Kayıp okyanusun sırrı: Elazığ'da 48 milyon yıllık keşif
Elazığ'da hayvanlarını otlatan köylüler tarafından bulunan okyanus canlılarının fosilleri bilim insanlarını heyecanlandırdı. Milyon yıl öncesine ait olan fosiller sayesinde zamanla çekilen okyanus hakkında detaylı inceleme yapılabileceğini açıklayan Prof. Dr. Ercan Aksoy bu keşif ile 48 milyon yıl öncesine ait olan fosiller sayesinde zamanla çekilen okyanus hakkında detaylı inceleme yapılabileceğini açıkladı.
120
Elazığ'ın Keban ilçesine bağlı Akçatepe köyüne 2 kilometre uzaklıkta, deniz seviyesinden ortalama 1100 metre yükseklikte bulunan bir tepedeki meraya hayvanlarını otlatmaya götüren köy sakinleri, çevredeki kayalıkların üzerinde midye ve salyangozları andıran şekiller olduğunu fark etti.
220
Bunları inceleyen vatandaşlar, farklı deniz canlılarına ait türlerin kalıntıları olduğunu değerlendirdikleri şekillerde detaylı tetkik yapılması için durumu Fırat Üniversitesi (FÜ) yetkililerine bildirdi.
320
FÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy tarafından yapılan incelemede fosillerin 34-48 milyon yıl önce yaşayan deniz canlılarına ait olduğu belirlendi.
420
Prof. Dr. Aksoy, yaptığı açıklamada, kayalarının içerisindeki midye benzeri fosillerin bilimsel adının "lamellibranş", salyangoza benzeyenlerin "gastropod", mercimeğe benzeyenlerin "nummulites", hafif kubbemsi ve üzerinde süsler bulunanların "deniz kestanesi", dallı yapılıların da "mercan" olduğunu söyledi.
520
"Alandaki fosil topluluğu, buranın geçmiş jeolojik dönemlerde var olan bir denizin, derinliği 200 metreyi geçmeyen sığ bölümleri olduğunu gösteriyor." diyen Aksoy
620
deniz tabanında biriken tortular içinde fosilleşmiş iskelet ve kabuklar olduğunu belirtti.
720
Aksoy, "Bu deniz, bölgede 240 milyon yıl önce açılmaya başlayan ve Neotetis olarak isimlendirilen okyanusun bir parçasıdır. Bu deniz zamanla çekildi.
820
Deniz ve okyanuslarda canlılar gibi belirli ömürleri vardır.
920
Bu ömürlerini tamamladıklarında kapanırlar ve kapanmalarına neden olan sıkışma kuvvetleri etkisiyle yükselmeye başlarlar." dedi.
1020
Bu bölgenin Alp-Himalaya kuşağı olarak isimlendirilen dağ silsilesinin bir bölümünü oluşturduğunu dile getiren Aksoy,
1120
dünyanın en yüksek zirvesi olan Everest Dağı'nda da bir zamanlar bu okyanusta yaşayan canlıların fosillerine rastlandığını aktardı.
1220
Aksoy, bölgede deniz canlılarına ait fosillerin çokluğu ve farklı türlerin bulunmasının, bölgenin kaç milyon yıl önce denizin tabanında olduğuna ilişkin bilgiler vermesi açısından da araştırmaya değer olduğunu kaydetti.
1320
Tespit edilen alandaki fosillerinin bolluğu ve dev boyutlu bir kaya kütlesi üzerinde kolaylıkla görülebiliyor olmasının burayı biraz daha ilginç kıldığına işaret eden Aksoy,
1420
"Bulunan fosiller bu bölgenin 34-48 milyon yıl önce deniz altında olduğunu gösteriyor. Jeolojik miras olması açısından önemli." diye konuştu.
1520
Aksoy, bu fosillerin tahrip edilmemesi gerektiğini belirterek, bölgede yapılacak kapsamlı araştırmayla daha ayrıntılı bilgilere ulaşılacağını bildirdi.
1620
Akçatepe köyünde yaşayan tarih öğretmeni Üzeyir Ak ise kayalıklar üzerinde yer alan fosillerin tüm köylüler için merak konusu olduğunu söyledi.
1720
Ak, çevrede yaptıkları incelemede kayalıkların alt kısmında yer alan mağara şeklindeki oyukta farklı tür ve şekillerde kaya fosillerini de gördüklerine değinerek, mağaranın duvarlarının adeta deniz altındaki bir kaya oluşumunu andırdığını belirtti.
1820
Fosil kayasını duyanların bölgeye giderek kayalıkları incelediğini dile getiren Ak, "Sadece deniz kabuğu, midye veya salyangoz değil bu türlerin dışında daha farklı canlıların fosillerinin de olduğunu gördük.
1920
Detaylı bir araştırma yapılması sonucu yeni veriler ortaya çıkabilir. Araştırmacıların gelip, inceleme yapmasını istiyoruz." ifadelerini kullandı.
2020
Ak, "Denizin varlığını hayal bile edemeyeceğimiz bir yerdeyiz ancak gördüğümüz bu fosiller denizin varlığına işaret ediyor. Fosil kayamızın araştırmaya değer olduğunu düşünüyoruz." diye konuştu.