İsrail'in İran'a saldırısıyla başlayan ve bölgeye yayılmasından korkulan çatışmada diplomatik çözüme yönelik uluslararası çabalar hız kazandı. Cenevre, BM ve İstanbul'da art arda toplantılar yapıldı. Diplomasi kanallarını açık tutan İran, "ABD’liler diplomasiye geri dönme konusunda ciddiyse Washington’dan Tel Aviv’e her şeyi durduracak bir telefon yeterli" mesajı verdi.
Trump’ın savaşa dahil olma konusunda iki hafta süre vermesi konusunda ‘hazırlık için zaman kazanma’ yorumları yapılırken, diplomatik çözüm umutları azalıyor. Saldırılar sürdükçe müzakerelerin devam edemeyeceğini belirten İran Dışişleri Bakanı, “ABD’lilere nasıl güvenebileceğimizi bilmiyoruz. Diplomasiye geri dönmekte ciddilerse Washington’dan Tel Aviv’e bir telefon yeterli” dedi.
FÜZE GÖLGESİNDE DİPLOMASİ
İran-İsrail çatışmasının dokuzuncu gününde İsfahan Nükleer Tesisi ve İran'daki hastaneler vurulurken karşılıklı füze atışları devam etti. Bir yandan da diplomasi trafiği yoğunlaştı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi; Almanya, Britanya ve Fransa Dışişleri bakanlarıyla Cenevre'de ve İslam ülkelerindeki mevkidaşlarıyla buluştuğu İstanbul'daki müzakerelerde net konuştu: "Saldırılar sürdükçe müzakere olmayacak. ABD’liler diplomasiye geri dönme konusunda ciddiyse Washington’dan Tel Aviv’e her şeyi durduracak bir telefon yeterli."
TRUMP'IN KAFASI KARIŞIK
Dünyanın diken üstünde çatışmaya yönelik ne karar vereceğini merakla beklediği ABD Başkanı Trump ise "Karar vermem gerekiyor ama şu an bir şey söyleyemem. Bu kararları ne zaman vereceğim belli olmaz, koşullara göre karar vereceğim. İsrail savaş sırasında iyi işler başarıyor, İran ise daha az iyi. Ateşkesi destekliyorum" dedi. Trump, çatışmayı sona erdirmek için diplomatik bir çözüm arayışında olsa bile, İsrail'den İran'a yönelik hava saldırılarını durdurmasını talep etmesinin zor olacağını söyledi.
BARIŞ İÇİN ABD’NİN BİR TELEFONU YETER
İsrail’in 13 Haziran’da İran’a saldırmasıyla başlayan çatışmalar tüm şiddetiyle devam ederken son dakika diplomasisi için hızlanan görüşmelerden de iyimser bir sonuç çıkmadı.
Gözler ABD’nin savaşa katılıp katılmayacağına çevrilmişken Başkan Donald Trump’ın kararını iki hafta içinde vereceğini açıklaması diplomasi için umut vermişti. Ancak Trump’ın daha önce de “iki hafta içinde karar” söylemleri altyapı yatırımlarından dış politikaya kadar birçok başlıkta boşlukta kalmıştı. Bu nedenle, dünya kamuoyu Trump’ın bu süreci yalnızca zaman kazanmak için kullanıp kullanmadığını sorguluyor. Cuma günü ise Avrupa Birliği dış politika şefi Kaja Kallas’ın da katılımıyla, İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları (E3) ile İranlı mevkidaşları Abbas Arakçi arasında Cenevre’de yapılan görüşme dört saat sürdü.
Bu, çatışmaların başlamasından bu yana Batılı ve İranlı yetkililer arasında yapılan ilk yüz yüze görüşmeydi. İran Dışişleri Bakanı Arakçi, Cenevre’deki görüşmelerin ardından NBC News’e verdiği mülakatta, ABD ile diplomatik çözüm için masaya oturmanın zorlaştığını söyledi. Saldırılar sürdükçe müzakerelerin devam edemeyeceğini belirten İran Dışişleri Bakanı, “ABD’lilere nasıl güvenebileceğimizi bilmiyoruz. Diplomasiye geri dönmekte ciddilerse Washington’dan Tel Aviv’e bir telefon yeterli” dedi.
Tahran ile Washington arasında 15 Haziran’da yapılması planlanan nükleer görüşmelerden yalnızca birkaç gün önce İsrail’in İran’a yönelik hava saldırıları düzenlediğini anımsatan Arakçi, ABD’nin, diplomasiye ilgi duymadığını ve nükleer müzakereleri “İsrail’in hava saldırısını örtbas etmek” için kullandığını savundu. Arakçi, “Artık onlara nasıl güvenebileceğimizi bilmiyoruz. Yaptıkları şey, diplomasiye ihanetti.” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Trump ise, “Karar vermem gerekiyor. Ama şu an bir şey söyleyemem. İsrail savaş sırasında iyi işler çıkarıyor. İran ise daha az iyi. Ateşkesi destekliyorum” dedi. ABD Başkanı Donald Trump, çatışmayı sona erdirmek için diplomatik bir çözüm arayışı olsa bile, İsrail’den İran’a yönelik hava saldırılarını durdurmasını talep etmesinin zor olacağını söyledi. Buna karşılık Trump’ın İran’a yönelik askeri müdahaleye karar vermesi halinde İran’ın meşru müdafaa hakkını kullanacağını belirten Arakçi, ABD’nin devam eden çatışmaya müdahil olmasının “çok çok tehlikeli” olacağı uyarısında bulundu.
