İTO Başkanı Avdagiç, İsrail-İran geriliminin Hürmüz Boğazı üzerinden küresel ticareti tehdit ettiğini belirterek, olası bir çatışmada petrol fiyatlarının 130 dolara çıkabileceği uyarısında bulundu. Avdagiç, Gümrük Birliği'nin Türkiye aleyhine işleyen yönlerinin acilen güncellenmesi gerektiğini de vurguladı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, İsrail ile İran arasında tırmanan çatışmanın Orta Doğu’daki hava ve deniz lojistiğini ciddi biçimde sekteye uğrattığını, küresel ticarette yeni bir belirsizlik dönemine girildiğini belirtti. Özellikle Hürmüz Boğazı’ndaki risklere dikkat çeken Avdagiç, "Boğazın tamamen kapanması durumunda petrol fiyatı 130 dolara kadar yükselebilir" uyarısında bulundu.
HÜRMÜZ BOĞAZI KÜRESEL TİCARETİN KALBİ
İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla tırmanan krizin ardından, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran ve İsrail hava sahalarının kapandığını hatırlatan Avdagiç, Hürmüz Boğazı’nın dünya petrol ihracatının yüzde 20’sinden fazlasını taşıdığını vurguladı. Aynı zamanda bu bölgenin önemli bir doğal gaz ve mal ticareti koridoru olduğunun altını çizen Avdagiç, krizin büyümesi durumunda yalnızca fiyat artışlarının değil, fiziksel arz sorunlarının da yaşanabileceği uyarısında bulundu.
ÜÇ SENARYO, ÜÇ FARKLI TABLO
Küresel ticaret için üç ayrı senaryo öngördüğünü belirten Avdagiç, "En iyimser senaryo, kısa vadede diplomasi ile tansiyonun düşürülmesi. Ancak ABD’nin İsrail’e verdiği tam destek, bu ihtimali zayıflatıyor" dedi. İkinci senaryo ise krizin zamana yayılarak kontrollü biçimde sürmesi. Bu durumun kalıcı fiyat artışlarını beraberinde getireceğini söyleyen Avdagiç, en kötü senaryonun ise Hürmüz Boğazı’nın tamamen kapanması olduğunu vurguladı: “Bu durumda petrol 130 dolara kadar çıkabilir, bazı bölgelerde arz sıkıntısı dahi yaşanabilir.”
TÜRKİYE’YE ETKİLERİ KAÇINILMAZ
İran’la tarihsel ve kültürel bağları güçlü olan Türkiye’nin bu süreçte doğrudan etkileneceğini belirten Avdagiç, hava ve deniz taşımacılığındaki aksaklıkların Türkiye’nin ihracatını ve dış ticaret dengesini de zora sokabileceğini ifade etti. "Kısıtlamalar nedeniyle uçuş güzergahları değişiyor, lojistik maliyetleri artıyor. Bu sürecin ticaretimizde kalıcı bir baskı oluşturmasını engellemek için hava ve deniz trafiğinin makul seviyede işlemesi kritik" dedi.
“GÜMRÜK BİRLİĞİ ACİLEN GÜNCELLENMELİ”
Küresel korumacılığın artmasıyla birlikte Türkiye’nin Avrupa Birliği ile yürürlükte olan Gümrük Birliği anlaşmasının da güncellenmesinin kaçınılmaz hale geldiğini vurgulayan Avdagiç, “Üçüncü ülkelere sağlanan imtiyazlar Türk ihracatçısına yansıtılmıyor. Bu nedenle Gümrük Birliği’nin Türk sanayicisinin aleyhine çalışan yönleri acilen revize edilmeli” çağrısında bulundu.
Avdagiç son olarak, Ticaret Bakanlığı’nın korumacılığa karşı küresel eğilimleri yakından takip ettiğini ancak sürecin Türkiye lehine dönebilmesi için daha proaktif bir diplomasi gerektiğini sözlerine ekledi.
