2023 yılı itibarıyla dünya genelinde tahminen 15,7 milyon çocuğun rutin aşı programlarını tamamlamadığı açıklandı.
Lancet tıp dergisinde yayımlanan yeni bir küresel araştırmanın bulgularına göre, bu durum, önümüzdeki dönemde de aşılama oranlarındaki düşüş eğiliminin devam edebileceği endişesini beraberinde getiriyor.
Geçtiğimiz yarım asırda, kızamık aşısı, çocuk felci aşısı ve tüberküloz (TB) aşısı gibi rutin aşı uygulamalarının, 5 yaş altı çocuklar başta olmak üzere yaklaşık 154 milyon hayatı kurtardığı belirtildi.
PANDEMİ ETKİSİ VE YANLIŞ BİLGİLER
Euronews'te yer alan habere göre, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler, koronavirüs salgını sırasında yaşanan sağlık hizmetlerindeki aksaklıklar ve aşılarla ilgili hızla yayılan yanlış bilgilendirmeler nedeniyle aşılama oranlarında gerileme yaşıyor.
Uzmanlar, küresel yardımlarda yapılan son kesintilerin bu olumsuz tabloyu daha da kötüleştirebileceği konusunda uyarıyor.
KIZAMIK AŞISINDAKİ ENDİŞE VERİCİ DÜŞÜŞ
Örneğin, 204 ülke ve bölgede yapılan 11 aşılama analizine göre, kızamık aşısı olan çocukların oranı, 2010 ile 2019 yılları arasında 100 farklı ülkede düşüş gösterdi. Bu düşüşlerin sonuçları ise ölümcül olabiliyor.
Geçtiğimiz yıl Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde görülen kızamık salgınları, 17 kişinin hayatını kaybetmesine ve binlerce kişinin hastalanmasına yol açtı.
UZMANLARDAN CİDDİ UYARI
Oxford Aşı Grubu Başkanı Andrew Pollard, bu eğilimin tersine çevrilmemesi halinde, daha fazla çocuğun hastaneye kaldırılacağını, kalıcı sağlık sorunları yaşayacağını ve tamamen önlenebilir hastalıklardan dolayı hayatını kaybedeceğini vurguladı.
Bu uyarı, aşılamanın sadece bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk olduğunun altını çiziyor.
KORONAVİRÜS DÖNEMİNDE MİLYONLARCA EKSİK AŞI
Analizlere göre, 2020 ile 2023 yılları arasındaki koronavirüs pandemisi döneminde yaşanan aksaklıklar nedeniyle milyonlarca çocuk rutin aşılarını yaptıramadı.
Tahmini olarak 15,6 milyon çocuk kızamık aşısını veya difteri-tetanoz-boğmaca aşısının üç dozunu kaçırırken, 15,9 milyon çocuk felç aşısı olamadı ve 9,18 milyon çocuk verem aşısını ihmal etti.
'SIFIR DOZ AŞILI' ÇOCUKLARIN ARTAN SAYISI
2023 yılı itibarıyla, 'sıfır doz aşılı' olarak tanımlanan ve muhtemelen hiç aşı olmamış çocuk sayısı 15,7 milyona ulaştı. 1980 yılında bu sayı 58,8 milyon iken, pandemi öncesi seviyelere göre gözle görülür bir artış yaşandı.
Günümüzde bu çocukların büyük çoğunluğu Sahra Altı Afrika ve Güney Asya'da yaşarken, Avrupa Birliği ve İngiltere gibi bölgelerde de 165 binden fazla sıfır doz aşılı çocuk bulunuyor.
AVRUPA'DA AŞILAMA ORANLARINDA DÜŞÜŞ
Aşılama oranları Avrupa'da genel olarak daha yüksek olsa da, kıta bu olumsuz eğilimden muaf değil.
Avusturya, Belçika, Kıbrıs, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, İspanya, İsveç ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere 21 zengin ülkede, 2010 yılından bu yana en az bir aşı için aşı kapsamı düşüş gösterdi.
KÜRESEL SAĞLIK HEDEFLERİNE ULAŞMAK ZORLAŞIYOR
Çalışmanın başyazarı ve ABD merkezli Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nde (IHME) araştırmacı olan Emily Haeuser, "Şu andaki zorluk, düşük kapsama alanlarında aşı dağıtımının ve alımının nasıl iyileştirileceğidir" şeklinde konuştu.
Bulgular, sağlık otoritelerinin 2019 ile 2030 yılları arasında aşılanmamış çocuk sayısını yarıya indirme hedefine ulaşılmasının da zorlaşacağını gösteriyor; zira 2023 yılına kadar bu eşiği yakalayabilen sadece 18 ülke bulunuyor.
Sağlık uzmanları, küresel sağlık fonlarında yapılan son kesintilerin bu hedefi daha da zayıflatabileceğini belirtiyor.
GÜVENİ YENİDEN İNŞA ETME ÇAĞRISI
University College London'da fahri doçent olan David Elliman, dünya genelinde artan iç karışıklıklar ve savaşların, ABD ve İngiltere gibi zengin ülkelerin dış yardımlarındaki ciddi kesintilerle birleştiğinde, birçok nüfusa aşı ulaştırmayı zorlaştırdığını ifade etti.
Araştırmacılar, aşı kampanyalarına yeniden yatırım yapılmasının yanı sıra, aşı tereddütleri ve yanlış bilgilendirmeyle mücadeleye yönelik hedefli çabaların ve halkın sağlık yetkililerine olan güvenini yeniden inşa etmeye yönelik girişimlerin önemini vurguladı.
David Elliman, "Bu durumun düzeltilmesi herkesin yararınadır" diyerek, "Tüm çocukların sağlığını iyileştirmek sadece ahlaki bir zorunluluk değil, aynı zamanda herkes güvende olana kadar hiç kimse güvende değildir" sözleriyle durumu özetledi.
