Uluslararası çevreci örgüt Greenpeace, Fransa’nın Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Moskova’ya uygulanan Avrupa Birliği (AB) yaptırımlarına rağmen Rusya ile uranyum ticaretini sürdürdüğünü iddia etti. Ulusal basında yer alan ve Greenpeace verilerine dayandırılan haberlere göre, Fransa’dan Rusya’ya işlenmiş uranyum gönderimi son günlerde yeniden gözlemlendi.
DUNKERQUE LİMANI’NDAN YENİ SEVKİYAT
Haberlere göre, Fransa’nın Dunkerque Limanı’ndan bir düzine konteynere yüklenmiş, ülkenin nükleer santrallerinde elde edilen işlenmiş uranyumun Rusya’ya gönderildiği bildirildi. Sevkiyatın hafta sonu gerçekleştiği ve yeniden işlenmek üzere Rusya’daki tesislere ulaştırılmasının planlandığı aktarıldı.
Bu transferin, son üç yılda savaş nedeniyle enerji alanında Rusya’ya bağımlılığını azaltma çabası içinde olan Fransa’nın Moskova’ya gerçekleştirdiği ilk işlenmiş uranyum sevkiyatı olarak kaydedildiği ifade edildi.
DÜZENLİ TAŞIMALAR YAPAN PANAMA BANDIRALI GEMİ
Öte yandan, Panama bandıralı Mikhail Dudin isimli geminin de uzun süredir Fransa’dan St. Petersburg’a zenginleştirilmiş veya doğal uranyum taşımak amacıyla düzenli olarak kullanıldığı belirtildi. Bu durumun, iki ülke arasındaki nükleer malzeme trafiğinin tamamen kesilmediğine işaret ettiği ifade edildi.
Greenpeace Fransa’nın nükleer kampanyasını yürüten Pauline Boyer, yaptığı açıklamada Fransa ile Rusya arasındaki uranyum ticaretinin etik sorunlar barındırdığını belirterek, bu işbirliğini şu sözlerle değerlendirdi:
“Yasa dışı değil ama ahlaksızca.”
Boyer ayrıca, Fransa’nın “Ukrayna nükleer santralini işgal eden Rus devlet şirketi Rosatom” ile olan sözleşmelerini sonlandırması gerektiğini vurguladı.
Fransız elektrik şirketi Electricité de France (EDF), 2018 yılında Rosatom’un yan kuruluşu Tenex ile işlenmiş uranyumun geri dönüşümüne yönelik yaklaşık 600 milyon avroluk bir anlaşma imzalamıştı. Bu anlaşma, savaşın ardından Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlara rağmen kesintiye uğramadı ve uygulanmaya devam ediyor.
RUSYA’NIN NÜKLEER GERİ DÖNÜŞÜM KAPASİTESİ
Rusya, nükleer enerji santrallerinden çıkan işlenmiş uranyumu yeniden zenginleştirme ve geri dönüştürme kapasitesine sahip büyük ölçekli tesisleri nedeniyle bu alanda küresel ölçekte önemli bir aktör olarak görülüyor. Bu kapasite, bazı AB ülkelerinin yaptırımlara rağmen Moskova ile sınırlı nükleer ticareti sürdürmesine olanak tanıyor.
