Son birkaç haftadır hep güncel siyasi ve ekonomik olaylardan bahsettik. Bu yazımızda ise ara sıra haberlerde duyduğumuz ve artık çok daha sık duyup tartışacağımız bir teknolojiden bahsetmek istiyoruz. Üstelik ekonomimizin ve hatta günlük hayatımızın bir çok yönünü etkileyecek olan bir teknoloji. Cep telefonlarımızda ve internet altyapımızda kullanıma girecek olan 5G teknolojisi...
5G, kelime anlamı olarak 5. nesil demek. G harfi İngilizce generation yani nesil kelimesinin baş harfi. 1970’lerden beri kullanımda olan hücresel ağların, üzerinde anlaşılmış olan standartları var. Her bir nesil standart bir G ile adlandırılıyor.
5G, bunların en yenisi ve en hızlısı olacak. O kadar ki mevcut 4G’den yirmi ile yirmi beş kat hızlı olması bekleniyor. Bir filmi internetten indirmek, bir sunum yapmak, canlı yayın yapıp bir şeyler anlatmak nerdeyse anlık hale gelecek.
Aynı şekilde örneğin ABD’deki bir cerrah 5G aracılığı ile İstanbul’da robotik bir ameliyat yapabilecek. Pandemi ile zaten başlamış olan evden çalışma, alışveriş dahil bir çok işin internetten yapılması artık geçici değil, kalıcı bir hal alacak.
Bütün bunlar hem verimliliğe hem de üretkenliğe artı katkılar sağlayacağı gibi maalesef işsizliğe ve iş hayatının ciddi bir şekilde değişmesine de yol açacak. Bahsettiğimiz değişimin bir ayağı çeşitli ülkeler ve sektörlerde şirket birleşmeleri, giderek artan rekabet, buna ayak uyduramayan kurum ve kişilerin sistemden elenmesi şeklinde yıkıcı olabilir.
5G ile teorik olarak her cihaz internete bağlanabilecek. Evlerden, arabalara, scooterlara kadar bir çok ortamda internete bağlı, akıllı teknolojiler oluşacak. Bunlar bugün zaten varlar ama sayıları, kapsamları daha da artacak.
Her yenilik gibi 5G de faydası ve riskleri ile beraber geliyor. Ancak bu sefer durum daha ciddi. Zira 5G’ye dair çok ağır eleştiri ve itiraz var.
Bunların başında bu teknolojinin çok fazla baz istasyonu gerektirmesi geliyor. Tam bir donanım ve performans için şehirlerde neredeyse elli metrede bir 5G baz istasyonu olması gerekecek. Bu da günlük hayatımızda her yerde daha çok radyasyon ve elektromanyetik dalga demek oluyor. Baz istasyonları, malum yaydıkları elektro manyetik sinyaller ve radyasyonla sağlık için sakıncalılar. İnsanlarda kanser, Alzheimer, beyin tümörü yaptıkları biliniyor.
Bazı ülkelerde 5G baz istasyonlarının bulunduğu yerlerde kitlesel kuş ölümlerinin olduğu rapor edildi. Bu teknolojinin mahkemeye taşındığı, aleyhinde imza kampanyalarının yapıldığı yerler var. Ülkemizde de bir internet taraması yaparsanız bulacağız yorum ve görüşlerin büyük çoğunluğu aleyhte.
Özellikle bitkilere ve hayvanlara yani dolayısı ile insan gıdasına çok olumsuz etkileri olacağı iddia ediliyor. İnternette bu tarz haberlere de rastlıyorsunuz bunları yalanlayanlara da. Bir bilgi kirliliği şimdiden mevcut. Kaldı ki halihazırda kullandığımız cep telefonları, 4G sistemler vs. de radyasyon yaymaktalar. 5G bunların üzerine eklenecek.
Covid-19 pandemisi ilk başladığında bu hastalığın kaynağı olan korona virüsünün 5G ile yayıldığı söylenmişti. Bu iddia çürütüldü. Ama bu bile, 5G’nin daha şimdiden siyasi-toplumsal tartışmalara yol açacağını gösteriyor. Bazı ülkelerde buna inanan kişiler 5G baz istasyonlarını kundakladılar.
Türkiye gibi neredeyse her konunun politize edilip arkasında mutlaka bir komplo teorisi, bir karanlık güç arandığı ülkede, bu tartışmaların çok şiddetli geçeceğini öngörmek zor değil. Çoğu zaman akılla değil, duygu ve ideolojik yaklaşımlarla karar alınan ülkemizi bu konuda da çok kavgalı günler bekliyor.
5G’nin beraberinde getirdiği bir başka tartışma ise olası güvenlik açıkları. Bu teknoloji daha kapsamlı ve karmaşık olduğu için arka kapısı çok daha fazla. Bunun da siber, kişisel-kurumsal güvenliği ciddi sekteye uğratabileceği söyleniyor. Örneğin Çin menşeili 5G teknolojileri ABD ve İngiltere başta olmak üzere bazı ülkelerde şimdiden yasaklandı bile.
Bugüne dek teknolojideki her büyük adım mevcut iktisadi-sosyal düzeni sarsmıştır. İlk radyo haberleri yapıldığında bunun gazeteleri ortadan kaldıracağı, ilk televizyonlar kullanıma girdiğinde ise tiyatronun sonunun geldiği varsayılmıştı. İkisi de doğru çıkmadı.
Ama internetten gazete okumak gazete basımını, akıllı televizyonda internetten film seyretmek sinema salonlarını vurmuş durumda. E-mailler mektuplaşmayı bitirmişti, şimdi de Whatsapp, Telegram gibi uygulamalar e-mailleri bitirmek üzereler. Bilgisayar programlarında kaydet ikonunu temsil eden küçük floppy disketler çoktan kullanımdan kalktılar. Gerçek olan şu ki teknolojiden kaçış yok. Aslında eski olanı kullanmak bugün de mümkün. Ama zaman onları tamamen ekarte etti. Artık o kadar ilkeller ki onları kullanmak lüks bile sayılır.
Zamanın ruhu ve teknoloji… Bunlara direnen toplumlar tarihin çöplüğüne atılırlar. Eskinin nostaljisi bugüne fayda etmez. Komplo teorileri ve ideolojik kutuplaşmalarla değil akıl ve bilimin yol göstericiliği ile geleceğe hazırlanabilir, kendimizi olası kötülüklerden koruyabiliriz.