ABD ve Fransa’nın arabuluculuğunda gerçekleşen görüşmeler sonucunda, Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ve Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul ettiği SDG, Şam yönetimiyle müzakere etmek üzere ortak bir Kürt heyeti oluşturma kararı aldı. Dört yıl süren kesintinin ardından ENKS ve SDG’nin bir araya gelmesi beklenirken, taraflar Kürt haklarını güvence altına alacak siyasi talepler üzerinde uzlaşmaya çalışacak.
Suriye’de Barzani yanlılarının oluşturduğu Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Abdi, Şam yönetimi ile müzakere etmek üzere ortak bir Kürt heyeti oluşturma konusunda anlaştı. Bu karar, ABD ve Fransa Dışişleri Bakanlıklarının himayesinde gerçekleştirilen bir dizi görüşmenin ardından alındı.
Toplantı, ENKS Başkanlık Heyeti, Mazlum Abdi ile Fransa Dışişleri Bakanlığı temsilcisi Remi Darwin ve ABD’nin Kuzey ve Doğu Suriye Özel Temsilcisi Scott Pauls’un katılımıyla Haseke’nin kuzeybatısındaki “İstirahat el-Vezir” üssünde geçtiğimiz Salı akşamı gerçekleşti.
ENKS İLE PYD, KÜRT TALEPLERİNİ GÖRÜŞMEK ÜZERE BULUŞACAK
Suriye TV’ye konuşan bir kaynak, ENKS’nin, önümüzdeki hafta PYD ile görüşmeyi kabul ettiğini ve bu görüşmenin Suriye’nin yeni yönetimiyle müzakere etmek üzere ortak bir heyet oluşturmayı amaçladığını söyledi.
Aynı kaynak, ENKS ile PYD arasındaki bu görüşmenin, dört yıllık kopukluğun ardından gerçekleşeceğini belirtti. Bu süre zarfında iki taraf arasında medya üzerinden sert söylemler kullanıldığı ve PYD’nin, ENKS ve üyelerine yönelik ihlallerde bulunduğu iddialarının gündeme geldiği vurgulandı.
Washington ve Paris, Suriyeli Kürt siyasi hareketlerine bir an önce uzlaşmaya varmaları ve Şam ile müzakerelerde ortak hareket etmeleri konusunda çağrı yaptı. ABD ve Fransa, Kürt haklarını desteklediklerini yineledi.
ABD ve Fransa Dışişleri Bakanlıkları, toplantıda Kürt tarafları arasındaki mutabakatın ve uzlaşının, tüm Uluslararası Koalisyon ülkeleri tarafından desteklendiğini de vurguladı.
Kaynağa göre, Şubat ayında ENKS ile Ulusal Birlik Partileri (PYNK) ve diğer Kürt oluşumlarının ortak bir siyasi vizyon ve talepler belirlemesi ile müzakere heyetinin oluşturulması bekleniyor.
KÜRTLER ARASINDAKİ DİYALOG SÜRECİ
Suriye Kürtleri arasındaki müzakereler, ABD Dışişleri Bakanlığı himayesinde Nisan 2020’de başladı. Görüşmeler, doğrudan Mazlum Abdi’nin denetiminde yürütüldü ve Haseke kırsalındaki "İstirahat el-Vezir" üssünde onlarca toplantı düzenlendi.
İlk iki turda taraflar, "Siyasi Belge" üzerinde anlaşmaya vardı ve Kürt hareketlerinin ortak bir çatı altında birleşmesini amaçlayan bir "referans organı" oluşturulması konusunda uzlaştı. Aynı zamanda, ENKS’nin bölgesel yönetime katılımına yönelik bir mutabakat sağlandı.
Ancak, 2020 Ekim ayında üçüncü tur müzakerelerin başlaması beklenirken süreç askıya alındı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Kürt gruplar arasında uzlaşı sağlamak için baskı yapmasına rağmen, müzakereler, PYD ve güvenlik güçlerinin ENKS’ye yönelik baskılarını sürdürmesi, bürolarını yakması, üyelerinin tutuklaması ve tehdit edilmesi gibi ihlallerin devam etmesi nedeniyle kesintiye uğradı.
Esad rejiminin düşüşü öncesinde de, ABD ve Avrupa’nın Kürt taraflarını uzlaştırma çabaları başarısız olmuştu. Özellikle ENKS ile PYD’nin liderliğindeki "Ulusal Birlik Partileri" arasındaki derin görüş ayrılıkları, müzakereleri sekteye uğrattı.
KÜRT ASKERİ GÜÇLERİNİN GELECEĞİ NE OLACAK?
Daha önce Reuters, ABD, Türkiye ve Suriye yönetimi arasında Kuzey ve Doğu Suriye’deki Kürt askeri güçlerinin geleceğine dair karmaşık görüşmelerin yürütüldüğünü bildirmişti.
Kaynaklara göre, bu müzakereler önümüzdeki aylarda bazı yabancı savaşçıların bölgeden ayrılmasına ve geri kalan yerel unsurların ise Suriye Savunma Bakanlığı'na entegre edilmesine yol açabilir. Ancak hâlâ SDG’nin Suriye ordusuna nasıl entegre edileceği, SDG’nin kontrol ettiği bölgelerin yönetimi ve petrol sahaları üzerindeki denetim ve IŞİD mensuplarının tutulduğu hapishanelerin geleceği gibi çözüme kavuşturulması gereken bazı kritik konular bulunuyor:
SURİYE SAVUNMA BAKANLIĞI: KÜRTLER İÇİN ÖZEL BİR ASKERİ YAPILANMA KABUL EDİLEMEZ
Suriye Savunma Bakanı Merhef Ebu Kasra, bir televizyon röportajında şunları söyledi:
"Herhangi bir grubun bağımsız ya da özel bir oluşum olarak orduya katılmasına izin verilmeyecek. Kürtler için özel bir askeri birlik veya Kürt tugayları oluşturulamaz."
Bakan, Suriye Savunma Bakanlığı’nın tek bir çatı altında kurumsal bir ordu anlayışına sahip olduğunu ve ayrılıkçı oluşumlara izin vermeyeceklerini vurguladı.
MAZLUM ABDİ: ŞAM İLE OLUMLU GÖRÜŞMELER YAPILDI
SDG lideri Mazlum Abdi, Aralık ayı sonunda Şam yönetimi ile yapılan görüşmelerin olumlu geçtiğini ve iki tarafın Suriye’nin toprak bütünlüğüne karşı herhangi bir bölünme projesini reddettiğini açıkladı.
Abdi ayrıca, yeni yönetimle Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğü konusunda ortak bir anlayışa varıldığını ifade etti.
