Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, geçtiğimiz gün politika faizini yüzde 14’e düşürdü. Faizin enflasyonun çok altında düşmesine rağmen bankalar Merkez Bankası'ndan yüzde 14'lük krediyi yüzde 22 faizle Hazine'ye borç vermesi dikkat çekti. Eski hazine Müsteşarı ve iktisatçı Mahfi Eğilmez, kendi kişisel bloguna yazdığı son makalede bu çelişkiye dikkat çekti. Eğilmez hazırladığı grafikle Merkez Bankası'nın açıkladığı politika faizinin enflasyonun tam tersi yönde aşağı ilerlerken, 2 yıllık devlet tahvili faizinin tam tersi yönde yukarı yönde çıkmasını şöyle eleştirdi: Merkez Bankası politika faizinin düşürülmesi tahvil faizlerinin düşmesine değil tam tersine ciddi oranda yükselmesine yol açmış görünüyor.
İşte Mahfi Eğilmez'in o yazısı:
Yeni ekonomik model diye açıklananlar kabaca şöyleydi: Faizi düşürünce kur yükselecek, kur yükselince ihracat artacak, ithalat azalacak. Kur yükselişiyle ithalat pahalı hale geleceği için yerli üretim onun yerini alacak, cari açık cari fazlaya dönüşecek. Yerli üretim, ithal girdilerin yerini almaya başlayınca enflasyon da düşecek.
Bu çerçevede Merkez Bankası Eylül ayında % 19 olan politika faizini yüzde 18’e sonra da sırasıyla 16, 15 ve 14’e düşürdü. Faizi düşürünce kur fırladı ve arkasından enflasyonu çekip getirdi.
Model buralarda tam bir faciaya yol açarken acaba diğer faizlerin düşmesini sağladı mı? Aşağıdaki grafik Merkez Bankası politika faiziyle 2 yıllık Devlet tahvili faizini bir arada gösteriyor.
Merkez Bankası politika faizinin düşürülmesi tahvil faizlerinin düşmesine değil tam tersine ciddi oranda yükselmesine yol açmış görünüyor. Merkez Bankası bankalara yüzde 14 faizle borç veriyor, bankalar da aldıkları parayı yüzde 22 faizle Hazine’ye borç veriyor. Ve biz buna model diyoruz.
Bir toplantıda Keynes’e biraz da dalga geçmek amacıyla sormuşlar: “Üstat gerçeklerin teorinize uymadığını görürseniz ne yapardınız?” Keynes yanıtlamış: “Teorimi değiştirirdim. Siz ne yapardınız?” Biz teorimizi gerçeklere uydurmak yerine gerçekleri teorimize uydurmak konusunda kararlı gibiyiz.