New York belediye başkanlığı seçimlerini Zohran Mamdni'nin kazanması, ABD’de siyasette nadir görülen bir pro-Filistin duruşunun zaferi olarak yorumlandı. İsrail kamuoyunda tedirginlik yaratan seçim sonucunda, özellikle Yahudi seçmenlerin yaklaşık üçte birinin Mamdani’ye destek vermesi dikkat çekti.
Associated Press (AP) haberine göre, seçim sonrası durum “Çok kötü. Yahudiler için, İsrail için, herkes için çok kötü” sözleriyle değerlendirildi.
YEREL EKONOMİ Mİ, FİLİSTİN Mİ?
Mamdani’nin kampanyası uygun fiyatlı çocuk bakımı, konut krizi ve diğer yerel ekonomik sorunlara odaklansa da, uluslararası gündem özellikle İsrail-Filistin ilişkileri üzerinden şekillendi. Uzmanlar, bunun 2023 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısı sonrası başlayan Gazze çatışmasının, Amerika’daki genç seçmenler arasında İsrail’e desteğin azalmasının bir göstergesi olduğunu belirtiyor.
İSRAİL HÜKÜMETİ VE ANALİSTLERİN GÖRÜŞLERİ
İsrail hükümeti, Mamdani’yi Müslüman kimliği üzerinden İsrail karşıtı ve antisemitik olmakla suçladı. Jewish People Policy Institute analisti Shmuel Rosner, “Büyük bir Yahudi nüfusu, Yahudi parası ve kültürel-etkisel güce sahip bir yerde bile bir Amerikalı, üzerinde açıkça anti-İsrail etiketi ile seçilebilir. Mamdani’nin başarısı, İsrail karşıtı duruşun siyasi olarak karlı veya en azından zararsız olabileceğini gösteriyor” dedi.
NEW YORK VE İSRAİL ARASINDAKİ TARİHSEL BAĞ
New York, İsrail için özel bir bağa sahip. Şehir, İsrailli turistler ve politikacılar tarafından sıkça ziyaret ediliyor, çok sayıda Koșer restoran (Yahudi dini kurallarına uygun yemek servis eden restoran) ve Yahudi topluluğuna odaklı bir İsrail konsolosluğu bulunuyor. Mamdani, kampanyası boyunca geleneksel pro-İsrail duruşunu reddederek, Yahudileri alarma geçirdi.
34 yaşındaki Mamdani, İsrail’in var olma hakkını desteklediğini söylese de, Yahudilere ayrıcalık tanıyan herhangi bir devlet veya sosyal hiyerarşiyi evrensel insan hakları inancı ile bağdaşmaz buldu.
GAZZE SAVAŞI VE TARTIŞMALAR
Mamdani, Gazze’deki savaşı soykırım olarak nitelendirirken, İsrail hükümeti bu iddiayı reddediyor. Başbakan Benjamin Netanyahu, New York’a gelirse onu tutuklayabileceği ve Gazze’deki yıkıcı savaş nedeniyle İsrail ile bağlarını kesebileceği sinyalini verdi.
Mamdani, antisemitizmle mücadele sözü verirken, AP Voter Poll’a göre Yahudi seçmenlerin yaklaşık %30’u desteğini gösterdi. Seçim gecesi kutlamasında, “Belediye Başkanlığı binasını, Yahudi New Yorkluların yanında kararlı duracak ve antisemitizmle mücadeleden taviz vermeyecek şekilde inşa edeceğiz” dedi.
İSRAİLLİ YETKİLİLERİN TEPKİLERİ
İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon, Mamdani’nin polis gücü üzerindeki kontrolü nedeniyle New York’taki Yahudi toplumunun güvenliğinin zarar görebileceğini belirtti. İsrail Diaspora Bakanı Amichai Chikli ise sosyal medyada Mamdani karşıtı grafikler paylaşarak, Yahudilere New York’tan İsrail’e taşınmaları çağrısında bulundu.
ICG analisti Mairav Zonszein, “Uzun bir süre boyunca Amerikan iç siyaseti pro-İsrail politikacılar ve görüşler tarafından domine ediliyordu. Mamdani’nin zaferi, özellikle genç Amerikan Yahudilerinin değiştiğini ve pro-İsrail politikasının artık tekel olmadığını gösteriyor” dedi.
Trump yönetimi, Mamdani’ye karşı mesafeli dururken, Gazze’de İsrail’in eylemlerini destekledi ve Gazze’nin yeniden inşası ile Hamas ile ateşkes konusunda İsrail ile yakın çalışıyor. Netanyahu seçim hakkında hemen yorum yapmazken, hükümet sözcüsü Shosh Bedrosian ABD-İsrail bağlarının güçlü olduğunu vurguladı.
MAMDANİ'YE FİLİSTİN DESTEĞİ
Batı Şeria’da Filistinliler Mamdani’nin seçimini ilham verici buldu. Filistinli politikacı Mustafa Barghouti, “Mamdani’nin seçimi gerçekten ilham verici. Bu, ABD’deki genç kuşağın ve Yahudi gençlerin siyasi ve sosyal adaletsizliğe karşı yükselişini yansıtıyor” dedi.
Barghouti ayrıca, “Bu durum Filistin meselesinin artık tüm dünyada, özellikle ABD’de, iç seçim konusu haline geldiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
