Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı

Kültürel miras konusunda Avrupa’nın önde gelen kuruluşu Europa Nostra ile Avrupa Yatırım Bankası Enstitüsü tarafından belirlenen ‘Büyük Tehlike Altındaki 7 Kültür Varlığı’ listesinin ön elemeleri yapıldı. İşte Hasankeyf de dahil ilk 14'e giren kültür varlıkları...

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 1
1/14

Hasankeyf antik kenti ve çevresi, TÜRKİYE

12 bin yıllık Hasankeyf yerleşimi Türkiye’nin güneydoğusunda Fırat Nehri’nin kıyısında yer alıyor. Neolitik mağaralardan Roma kalıntılarına ve Orta Çağ anıtlarına kadar pek çok esere ev sahipliği yapan Hasankeyf eşi bulunmaz bir müze. Ilısu Hidroelektrik Santrali projesinin planlandığı gibi uygulanması durumunda, Hasankeyf’in yüzde 80’i barındırdığı inanılmaz zengin, çok kültürlü tarihi değere ve mirasa karşın sular altında kalacak. Buna rağmen antik kentteki eserlerin taşınması ve korunması için uluslararası ölçekte onaylanmış bir plan bulunmamakta.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 2
2/14

Ererouyk Arkeolojik Sit Alanı ve Ani Pemza köyü, ERMENİSTAN

Türkiye-Ermenistan sınırı yakınındaki kayalık bir düzlükte bulunan Ererouyk bir zamanlar bölgenin en önemli ibadet merkezleri arasındaymış. Geride bıraktığımız 20 yıl içinde bazı restorasyon çalışmaları yapılmış olsa da 6. yüzyıldan kalma bu bazilika halen büyük risk altında. Bazilikanın çevresindeki arkeolojik sit alanı ise henüz üzerinde kapsamlı bir çalışma yapılamadan yok olup gitme tehlikesiyle karşı karşıya.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 3
3/14

Brüksel’deki Adalet Sarayı, BELÇİKA

Belçika’nın yüksek mahkemelerine ev sahipliği yapan Adalet Sarayı 19. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa’da inşa edilmiş en büyük yapı. Belçikalı mimar Joseph Poelaert tarafından tasarlanan ve eklektik bir mimari tarza sahip olan bu yapı dönemin en ileri endüstriyel demir teknolojileri kullanılarak inşa edilmiş. Üstün mimari, tarihi ve kamusal değerine rağmen yapıya hak ettiği değer verilmemiş. 30 yıl kadar önce binanın ön cephesine ve galerisine kurulan iskele zaman içinde paslanmış ve kullanılamaz hale gelmiş. Saray büyük oranda boş ve adli faaliyetler için bitişik binalardan ofisler kiralanıyor.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 4
4/14

Tallinn’deki Patarei Hisarı, ESTONYA

1840’ta inşa edilen Patarei Hisarı, Estonya’da klasik tarza sahip en büyük savunma yapısı. Hisar, 1920 ile 2005 yılları arasında siyasi mahkumların tutulduğu bir hapishane olarak kullanılmış. Günümüzde ise hem Komünist rejime hem de Nazi rejimine karşı sergilenen direnişi hatırlatan bir mekan ve güçlü bir sembol. Sert iklim şartları ve bakımsızlık nedeniyle hızla yaşanan yıpranma yapının karşı karşıya olduğu en büyük tehlike.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 5
5/14

Helsinki-Malmi Havalimanı, FİNLANDİYA

1930’lu yılların ortasında işlevselci mimari anlayışıyla inşa edilen Helsinki-Malmi Havalimanı, dünyada 2. Dünya Savaşı öncesinde inşa edilen ve halen kullanımda olan iyi korunmuş uluslararası havalimanları arasında.Yılda yaklaşık 40 bin uçağın iniş yaptığı havalimanı Helsinki‐Vantaa Uluslararası Havalimanı’nın ardından Finlandiya’nın en yoğun havalimanı. Düzenli bakım yapılması sayesinde terminal ve hangar yıllar geçmesine rağmen çok iyi durumda. Ancak havalimanı yeni bir imar projesi nedeniyle tehlike altında.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 6
6/14

