İngiltere merkezli The Guardian gazetesi, Tel Aviv merkezli "+972" internet sitesi ve Local Call yayın organıyla yaptığı ortak çalışmayla İsrail ordusunun gizli veri tabanına ulaştı. Elde edilen belgeler, Gazze’de alıkonulan Filistinlilerin büyük çoğunluğunun sivil olduğunu ortaya koydu.
HER DÖRT KİŞİDEN ÜÇÜ SİVİL
Verilere göre, Gazze’de alıkonulanların yalnızca yüzde 25’i “savaşçı” olarak sınıflandırılırken, geri kalan yüzde 75’i sivillerden oluşuyor. Bu siviller arasında sağlık çalışanları, öğretmenler, devlet memurları, medya mensupları, yazarlar, çocuklar, yaşlılar ve engelli kişiler de yer alıyor.
Sivil alıkoymalara ilişkin örnekler arasında, 82 yaşındaki Alzheimer hastası bir kadın, ağır hastalar, tekerlekli sandalye kullanan kişiler ve çocuklarıyla birlikte gözaltına alınan anneler bulunuyor.
“YAŞLILAR HAPİSHANESİ” VE “GERİATRİK KAFES” İDDİASI
Sde Teiman gözaltı merkezinde görev yapan bir asker, burada çok sayıda yaşlı ve hasta kişinin tutulduğunu belirterek, bazı hangarların askerler tarafından “yaşlılar hapishanesi” olarak adlandırıldığını söyledi. Aynı asker, bacakları olmayan ve tekerlekli sandalye kullanan kişilerin topluca tutulduğu bir alanı da “geriatrik kafes” olarak tanımladı.
“YASA DIŞI SAVAŞÇILAR” YASASIYLA SÜRESİZ GÖZALTI
İsrail ordusunun veri tabanına göre, mayıs ayı itibarıyla “yasa dışı savaşçılar” yasası kapsamında 6 bin Filistinli alıkonuyor. Bu kişilerin yalnızca 1450’sinin dosyasında “tutuklu” ibaresi bulunuyor. Geriye kalanların ise herhangi bir suçlama ya da yargılama olmaksızın gözaltında tutulduğu belirtiliyor.
Al Mezan İnsan Hakları Merkezinden Samir Zaqout, “Alıkonulanlar arasındaki sivillerin oranının İsrail'in kendi rakamlarının gösterdiğinden bile daha yüksek olduğuna inanıyoruz.” ifadelerini kullandı.
82 YAŞINDAKİ ALZHEİMER HASTASI KADIN 6 HAFTA TUTULDU
Aralık 2023’te 82 yaşındaki Alzheimer hastası Fahamiya al-Khalidi, Gazze’de kadın bakıcısıyla birlikte gözaltına alındı ve altı hafta boyunca İsrail’de tutuldu. Anatot gözaltı merkezinde görev yapan bir doktor, kadının durumuna ilişkin şunları aktardı:
Al-Khalidi bir çite çarparak yaralandı ve tedavi edildi.
Kadın gözaltında bulunduğu süre boyunca kafası karışık haldeydi, yaşını hatırlamıyordu ve hâlâ Gazze’de olduğunu sanıyordu.
Sağlık durumuna rağmen “yasa dışı savaşçı” olarak sınıflandırıldı.
Doktor, “Bu tanımlamanın kullanılma şekli delilik.” ifadesini kullandı. İsrail ordusu ise gözaltının bir “yerel, münferit muhakeme hatası” sonucu olduğunu savundu.
ANNELER VE ÇOCUKLAR AYRI DÜŞÜYOR
Raporda, düşük yapan, ağır kanaması olan kadınların ve bebeklerinden ayrı kalan emziren annelerin de gözaltına alındığı belirtiliyor.
40 yaşındaki Abeer Ghaban, Aralık 2023’te alıkonulduğunu, 10 yaşındaki kızı ile 9 ve 7 yaşlarındaki oğullarından ayrı düştüğünü anlattı. Serbest bırakıldığında çocuklarını sokakta dilenirken bulduğunu söyleyen Ghaban, “Hayattaydılar ama 53 gün boyunca bensiz ne halde olduklarını görmek beni yıktı.” dedi.
Başka bir anne olan Nesreen Deifallah ise 16 yaşındaki oğlu Moatasem’in Aralık 2024’te gözaltına alındığını ve aylarca haber alamadığını belirtti. Ağustosta serbest bırakılan bir tutuklu, çocuğuyla aynı yerde kaldığını söyleyince oğlunun hayatta olduğunu öğrendiğini, ancak nerede tutulduğunu teyit edemediğini aktardı.
“ESİR PAZARLIKLARINDA KOZ” İDDİASI
İsrailli bir asker, Hamas ile bağlantısı bulunmayan sivillerin dahi çoğunlukla serbest bırakılmadığını ve onların “esir pazarlıklarında koz olarak” kullanılmak üzere süresiz tutulduğunu söyledi.
Han Yunus’taki operasyonlarda görevli bir İsrailli subay ise askerlerin “7 Ekim’de İsrail’e giren biri ile Han Yunus’taki su idaresinde çalışan biri arasında hiçbir fark görmediğini” itiraf etti.
HİÇBİRİNE DURUŞMA YAPILMADI
Verilere göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de alıkonulan sivillerin hiçbiri için duruşma yapılmadı. İsrail ordusu ise yalnızca bazı sivillerin “yanlışlıkla” gözaltına alındığını kabul etti.
