Avrupa Birliği üyesi Estonya, Finlandiya, İrlanda, Letonya, Litvanya, Polonya ve İsveç’in liderleri, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa’ya hitaben ortak bir mektup göndererek, Ukrayna’ya mali destek için dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılmasını desteklediklerini duyurdu.
Mektupta, 2022’de başlayan çatışmalardan bu yana Avrupa’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin gerekçeleri hatırlatılarak, Rusya’nın “emperyalist emellerinin Ukrayna’nın ötesinde Avrupa güvenliğine tehdit oluşturduğu” ifade edildi.
“UKRAYNA’NIN UZUN VADELİ VE GÜÇLÜ DESTEĞE İHTİYACI VAR”
Liderler, Ukrayna’nın yalnızca kendi topraklarını değil aynı zamanda “Avrupa’nın özgürlüğü ve değerlerini de savunduğunu” vurguladı. Açıklamada, Kiev yönetiminin ayakta kalabilmesi için istikrarlı bir bütçe desteğine ve askeri kapasitesini güçlendirecek uzun vadeli finansman mekanizmalarına ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
Mektupta, AB Komisyonu’nun önerdiği tazminat kredisi planına açık destek verilerek şu ifadeler kullanıldı:
“Ukrayna’nın bütçesel ve askeri ihtiyaçlarının mevcut ölçeği ve aciliyeti dikkate alındığında, Komisyonun AB’de dondurulan Rus varlıklarının nakit bakiyeleriyle finanse edilecek tazminat kredisi teklifini güçlü şekilde destekliyoruz.”
Bu yöntemin hem mali açıdan uygulanabilir hem de siyasi olarak gerçekçi olduğu kaydedildi.
“ZAMAN KRİTİK: ARALIK’TA KARAR ALINMALI”
Liderler, dondurulmuş Rus varlıklarının değerlendirilmesinin Ukrayna’nın tazminat hakkıyla uyumlu olduğunu vurgulayarak AB Konseyine çağrı yaptı:
“Zaman, kritik önemdedir. Aralık ayında AB Konseyinde tazminat kredisine ilişkin bir karar alarak Ukrayna’yı kendisini savunma konusunda daha güçlü konuma getirme ve adil, kalıcı barış için müzakere yürütebilme kapasitesini artırma fırsatına sahibiz.”
DONDURULMUŞ RUS VARLIKLARININ KULLANIMI GÜNDEMDE
AB, 2022’den bu yana Rusya’nın yüz milyarlarca avroya ulaşan varlıklarını yaptırımlar kapsamında dondurmuş durumda. Komisyon, bir süredir bu varlıkların:
Ukrayna’ya verilecek kredilere teminat yapılması,
Kredinin ise yalnızca Rusya’nın ileride tazminat ödemesi halinde geri ödenmesi,
şeklindeki mekanizma üzerinde çalışıyor.
Bu plan, AB içinde destek görse de çeşitli çekinceler de bulunuyor.
BELÇİKA VE ECB’NİN ENDİŞELERİ
Dondurulmuş varlıkların önemli bölümü Brüksel merkezli Euroclear bünyesinde tutuluyor.
Belçika Başbakanı Bart de Wever:
Risklerin ortaklaşa paylaşılması,
Net bir hukuki çerçeve oluşturulması
koşuluyla bu varlıkların Ukrayna destek mekanizmalarında kullanılabileceğini belirtiyor.
Belçika hükümeti ayrıca yardımın AB’nin ortak borçlanması yoluyla sağlanmasını savunuyor.
Rusya ise Euroclear’da tutulan varlıklara el konulması halinde Belçika’yı sorumlu tutacağını açıkladı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise planın uluslararası piyasalarda avroya duyulan güveni zedeleyebileceği endişesini taşıyor.