Normandiya bölgesi Dieppe’deki Colbert Döner Köprüsü, FRANSA

Eyfel Kulesi’yle aynı dönemde aynı yapı yöntemleri ve malzemeleri kullanılarak inşa edilen Colbert Köprüsü Avrupa’da halen orijinal hidrolik mekanizmasıyla kullanılmakta olan son büyük döner köprü. Köprüden her gün 12 bin araç ve bin 800 yaya geçiyor. 2014’te, köprünün sahibi olan Dieppe Köprü Ortaklığı Birliği (Syndicat Mixte du Port de Dieppe - SMPD), 1889’da inşa edilen köprünün yerine yeni bir yapı yapılmasına karar vermiş. Buna karşılık, Dieppe'deki Colbert Köprüsü Koruma Komisyonu (Colbert Bridge Protection Committee) köprünün restore edilmesinin teknik ve ekonomik olarak mümkün olduğunu ortaya koymanın yanı sıra bu restorasyon çalışmasının SMPD tarafından önerilen plandan çok daha az maliyetle gerçekleştirilebileceğini göstermiş.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 7
7/14

Mecklenburg-Vorpommern eyaleti Divitz’deki şato, ALMANYA

Schloss Divitz, Almanya’nın kuzeyinde bulunan hendekle korunan tarihi bir şato. Şatonun günümüze kalan en eski kısımları 15. yüzyılda inşa edilmiş ve yapının mevcut görünümü 1785’ten 1850’ye dek süren restorasyonlar sonucu ortaya çıkmış. 12 hektarlık bahçe 19. yüzyıl peyzaj mimarisini temsil eden bir örnek. Yıllarca bakımsız kalan yapı oldukça kötü durumda.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 8
8/14

Sakız Adası’ndaki Kampos bölgesi, YUNANİSTAN

Sakız Adası’nda bulunan Kampos bölgesi kentin sınırları içinde yer alan ve Bizans, Genova ve yerel mimari tarzlarının ve bunların etkilerinin bir arada görüldüğü yarı kırsal bir alan. Bölge, üzerinde bostanların (tipik tarımsal kültürel ekosistemler), malikanelerin ve kiliselerin bulunduğu 200 arsadan oluşuyor. Mevcut kent dokusunu 14-18. yüzyıllardan kalma yapıların yanı sıra 20. yüzyılın başında inşa edilmiş neoklasik yapılar oluşturmakta. Alan, arsa sahiplerinin gerekli bakımı yapacak kaynaklara sahip olmaması ve 2008’de hazırlanan Sakız Adası Kent Planı ile önerilen uyumsuz kullanımlar ve hükümler nedeniyle ciddi tehdit altında.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 9
9/14

Venedik Lagünü, İTALYA

550 km karelik bir alanı kaplayan Venedik Lagünü Avrupa’daki en ünlü lagündür ve Akdeniz’deki ekosistemler arası geçiş bölgelerinin en önemlilerinden biridir. Lagün çeşitli AB mevzuatı ve ulusal yasalar ile korunmakta ve 1987’de Venedik kentiyle birlikte UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı. Tüm bunlara rağmen, özellikle büyük konteynerler ve kruvaziyer gemileri nedeniyle artan trafik yoğunluğu, kanal diplerinin daha derin hale gelecek şekilde temizlenmesi, deniz yatağında ve tuzlu bataklıklarda görülen erozyon, kirlilik ve endüstriyel balıkçılık gibi faktörler lagünün karşısındaki en büyük riskler arasında.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 10
10/14

Gelderland ilindeki Rijswijk Şatosu, HOLLANDA

Groessen köyünün yakınında yer alan Rijswijk Şatosu 14. yüzyıldan kalma bir malikanedir. 19. yüzyılda oldukça değiştirilmiş olmasına rağmen kalın duvarlar, kule kalıntıları, kemerli bodrum ve merdivenler gibi orijinal özelliklerinden bazıları günümüze dek korunmuş. Şato 1966’da Ulusal Anıt Eser olarak tescillenmiş. Ancak son yıllarda koruma açısından durumu oldukça kötüye gitmiş durumda.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 11
11/14

Oslo’daki Y Bloku Hükümet Binaları Bölgesi, NORVEÇ

Bir araya gelerek bir bina grubu oluşturan H Bloku (1958) ve Y Bloku (1969) Norveçli mimar Erling Viksjø tarafından tasarlanmıştır ve Norveç’teki modern mimari tarzı yansıtan en önemli yapılardır. Yapıların inşasında da eşsiz bir teknik kullanılmıştır. Y Bloku Pablo Picasso tarafından yapılan duvar resimleriyle de meşhurdur. Hükümet Binaları 22 Temmuz 2011 tarihindeki terörist saldırıda hedef alınan yerler arasında yer almıştır. Mevcut alanda bir imar projesi uygulamaya karar veren Norveç Hükümeti, Y Bloku’nu yolun üzerinde konumlandığı ve güvenlik açısından büyük bir tehdit oluşturduğu gerekçesiyle yıkmaya karar vermiştir. Yapı, Hükümet Binaları Bölgesi’nde güvenliğin artırılmasının mümkün olduğunu ve böylece Y Bloku’nun korunabileceğini savunan Norveç Tarihi Anıt Eserleri Koruma Derneği (Fortidsminneforeningen), tarafından 2016 yılı ‘Büyük Tehlike Altındaki 7 Kültür Varlığı’ programına aday gösterilmiştir.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 12
12/14

