Van’da yaşayan genç el sanatları ustası Berke Tomar, 10 yıl önce tamamen kişisel ilgisiyle başladığı gümüş kakma işçiliğini zamanla geliştirerek mesleğe dönüştürdü. Sabır ve incelik gerektiren bu geleneksel zanaatı tutkuyla sürdüren Tomar, kendi kurduğu atölyesinde kehribar taşlarına gümüş işleyerek adeta sanat eseri niteliğinde tespihler ortaya çıkarıyor. Van’da tek başına bu sanatı yaşatan Tomar’ın elinden çıkan ürünler, sadece Türkiye’de değil, yurt dışında da koleksiyoncuların gözdesi olmuş durumda.
GÜMÜŞ KAKMA SANATIYLA SANAT ESERİ TESPHİLER
Berke Tomar, kehribar taşları üzerine hem makine hem de el işçiliğiyle oyuklar açıyor. Bu oyuklara özenle yerleştirdiği ince gümüş tellerle tespih boncuklarını işliyor. Ardından zımparalama ve cilalama işlemleriyle son halini alan ürünler, göz alıcı sanat eserlerine dönüşüyor. Her bir tespih boncuğunda saatlerce süren emeğin olduğunu belirten Tomar, yaptığı işin sabır, sevgi ve özveri gerektirdiğini ifade ediyor.
Tomar, “Günümüzde teknolojiden de destek alıyoruz ancak en önemli süreç hâlâ el emeğine dayanıyor. Kehribarın üzerine desen çizimiyle başlıyoruz, ardından her bir oyma işlemini tek tek el işçiliğiyle yapıyoruz. Gümüş telleri bu oyuklara yerleştirdikten sonra zımpara ve cilayla son dokunuşları yapıyoruz. Sonuç olarak her biri eşsiz bir tespih ortaya çıkıyor” diyerek üretim sürecini anlattı.
GÜNLÜK BİR TESPHİH BİLE TAMAMLANAMIYOR
Zanaatını yaşatmak için büyük emek veren Berke Tomar, işçiliğin ne kadar zahmetli olduğuna da dikkat çekiyor. Bir boncukta 360 ayrı oyuk açabildiğini ve bu detayların saatler süren uğraş gerektirdiğini belirten Tomar, "Günlük olarak bir tespihi bile zor tamamlayabiliyoruz. Bu nedenle çırak yetiştirmekte zorlanıyoruz. Gençler işin zorluğunu görünce hemen bırakıyor. Oysa bu sanat, sabır ve kararlılıkla yürütülebilir" dedi.
VAN’DA BU SANATI YAŞATAN TEK İSİM
Van’da bu işi profesyonel olarak yapan tek usta olan Tomar, aynı zamanda bölgenin kültürel mirasına da katkı sağlıyor. Gümüş kakma sanatının unutulmaya yüz tutmuş geleneksel zanaatlar arasında yer aldığını vurgulayan genç usta, bu el işçiliğini yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak için çaba gösteriyor. Kurduğu atölye sayesinde hem üretim yapıyor hem de bu sanatı tanıtmaya çalışıyor.
"Bu işçiliği Van’a biz kazandırdık ve alnımızın teriyle icra ediyoruz" diyen Tomar, yerli ve yabancı koleksiyoncuların ürünlerine olan ilgisinden memnun olduğunu belirtti.
GELECEĞE MİRASI KENDİ ELLERİYLE ŞEKİLLENDİRİYOR
Gümüş kakma sanatının yalnızca bir el işi değil, aynı zamanda bir kültür aktarımı olduğunu düşünen Tomar, bu alanda daha fazla insanın yetişmesini istiyor. Ancak mesleğin zorluğu, yeni ustaların yetişmesini zorlaştırıyor. Buna rağmen yılmadan çalışan Tomar, kehribarın ve gümüşün buluştuğu bu özel sanatı yaşatmaya kararlı.
