İran ile Avrupa'nın nükleer zirvesi istanbul’da
İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasında nükleer program konusunda sürdürülen müzakerelerin bir sonraki turu 25 Temmuz’da İstanbul’da yapılacak. Görüşmelerin hedefi, İran’ın nükleer faaliyetleriyle ilgili diplomatik bir çözüme ulaşmak. Ancak yaz sonuna kadar somut bir ilerleme kaydedilmemesi halinde, Avrupa ülkeleri uluslararası yaptırımları tekrar gündeme getirebilir.
İran devlet televizyonunun haberine göre, Tahran yönetimi, Avrupa’nın talebi üzerine yeni bir görüşme turunu kabul etti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, bu adımın karşılıklı diyaloğu sürdürmek amacıyla atıldığını belirtti. Görüşmeler, İstanbul’da bakan yardımcıları düzeyinde gerçekleşecek. İran’ı, Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ile Kazım Garibabadi temsil edecek.
Daha önce Mayıs ayında da İstanbul’da bir araya gelen taraflar, nükleer anlaşmanın yeniden işlerlik kazanması için E3 formatında (İngiltere, Fransa, Almanya) yoğun bir diplomatik temas yürütüyor. E3 ülkeleri, bu süreçte ABD ile koordineli hareket ederek İran’la diplomatik yollarla çözüm arayışını sürdürüyor.
Alman diplomatik kaynaklar, İran'ın nükleer silaha sahip olmasının kesinlikle kabul edilemez olduğunu vurgulayarak, yaz sonuna kadar çözüm bulunamazsa "snapback" (otomatik yaptırımların geri dönmesi) mekanizmasının devreye gireceği mesajını verdi. Bu mekanizma, 2015 nükleer anlaşmasıyla kaldırılan yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesini sağlıyor ve süresi Ekim ayında sona eriyor.
Reuters’ın Fransız kaynaklardan aktardığına göre ise Avrupa, bu yaz bitmeden İran’ın nükleer programına dair net bir taahhüt vermesini istiyor. İran, nükleer faaliyetlerinin tamamen barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü belirtirken, Batılı ülkeler bu çalışmaların silah üretimine yönelmiş olabileceğinden endişeli.
2015’te İran ile ABD, Rusya, Çin ve E3 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşma, Trump döneminde ABD'nin tek taraflı çekilmesiyle sarsılmış, ardından İran’a yönelik yaptırımlar yeniden uygulanmaya başlamıştı. Haziran ayında İsrail ve ABD'nin İran’a yönelik saldırıları sonrası, Umman’ın arabuluculuğunda Tahran ile Washington arasında bazı temaslar gerçekleşmiş, bu çabalar müzakere masasının yeniden kurulmasına zemin hazırlamıştı.
