Birleşmiş Milletler (BM) Konut Hakkı Özel Raportörü Balakrishnan Rajagopal, İsrail’in saldırıları altındaki Gazze’de yaşananların hukuki, siyasi ve etik boyutlarını incelemek üzere kurulan Gazze Mahkemesi’nin (Gaza Tribunal) Filistinliler için adalet mücadelesinde “dönüm noktası” olduğunu açıkladı.
Rajagopal, 26-29 Mayıs tarihlerinde Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da akademisyenler, entelektüeller, insan hakları savunucuları ile medya ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla düzenlenen Gazze Mahkemesi girişimine ilişkin değerlendirmesini X sosyal medya hesabından paylaştı.
Mahkeme, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım suçunu kesin bir dille kınayan ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkının tartışmaya açık olmadığını vurgulayan bir sonuç bildirgesi yayımladı.
HOLOKOST'TAN GAZZE'YE
Gazze Mahkemesi’nin halka açık oturumlarında soykırım, etnik temizlik, İsrail’in Gazze’deki soykırımın felsefi kökenleri, Filistinlilerin yerlerinden edilmesi, direniş, Holokost ayrıcalığı ve İsrail soykırımı, medeniyet anlatılarıyla etnik temizlik, siyonist kültür ve soykırımın inkarı gibi kritik konular detaylı şekilde ele alındı.
Bu mahkeme, 7 Ekim sonrası İsrail tarafından işlenen insan hakları ihlalleri ve uluslararası suçlara dair iddiaları araştırmak amacıyla bağımsız bir girişim olarak kuruldu. Uluslararası hukuk uzmanları, insan hakları savunucuları ve bölgesel sivil toplum örgütlerinin katkılarıyla oluşan mahkeme, Filistin halkına yönelik ağır hak ihlallerini gündeme taşıyarak uluslararası toplumun dikkatini çekmeyi amaçlıyor.
İSRAİL YARGILANACAK
Gazze Mahkemesi, İsrail’i soykırım ve savaş suçu işlemekle suçlayarak gıyabında yargılayacak. Mahkeme, uluslararası siyasi etkilerden bağımsız, tam şeffaflıkla çalışacak ve sonuçlarını ulaşılabilir bir takvimde tamamlamayı hedefliyor.
Bu girişim, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ve Uluslararası Adalet Divanı (UAD) gibi kurumların siyasi nedenlerle ele alamadığı veya uzun süredir sonuçlandıramadığı insan hakları davalarının hızlandırılmasına katkı sunmayı amaçlıyor. Mahkeme, bu uluslararası kurumların yerini almak değil, onları destekleyip küresel farkındalık yaratmayı hedefliyor.
Gazze Mahkemesi girişimi, Kasım 2024’te İngiltere’nin Londra şehrinde, uluslararası akademisyenler, insan hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan bir grup tarafından “uluslararası toplumun Gazze’de hukuku uygulamadaki başarısızlığı” gerekçesiyle başlatıldı.
DURUŞMA İSTANBUL'DA GÖRÜLECEK
Saraybosna’daki toplantıların ardından, 2025 Ekim ayında İstanbul’da yapılacak duruşmada, aralarında hukuk, kültür, siyaset ve sivil toplum alanında uzman isimlerin yer aldığı mahkeme kurulu, kurban ve tanık ifadelerini dinleyecek, nihai kararın taslağını açıklayacak. Ayrıca Gazze Mahkemesi sürecinde ortaya çıkan yeni gelişmeler doğrultusunda özel yetki ve tavsiye kararları da duyurulacak.
Mahkeme sürecine, 50 üye ülke gençlik kuruluşu ile 16 Müslüman azınlık temsilcisinden oluşan İslam İşbirliği Teşkilatı Gençlik Forumu (ICYF) gibi 66 uluslararası gençlik kuruluşu da destek veriyor.
