İran ve İsrail arasındaki çatışmalara geçici olarak son veren 24 Haziran ateşkesinin ardından, ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke arasında müzakerelerin yeniden başlayabileceğini açıkladı. Trump, NATO Liderler Zirvesi’nde gazetecilere yaptığı açıklamada, İranlı yetkililerle ABD arasında doğrudan temas kurulabileceğini belirtti. “İran'la müzakerelerin yeniden başlatılmasıyla özellikle ilgilenmiyorum ama belki bir görüşme olur” diyen Trump, ABD’nin son saldırılarının İran’ın nükleer kapasitesine büyük darbe vurduğunu savundu.
Trump ayrıca, “Bir anlaşma imzalayabiliriz, bilmiyorum. Bana göre savaştılar ve savaş bitti” ifadelerini kullandı. ABD'nin Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff da, taraflar arasında hem doğrudan hem dolaylı iletişim olduğunu doğruladı. Ancak Tahran yönetimi henüz resmi olarak görüşmelere başlayacağına dair bir açıklama yapmadı.
UAEA İLE İŞ BİRLİĞİ ASKIYA ALINDI
İran cephesinden gelen en dikkat çekici hamle ise Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini askıya almak oldu. İran Meclisi, nükleer tesislerin hedef alınmasının ardından UAEA ile iş birliğini geçici olarak durdurmayı öngören teklifi kabul etti. Meclis Başkanı Muhammed Bagır Galibaf, ABD saldırılarına karşı Ajans’ın sessizliğini eleştirerek, “Tesislerimizin güvenliği sağlanana kadar UAEA ile iş birliğini askıya alıyoruz” dedi.
UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi ise İran’a denetimlere geri dönülmesi yönünde çağrıda bulunduğunu belirterek, “Stokları tekrar değerlendirmemiz gerekiyor, geri dönmeliyiz” ifadelerini kullandı.
İRAN: HASARA RAĞMEN PROGRAM SÜRECEK
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, ABD’nin B-2 bombardıman uçaklarıyla gerçekleştirdiği saldırıların ciddi hasar verdiğini doğruladı. “Nükleer tesislerimiz ağır hasar gördü, bu kesin” diyen Bekayi, buna rağmen ülkesinin nükleer enerji programından vazgeçmeyeceğini vurguladı. “İran bu hakkını her koşulda korumaya kararlıdır” açıklamasını yaptı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’ın müzakere masasına dönmesini umduğunu belirtirken, ABD medyasında yer alan analizler, İran’ın nükleer programının hâlâ barışçıl amaçlar taşıdığını ve bomba üretimine yönelik doğrudan bir faaliyet tespit edilmediğini aktardı.
İRAN'IN NÜKLEER GÜCÜ GERİLEDİ
Öte yandan İsrail yetkilileri, İran’ın kısa sürede nükleer silah geliştirme kapasitesine ulaşabileceğini savunuyor. İsrail Atom Enerjisi Komisyonu, ABD-İsrail saldırılarının İran’ın nükleer gelişimini “uzun yıllar geriye götürdüğünü” iddia etti. Ancak bu değerlendirmeye dair herhangi bir somut kanıt sunulmadı.
Trump’ın, ABD istihbarat raporlarının İran’ın nükleer programının yalnızca “aylar” geriye gittiğini ortaya koyduğuna dair soruya “Yıllar alır yeniden inşa etmeleri” şeklinde yanıt vermesi, Washington yönetiminin müzakere sürecine yaklaşımını da ortaya koydu.
