'D vitamini corona virüsü riskini azaltır mı?' sorusunun yanıtı sosyal medyada gündem oldu. ABD'de yapılan araştırmada yeterli seviyede D vitamini alan insanların covid-19 hastalığına yakalanma oranının yüzde 52 azaldığı tespit edildi. D vitamini almak, sağlıklı kemikler ve dişlerin bakımı için önem arz etmektedir. Ayrıca kanser, tip 1 diyabet ve çoklu skleroz gibi çeşitli koşullara karşı da koruma sağlayabilir. Detaylar haberimizde...
D VİTAMİNİ KORONAVİRÜSÜ ÖNLER Mİ?
Corona virüsü dünya genelinde can almayı sürdürürken, aşı ve ilaç geliştirmek için çalışmalar aralıksız devam ediyor. Bu süreçte mevcut ilaç ve yöntemlerle corona virüsünün yıkıcı etkisini azaltmaya çalışan uzmanlar, D vitaminiyle ilgili çarpıcı bir çalışmaya imza attı.
ABD’nin Boston Üniversitesi'nden Dr. Michael Holick, vücuttaki D vitamini seviyesinin hastalığa yakalanmada ve ölüm oranlarında etkisi olduğunu savundu. Holick, D vitamini seviyesi yeterli olan kişilerin corona virüsüne yakalanma riskinin yüzde 54, hayatını kaybetme oranının ise yüzde 52 düştüğünü öne sürdü.
D vitamininin bağışıklık sisteminde kritik bir rol oynadığını belirten Dr. Holick, yeterli vitamin alamayan kişilerin hastalığı daha ağır geçirdiğini ve sepsis gibi sonuçlarla karşılaşabildiğini söyledi.
KORONAVİRÜS İLE D VİTAMİNİNİN BAĞLANTISI NEDİR?
Holick'in çalışmasına göre salgında en çok vaka ve can kaybı görülmesiyle merkez üssü haline gelen ABD’de nüfusun yüzde 42’sinin D vitamini seviyesi yeterli değil. Ölü sayısı 200 bini aşan ülkedeki bu kişilerin D vitamini istenen seviyede olsa, yaklaşık 85 bin kişinin hastalıkla daha iyi mücadele ederek hayatta kalabileceği belirtiliyor.
D vitamini düşüklüğünün yaşlılarda ve koyu ten rengine sahip insanlarda daha yaygın olduğunu ifade eden Dr. Holick, bakımevlerindeki tehlikeye dikkat çekti. Burada kalan yaşlıların yüzde 60’ında D vitamini seviyesinin yetersiz olduğunu vurgulayan Holick, bunun sebebini ise dışarıda çok az zaman geçirmelerine bağladı.
"KEMİK SAĞLIĞI İÇİN ALIN D VİTAMİNİ ALIN"
D vitamininin corona virüsüyle olan bağlantısına karşı çıkanlar da var. İngiltere merkezli Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmelliği Enstitüsü’nden Dr. Paul Chrisp, “D vitamininin sağlık açısından çeşitli faydaları olsa da, corona virüsünü önlemede ya da tedavide etkili olduğuna dair kanıt yok” diyor.
Dr. Chrisp, bu açıklamasına rağmen karantinaya giren milyonlarca insanın yeterince gün ışığı alamadığı için D vitamini yoksunluğu çektiğini, bu açığın D vitamini takviyesiyle kapatılmasının kemik sağlığı açısından önemli olduğunu vurguladı.
D VİTAMİNİ HANGİ GIDA ÜRÜNLERİNDE VAR?
Uzmanlar en büyük D vitamini kaynağının güneş olduğunu söylese de, gıdalar aracılığıyla da vitamin almak mümkün. Daily Mail'in haberine göre D vitamini açısından zengin besinler, somon, alabalık, pisi balığı ve kılıç balığı gibi balık türleri ile süt çeşitleri (yağ oranı düşük sütler, badem sütü, soya sütü) ve kültür mantarları olarak öne çıkıyor.
D VİTAMİNİ NEDİR, NE İŞE YARAR?
D vitamini, 'vitamin' olarak adlandırılsa da (diyetten elde edilen gerekli bir besin maddesi), gerçekten bir vitamin değildir. Vücudunuz doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında doğal olarak D vitamini üretir. Ayrıca, kanınızdaki vitamin seviyesinin yeterli olmasını sağlamak için bazı gıdalar ve takviyeler yoluyla da alabilirsiniz. D vitamini birkaç önemli fonksiyona sahiptir. Belki de en hayati olan kalsiyum ve fosforun emilimini düzenlemek ve normal bağışıklık sistemi fonksiyonunu kolaylaştırmaktır. Yeterli miktarda D vitamini almak, kemik ve dişlerin normal büyümesi ve gelişmesi ve ayrıca bazı hastalıklara karşı daha fazla direnç için önemlidir.
D VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELER?
D vitaminin sağlık yararlarından bazıları şunlardır:
* Sağlıklı kemikler için D vitamini
D vitamini kalsiyum düzenlenmesi ve kandaki fosfor seviyelerinin korunmasında önemli bir rol oynar; sağlıklı kemikleri korumak için son derece önemli olan iki faktördür. Bağırsaklardaki kalsiyumu emmek ve böbreklerden atılacak kalsiyumu geri kazanmak için D vitaminine ihtiyacımız var. D Vitamini eksikliği, kemiklerin yumuşaması nedeniyle çocuklarda raşitizme neden olabilir. Yetişkinlerde, D vitamini eksikliği osteomalazi (kemiklerin yumuşaması) veya osteoporoz olarak ortaya çıkar. Osteomalazi zayıf kemik yoğunluğu ve kas zayıflığı ile sonuçlanır. Osteoporoz, menopoz sonrası kadınlar ve yaşlı erkekler arasında en sık görülen kemik hastalığıdır.
* Depresyonu önler
D vitamini, adrenalin, noradrenalin ve dopamin gibi vücut için gerekli olan salgıların üretilmesine yardımcı olduğu için, depresyon ve endişe (anksiyete) gibi psikolojik problemlerin önlenmesinde etkin rol oynamaktadır.
* Kanseri önlemeye yardımcı olur
Araştırmalar, özellikle kalsiyum ile alındığında D vitamininin bazı kanserleri önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.
* Multipl (çoklu) skleroz riskini azaltır
D vitamini ile ilgili yapılan araştırmalar, uzun süreli D vitamini takviyesinin multipl skleroz riskini azalttığını gösteriyor.
* Diyabete karşı korur
D vitamini diyabete karşı koruma özelliğine sahiptir. Yeterli D vitaminine sahip olan çocuklarda Tip 1 diyabetin azaldığı, düşük olanlarda ise Tip 2 diyabetin arttığı görülmektedir.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR?
Vücudunuz D vitamini almazsa, kemiklerin yumuşaması (osteomalazi) veya kemiklerin kırılması (osteoporoz) gibi kemik anomalileri geliştirme riskiniz vardır. D vitamini eksikliği; kanser, kronik yorgunluk, diyabet, hipertansiyon, depresyon, romatizma ve kalp hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. D vitamini eksikliği; kemik yoğunluğunu etkileyerek çeşitli kemik hastalıklarına davetiye çıkarır.
D vitaminin eksikliğinde aşağıdaki belirtileri yaşayabilirsiniz:
* Genel vücut ağrısı
* Yorgunluk
* Yürümekte zorlanma (denge problemi)
* Kemik ağrısı
* Kuvvet kaybı
* Saç dökülmesi
* Baş ağrısı
* Depresyon
* Değişken ruh hali
* Uykusuzluk
* Eklemlerde ve parmaklarda ağrı
* Gözaltı morlukları
* Aşırı terleme
* Kilo vermekte güçlük çekme
* Sürekli üşüme
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ KİMLERDE GÖRÜLÜR?
D vitamini eksikliği; koyu cilde sahip olanlar, aşırı kilolu kişiler, hamile kadınlar, ağır yanık vakaları, ağır yaralanmalar, ileri yaşlı insanlar, yetersiz beslenenler, ileri seviyede vejetaryen diyet uygulayanlar, böbrek hastalığı olanlar ve aşırı alkol kullananlarda sıklıkla görülmektedir.
GÜNLÜK D VİTAMİNİ İHTİYACI NE KADAR?
Yaşlara göre günlük alınması gereken D vitamini miktarları şu şekildedir:
* 0-6 ay: 10 mcg
* 7-12 ay: 5 mcg
* 1-3 yaş: 15 mcg
* 4-8 yaş: 15 mcg
* 9-70 yaş: 15 mcg
* 70 yaş ve üzeri: 20 mcg
* Hamilelik ve emzirme dönemleri: 15 mcg
D VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
* Yağ bakımından zengin olan balık çeşitleri (somon, uskumru, ton balığı, sardalye)
* Süt ve süt ürünleri
* Yumurta
* Portakal suyu gibi doğal meyve suları
* Tavuk ciğeri
* Balık yağı
* Tahıl ürünleri
* Yonca
* Isırgan otu
* Maydanoz
Her vitaminde olduğu gibi D vitamini tüketilirken dikkat edilmesi gerektirmektedir. Fazla alınması durumunda; aşırı kilo verme, kusma, zihin karışıklığı, kalp ve ciğerlerde kalsiyum birikimi, böbreklerde hasar, kabızlık ve iştahsızlık sorunlara neden olabilir.