İsrail basınından “Walla” sitesinin yayımladığı verilere göre, 23 Ocak 2023 – 5 Haziran 2025 tarihleri arasında İsrail hapishanelerinde 110 Filistinli esir hayatını kaybetti. Bu sayı, insan hakları örgütlerinin önceki dönemlere ilişkin verileriyle kıyaslandığında belirgin bir artışa işaret ediyor.
2023 yılında 32, 2024’te 47, 2025’in ilk aylarında ise 31 Filistinli esir yaşamını yitirdi. Ölümlerin çoğu gözaltı merkezlerinde değil hastanelerde kaydedildi.
BEN-GVİR DÖNEMİ VE HAPİSHANELERE ERİŞİM KISITLAMASI
Aşırı sağcı politikalarıyla bilinen Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in göreve gelmesinin ardından hapishane koşullarına yönelik uluslararası izleme mekanizmalarının da azaldığı belirtildi. Haberlere göre, Ben-Gvir, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin Filistinli tutuklulara ziyaret yapmasına izin vermiyor.
İnsan hakları örgütleri, bu uygulamanın hem denetimi hem de tıbbi yardım süreçlerini ciddi şekilde zayıflattığını belirtiyor.
AÇLIK, HİJYEN SORUNLARI VE AŞIRI KALABALIK
İsrail Adalet Bakanlığının geçen hafta yayımladığı yıllık raporunda, cezaevlerindeki koşullara ilişkin çok sayıda şikâyetin geldiği aktarıldı. Raporda Filistinli esirlerin;
- şiddetli açlık,
- aşırı kilo kaybı,
- aşırı kalabalık koğuşlar,
- yetersiz hijyen,
- tıbbi bakıma erişimde ciddi sorunlar
gibi durumlarla karşı karşıya olduğu belirtildi.
Bu bulgular, sivil toplum kuruluşlarının uzun süredir dile getirdiği ihmal iddialarıyla da örtüşüyor.
İnsan hakları örgütlerinin değerlendirmelerine göre, Ben-Gvir öncesi yıllarda esir ölümleri “onlarla ifade edilen” rakamlardaydı. Ancak son iki yılda ortaya çıkan tablo, önceki on yıllara kıyasla çok daha yüksek ölüm oranlarına işaret ediyor.
İsrailli sivil toplum örgütü “Doktorlar İnsan Hakları İçin”, geçen ay yayımladığı raporda, 8 Ekim 2023 – Ağustos 2025 döneminde cezaevi tesislerinde 46 Filistinlinin öldüğünü bildirdi ve mevcut durumu “olağanüstü artış” olarak niteledi.
FİLİSTİNLİ ESİR SAYISI 9 BİNİ AŞTI
Filistinli ve İsrailli insan hakları örgütlerine göre hala İsrail hapishanelerinde aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 9.300’den fazla Filistinli esir tutuluyor.
Bu örgütler, esirlerin işkence, aç bırakılma, tıbbi ihmal ve kötü muamele gibi uygulamalara maruz bırakıldığını belirtiyor.
Filistin Esirler Heyetinin 2015’te paylaştığı verilere göre, 1967–2007 yılları arasında İsrail hapishanelerinde 187 Filistinli esir yaşamını yitirmişti. Bu karşılaştırma, son iki yıldaki kayıpların tarihsel ortalamanın çok üzerinde olduğunu ortaya koyuyor.
