiralarda fahiş artış gitti. Kamu kurumları, belediyeler ve STK’ların seferber olduğu kentte, bazı ev sahipleri ise fırsatçılığa başladı Toroslar, Akdeniz, Yenişehir ve Mezitli ilçelerinde ev kiraları iki katına çıkarken, Silifke ve Erdemli ilçelerinde ise kiralar yıllık ve peşin isteniyor. 1 milyon 916 bin olan nüfusu depremzedelerin gelişi ile yüzde 40 artan kentte; en düşük ev kirası 3 bin TL’den 8 bin TL’ye çıktı. Bu duruma tepki gösterip, mülk sahiplerine çağrı yapan Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) İl Başkanı Ümit Mete, “Bu felaket, hepimizin başına gelebilir; insanlık namına ellerini vicdanlarına koymalarını tavsiye ediyorum” dedi.
FAHİŞ ARTIŞLAR İSYAN ETTİRDİ: AKŞAM YATIYORSUN SABAH FİYAT DEĞİŞMİŞ
10 kentte büyük yıkımın yaşandığı depremlerde en az on bnlerce vatandaş yaşamını yitirdi yüzbinden fazla kişi de yaralandı, binlerce bina enkaza döndü. Depremden canını kurtarabilen insanlar ise günlerini sokakta geçirdi, geç gelen yardımlar her yere ulaşamamışken evleri yıkılan çevre illere göç etti. Ancak vatandaşlar bu kez de fahiş kira artışı ile karşı karşıya kaldı.
Bölgedeki ve çevre kentlerdeki evler bedelinin çok üzerinde fiyatlara kiralanmak istendi. Tepkilere neden olan duruma bazı sektör temsilcileri de isyan etti. Antalya’da yükselen kira fiyatlarına sitem ederek bir dizi önlem aldıklarını belirten Antalya Emlakçılar, Oto Galericileri ve İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar, “El vicdan diyorum! 5 liralık yere 15 lira demek’’ dedi.
Kira fiyatlarının yükselmemesi için sürekli denetimlerin yapılması gerektiğini belirten Çağlar, “Vatandaşlarımız fiyat artışlarını bize ve CİMER’e şikayet edebilirler. El vicdan diyorum! 5 liralık yere 15 lira demek, Allah göstermesin bugün sende yarın bizde diyorum. Biz çocuk evlendireceğiz, ev bulamıyoruz. Bu durumun yaşanmasına neden olan öncelikle korsan emlakçılar sonra da ilan portföyleridir. Bu portföylerin denetlenmesi lazım. Nasıl denetlenmesi lazım? Ben 8 katlı bir binada oturuyorum. Karşımda oturan kişiyi tanımıyorum, fakat o evin kaça kiraya verildiğini görüyorum. Karşıdaki adam 15 liraya oturduğu zaman benim de ev sahibim arayarak seninki de 15 TL olacak diyor. Bu ilan portföylerinin denetlenmesi lazım. Akşam yatıyorsun, sabaha fiyat değişmiş. Cumhurbaşkanı faiz indireceğim diyor, 100 liralık ev 150 lira oluyor. Hayırdır ya! Ne oldu akşamdan sabaha kadar?” sözlerine yer verdi. Ayrıca artış taşıma maaliyetlerine de yansıdı.
‘AFET BÖLGESİNDE YABANCIYA KONUT SATIŞI DURDURULSUN’
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen, 10 ilde yıkıma, onbilerce can kaybına neden olan depremlerin ardından şehirler enkaza dönüştü. Yerle bir olan şehirlerdeki birçok kişi farklı kentlere göç ederken, yetkililerden malınızı toprağınızı satmayın uyarısı geldi. Türkiye’de özellikle son yıllarda artan ve Türk vatandaşlığı almak için yatırım aracı olarak kullanılan konutların yabancıya satışının durdurulması çağrısı geldi.
Millet İttifakını oluşturan altı parti deprem gündemli toplantı sonrasında yayınladığı açıklamada bölgede yabancıya konut satışının durdurulması çağrısında bulunarak ‘’Uyarıyoruz! Afet bölgelerinde yabancılara ev, arsa ve arazi satışı yasaklanmalıdır! Bölgenin yeniden imarı esnasında Hatay başta olmak üzere demografik ve sosyal yapının korunması büyük önem arz etmektedir. Özellikle bu konunun takipçisiyiz!” ifadelerinin yer verdi. Depremin yerle bir ettiği Hatay’ın Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, da Hataylılara seslenerek ‘’Malınızı, toprağınızı satmayın’’ dedi.
Öte yandan TÜİK verilerine göre yabancılara 2022 yılında 67 bin 490 konut satıldı. Yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15,2 artarak 67 bin 490 oldu. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4,5 oldu.