Lizbon yakınındaki Valflores Sarayı ve Malikanesi, PORTEKİZ

Valflores Sarayı (1558) Portekiz’deki 16. yüzyıl konut mimarisini yansıtan başarılı bir örnek ve Rönesans karakteristiklerini taşıması nedeniyle bu dönemde inşa edilen yapılar arasında ender rastlanan bir yapı. 4,5 hektarlık bir alan üzerinde bulunan saray, Tejo Nehri’nin ağzında yer alan Santa Iria de Azoia kasabasına yakınlığıyla da dikkat çekmekte. Saray Kamu için Yararlı Bir Kültür Varlığı olarak tescillenmiş olmasına rağmen bugün oldukça kötü durumda.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 13
13/14

Ekstremadura’daki Padovalı Aziz Antuan Manastırı, İSPANYA

Garrovillas de Alconétar köyü yakınında bulunan Padovalı Aziz Antuan Fransiskan Manastırı yüzyıllar boyunca Batı İspanya’nın dini ve kültürel merkezi olarak işlev görmüştür. 15. yüzyılın sonunda inşa edilen ve 17. yüzyılın ortalarında büyük onarımlar geçirerek genişletilen manastırın bünyesinde Gotik bir kilise ve bir Rönesans manastırı bulunmaktadır. Manastır, 1991’de Kültürel Miras Varlığı olarak tescillenmiş olmasına karşın günümüzde üzüntü verici durumdadır. Manastır, deneyimli uzmanlar tarafından yürütülen ve gönüllü çalışmalara dayanan bir acil müdahale planı ortaya koyan Hispania Nostra tarafından 2016 yılı ‘Büyük Tehlike Altındaki 7 Kültür Varlığı’ programına aday gösterilmiştir. Hispania Nostra tarafından önerilen plan kapsamında, manastırı programa aday gösteren kuruluş farklı kademelerdeki kamu kurumlarının anıt eserin restore edilmesi için harekete geçirmeye ek olarak ülke genelinde benzer durumdaki eserler için bir örnek teşkil etmeyi hedeflemektedir.

Avrupa'nın tehdit altındaki 14 kültür varlığı 14
14/14

İskoçya Edinburgh yakınlarındaki Mavisbank Evi, BİRLEŞİK KRALLIK

İskoç mimar William Adam ve evin sahibi Penicuik Sörü John Clerk tarafından tasarlanan Mavisbank (1726), İskoçya’daki erken dönem 18. yüzyıl mimarisinin en önemli örnekleri arasında yer alıyor. Sıradışı güzellikte bir görüntü oluşturan bir merkez blokuna ve iki yan kanada sahip olan yapı, esasen Palladyanizm akımı Kuzey Avrupa koşullarına göre uyarlanarak inşa edilen bir villa. Taşıdığı tarihi ve mimari öneme rağmen, Mavisbank Evi uzun süredir bakım görmemiş ve yıkılma riskiyle karşı karşıya.

Bunlar da İlginizi Çekebilir
Doğa harikası yarımadada kaçak villa skandalı
Doğa harikası yarımadada kaçak villa skandalı
İşte Karadeniz'in yeni meyvesi! 'Aronya'da ilk hasat
İşte Karadeniz'in yeni meyvesi!
Adeta zehirli bomba! Bir avuç kumda 200 tane var
Adeta zehirli bomba!
Yozgat'ta belediye otobüsü devrildi! Yaralılar var
Yozgat'ta belediye otobüsü devrildi!
Vakaların düşüşe geçtiği Diyarbakır'da hayati uyarı
Vakaların düşüşe geçtiği Diyarbakır'da hayati uyarı
'Gökyüzüne yakın saklı kent' için karar
'Gökyüzüne yakın saklı kent' için karar
2 bin yıldır denizdeler! Görenleri büyülüyor
2 bin yıldır denizdeler!