Koronavirüs pandemisinde yeni bir döneme girilirken Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, aşı kaçağı riskine karşı uyardı. Daha hızlı bulaşarak hastalık oluşturan mutant virüslerin Covid-19’a göre daha tehlikeli olduğunu söyleyen Faruk Aydın, mutant koronavirüsün Güney Afrika varyantının aşılarla kazanılan antikorlara karşı direnç kazandığını ve bu durumda da ‘aşı kaçağı’ riski oluşturabileceğini belirtti.
KOVİD-19 GEÇİREN VE VÜCUDUNDA ANTİKOR OLUŞAN KİŞİLER YENİDEN HASTALANIYOR
Mutasyon geçiren RNA virüslerinden biri olan Kovid-19’un şu ana kadar bilinen, çoğu İngiltere varyantı olmak üzere, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarının Türkiye’ye geldiğini belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, Brezilya’da ortaya çıkan ve yayılan varyant virüsün; re-enfeksiyon özelliği olduğunu ve daha önce Kovid-19 hastalığı geçirip vücudunda antikor bulunan kişileri yeniden hasta edebildiğini belirtti. Aydın, "Varyantlar, virüsün genetik materyallerinde değişiklik yaparak farklı bir protein dizisi oluşturuyorlar. Bu özellik onlara daha kısa mesafede, daha kısa sürede ve daha az virüsle bulaşabilme potansiyeli kazandırdı. Güney Kore’de birkaç vakada bu çıkmıştı. Brezilya’daki mutasyondan sonra Kovid-19 geçiren hastaların mutant varyantla tekrar enfekte olabildiği gözlendi” dedi.
AFRİKA VARYANTINDA ‘AŞI KAÇAĞI’ RİSKİ
İnsan vücudunun aşılarda kullanılan antijenlere karşı savunma mekanizması olarak antikor ürettiğini anlatan Aydın, Güney Afrika varyantlı virüsün, aşılara karşı direnç kazanabileceğini kaydetti.
Aydın, "Antikorlar, oluştukları antijenlere, yani hangi aşıyı olduysanız o aşıya özgüdür. Aşıda hangi antijeni kullanıp ona karşı antikor ürettiyseniz, bu virüs size bulaştığı zaman aşıyla gelişen antikorlar virüsteki ‘Spike’ protein ile birleşiyor. Güney Afrika’daki mutant varyantta, ‘spike’ proteinlerine yönelik bir değişimin olduğu, mevcut aşılardaki antijenle antikorlar arasındaki etkileşim gücünün azaldığı yani afinitesinin 6 kat düştüğü gözlendi. Buna rağmen henüz ‘aşı kaçağı’ durumunda değil. Eğer mutasyon daha da büyür ve anlamlı hale gelirse o zaman mevcut aşılardan kaçabilir. Aşı üreticilerimiz şu an için dünyada bu konuda ciddi biçimde gelişmiş durumda. Eğer bütün dünyada mutasyonlar takip edilir ve zamanında değişikliği aşı üreticilerine bildirirsek buna yönelik aşı üretebileceklerini biliyoruz” diye konuştu.
BÜTÜN MUTANT VİRÜSLERİN ORTAK ÖZELLİĞİ
Dünyada görülen tüm mutant virüslerinin ortak özelliği olarak daha uzak mesafeden bulaşabildiğini vurgulayan Aydın, "Hepsi de daha az mikroorganizmayla ve daha kolay bulaşabilme potansiyeline sahip. İngiltere varyantı üzerinde çok çalışma yapılabildiği için farklı yaş gruplarında, çocuklarda da enfeksiyon oluşturma potansiyeline kavuştuğu gözleniyor” ifadelerinde bulundu.
AYDIN'DAN TRABZONA KÖTÜ HABER
Prof. Dr. Aydın, "Mutant varyantlar, Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda ülkemizde takip ediliyor. Sonuçlar Bakanlığımıza bildirilmekte ve Bakanlığımız her akşam sonuçları duyurmaktadır. Bu iller içerisinde artık Trabzon da vardır. Trabzon’da son günlerde tedbirlere uyumun iyi olduğu konuşuluyor ama bugünden sonra daha da fazla önem vermemiz gerektiğini söylememde fayda olduğunu düşünüyorum. Rakamlar güncel değişiyor. Henüz 10’un altında bir sayıda var. Sağlık Bakanlığı bunları eş zamanlı olarak bütün illere gönderdi ve eş zamanlı olarak çalıştık. Yaklaşık 1 haftalık bir dönemin içinde bir süredir çalışıyoruz” diye konuştu.
Mutant virüsün daha hızlı bulaşarak daha az miktarda virüsle bile hastalık bulaştırabileceği konusunda uyaran Prof. Dr. Aydın, “Mümkünse varyantların arttığı bu koşullarda toplantıların, insanların, toplulukların bir araya gelmesinin önlenmesi gerekiyor. Mesafeyi 1,5 metreden 2 metreye çıkarmak gerekiyor. Aynı ortamda bulunma süresini önceden 15 dakika diyorduk, mutant virüsler nedeniyle artık 10 dakikaya düşürmek gerekiyor. Tek maske kullanımını çift maskeye çıkarmak gerek. Ortalama 1,5 kat bulaşma hızını artırdığını söyleyebiliriz. Bulaşma hızı 1,5 kat arttı diye mesafeyi de 1,5 kat açma kriterine ihtiyaç yok. Sadece süreyi azaltın ve daha uzak durun. Havaya çıkan partiküllerin size ulaşması daha kolay, az miktarda bulaşmasıyla hastalık oluşturması için yeterli oluyor” dedi.