Artan maliyetler, kuraklık ve düşük alım fiyatları çiftçileri üretimden vazgeçme noktasına getirdi.
Tarım ve Orman İl Müdürlüğü verilerine göre Yozgat il genelinde yaklaşık 42 bin 227 çiftçi, 4 milyon 648 bin dekar alanda tarımsal faaliyette bulunuyor. Tarım sektörünün önemli merkezlerden Yozgat’ta iki yıldır yaşanılan kuraklık, dolu, sel ve don afetleri nedeniyle ürün alamayan bölge çiftçisi, üretim için kullandığı kredi borçlarını ödeyebilmek için elindeki ekipmanları, tarlasının bir bölümünü, traktörünü, hayvanının satarak küçülmeye gitti.
Karşılığında aldığı parayla borç ödeyen çiftçi, yeni üretim sezonu için yeniden borçlanıp, tarlasını ekmeye başladı.
Sorgun ilçesinde tarlasını ekime hazırlayan Durak Altan, çiftçinin tarlayı ekip biçmekten başka bir şey yapma şansının bulunmadığını belirterek, “65 yıldır traktörle çalışıyorum, 75 yaşındayım, 10 yaşında aldık. Bu seneki gibi bir de 2021'de çiftçi çok kötü şartlara düştü. En azından bu sene devletin çiftçi borçlarını faizli de olsa ertelemesi lazımdı” dedi.
Altan şöyle konuştu:
“Arabamı sattım, traktörümü sattım borç ödedim. Çiftçi bitik, ölü yani. Üretim tamamen bitti, üretemiyoruz. Maliyetin altından kalkamıyoruz. 19 bin liraya aldım geçen sene o gübreyi bu sene 36 bin 500 liraya aldım. Ben nasıl üreteyim?
Bir litre mazot 55-60 lira olmuş. 12 liraya buğday satıp da bir litre mazota 4,5 kilo buğday veriyorum. Nasıl üreteyim ben? Şu pancarın dönümünün maliyeti en azından 10 milyon lira. Ben buraya 10 milyon harcayınca, 6 ay 8 ay önce, buranın dönümünü 4 bin liraya kiraladı bu adam.
5 ton, 6 ton pancar olacak da. Ne kar edecek? Ne kar edebilir 2 bin, 3 bin liraya pancar satıp da? 3 bin lirası maliyeti, 3 bin lirada mazot masrafı var, girdi masrafı. Ne kar kazanacak bu?
Devlet çiftçiye el atmıyor, zengine el atıyor. Ben üretimi durduracağım, bu yıl son. Zaten kimsem de yok. ‘Sen ne kazandın 60 senedir ki ben ne kazanayım?’ diyen çocuklar gitti. Kaldım ben.
Ben de 75 yaşındayım artık. Boş dursun. Çünkü altından kalkamıyoruz. Kuraklık oldu tamam. Kuraklığa karşı sen ne yaptın devlet? Çiftçi olarak üret diyerek ne yaptın bana?
Geçen seneki ektiğim tohumun 4 bin lira desteği var ton başı. Onu ektim, biçtim; yeniden ektim. Daha destek verecek bana. Bir yılı geçti. Nasıl yaparsın? Artık peşinden yetişemiyoruz. Çiftçilik bitti."
'BİR ARABA BİR TRAKTÖR SATTIM BORCUMU ÖDEMEYE'
Kiraların 15-20 bin lira olduğunu, buna karşılık emekliye 16 bin 800 lira maaş verildiğini hatırlatan Durak Altan, şöyle dedi:
“Adam 3-5 yerden maaş alıyor. 50'şer bin lira, 100'er bin lira oturum başı... Bize verdiği 16 bin 800 lira. En az kira Ankara'da 15 bin lira, 20 bin lira. Ben Ankara'da oturuyorum. Üç tane kiram var, alıyorum. Vallahi arttırma zamanı gelince 'Ne artırıyorsan artır' diyorum. Çünkü vatandaş geçinemiyor ki. Benim şehidim var.
Kütahya Tavşanlı'da zamanında şehidim amcam. Bu adama ne yaptın ki sen Suriyeli besliyorsun. 5-6 milyon Suriyeli. Ne yapacağız biz? Kendi acımıza bakalım. Önce bana evim lazım, bundan sonra komşum lazım. İkisi de yok. Adam asgari ücretle çalışıyor, akşam işi bırakınca gelip çöp toplayanı gördü. Adam sabahleyin kalkıyor, bazıları ekmeğin kıymetini bilmiyor, tele ekmek takıyorlar, adam bunu alıyor da çocuklarına yediriyor.
Üretim yok. Ama ithal, ithal, ithal... Benim yetiştirdiğime sen değerini ver ki seni ithal göndermeyeyim, dövizi göndermeyeyim yurt dışına. İçimizde kalsın. Memleket bizim. Biz de memleketin insanlarıyız. Çiftçi bitik, başka bir şey demem. Ben bir araba bir traktör sattım borcumu ödemeye. Gübremi almaya, mazotumu almaya bir arabayla bir traktör sattım.”
