Erdoğan'dan İran'a kritik ziyaret

Cumhurbaşkanı Erdoğan, özel uçak "TUR" ile TSİ 11.20'de İran’ın başkenti Tahran’a geldi. Erdoğan, Mihrabad Havalimanı'nda İran Sanayi, Maden ve Ticaret Bakanı Muhammed Şeriatmedari, Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin ve diğer ilgililer tarafından karşılandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ile AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker de Tahran'a gitti.

Karşılamada, temaslarda bulunmak üzere daha önce İran'a gelen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar da hazır bulundu.

İRAN CUMHURBAŞKANI RUHANİ TARAFINDAN RESMİ TÖRENLE KARŞILANDI

Sadabad Sarayı'na atlı birlik eşliğinde gelen Erdoğan, tören alanına gelişinde İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından karşılandı.

Erdoğan ile Ruhani'nin tören alanındaki yerlerini almalarının ardından, iki ülke milli marşları çalındı. Tören kıtasını selamlayan Erdoğan ve Ruhani daha sonra tokalaşarak gazetecilere poz verdi.

Törende, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin de hazır bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani daha sonra baş başa gerçekleştirecekleri görüşmeye geçti. Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısına başkanlık edecek Erdoğan ve Ruhani, daha sonra ortak basın toplantısı planladı.
Gündemde ise iki ülke ilişkileri ile birlikte Kuzey Irak referandumu sonrası planlanan ortak yaptırımlar var.

Suriye'deki son durumun da ele alınması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, dini lider Ali Hamaney'le de programı var.

Erdoğan'ın İran ziyaretiyle ilgili merak edilenler dört soruda derlendi:

BU ZİYARET NEDEN ÖNEM TAŞIYOR?

Erdoğan, Eylül ayındaki ABD ziyaretinden dönüşü sırasında İran'a da gideceğini açıklamış ve bu görüşmeyi "çok önemli" olarak nitelendirmişti.

Erdoğan, IKBY'nin bağımsızlık referandumu konusunda Türkiye ile İran'ın benzer kararlar aldığına dikkat çekerek, "İran'ın kararı bizimle örtüşüyor. Geleceğe yönelik bazı yaptırımlar konusunda İran ile adımları atmamız lazım ki, geri adım atılmasın" demişti.

Ayrıca bu, Erdoğan'ın Nisan 2015'ten bu yana İran'a yaptığı ilk ziyaret olma özelliğini de taşıyor.

Ruhani ise Nisan 2016'da Türkiye'yi ziyaret etmişti.

Erdoğan'ın ziyareti, iki ülke arasında özellikle askeri temasın hızlandığı bir döneme denk geliyor.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Ağustos ayında dokuz komutanla birlikte Türkiye'ye üç günlük bir ziyaret yapmıştı. Bakıri, bu ziyareti sırasında hem Erdoğan hem de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile bir araya gelmişti.

İkili ilişkilerin geliştirilmesi açısından kritik olarak nitelendirilen bu ziyaret, üst düzey bir İranlı general tarafından 38 yıldır gerçekleştirilen ilk ziyaret olması açısından önem taşıyor.

Orgeneral Akar da önceki gün resmi temaslarda bulunmak üzere İran'a gitti. Bu da, 1979 tarihindeki İslam Devrimi'nden bu yana Türkiye'nin genelkurmay başkanı düzeyinde İran'a yaptığı ilk ziyaret olma özelliğine de sahip.

ERDOĞAN İRAN'DA

TEMASLARDA HANGİ KONULARIN ELE ALINMASI BEKLENİYOR?

IKBY'nin 25 Eylül'de yaptığı ve oy kullananların yüzde 92'sinin bağımsızlığa destek verdiği referandum, bu ziyaretin en önemli gündem maddesi.

Hem İran hem de Türkiye, bu referandumun "yasa dışı" ve gayrımeşru olduğunu savunuyor.

Ayrıca her iki ülke de IKBY'ye yönelik bazı yaptırımları uygulamaya soktu. İran, IKBY'ye uçuşları durduran ilk ülkelerden biri olurken, son olarak şirketlerinin IKBY'den petrol getirmesini yasakladı.

Ziyarette ele alınması beklenen bir diğer konu da Suriye iç savaşı. Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesinde üzerinde uzlaşmaya varılan İdlib'teki çatışmasızlık bölgesinin uygulamaya geçirilmesine dair detayların İran'la da ele alınması bekleniyor.

Görüşmelerde gündeme gelmesi öngörülen bir diğer konu ticari alanda işbirliği. İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed İbrahim Tahiryan Fard, Erdoğan'ın temasları sırasında ticari ilişkilerin geliştirilmesi konusunun da ele alınacağını söyledi.

ASKERİ ALANDA NE GİBİ ADIMLARIN ATILMASI GÜNDEMDE?

Orgeneral Akar, bu hafta içinde İran'daki temasları kapsamında Ruhani, Genelkurmay Başkanı Bakıri ve Savunma Bakanı Emir Hatemi ile bir araya geldi.

Akar, Bakıri ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, "Türkiye ve İran yüzyıllardır dost ve ortak değerlere sahip iki ülkedir. Bu ortak değerler doğrultusunda içerisinde bulunduğumuz mevcut tehdit ve risklere karşı işbirliğimizi geliştiriyoruz" dedi.

İki ülkenin ekonomik ve siyasi ilişkilerinin yanı sıra askeri işbirliğini de geliştirdiğini aktaran Akar, önümüzdeki dönemde "terörle mücadele ve buna bağlı olarak sınır güvenliği konularında" mutabakata varıldığını söyledi.

Bakıri de askeri eğitim, tatbikat ve tecrübe paylaşımı konusunun ele alındığını ve bununla ilgili ayrıntıların Erdoğan'ın ziyareti sırasında görüşüleceğini ifade etti.

İran'ın resmi haber ajansı ISNA'nın bildirdiğine göre ise Akar ile Savunma Bakanı Hatemi'nin görüşmesinde bölgedeki son durum ele alındı.

Haberde, Hatemi'nin Akar'a ABD ve İran'ın Orta Doğu'daki ülkeleri parçalamak için bir senaryo uygulamaya koyduğunu ancak Türkiye ile İran'ın bu senaryonun uygulanmasını birlikte engelleyeceğini söylediği bildirildi.

ZİYARETE BAŞKA KİMLER KATILIYOR?

Erdoğan'ın temasları sırasında Akar'ın yanı sıra Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarı Hakan Fidan'ın da hazır bulunması bekleniyor.

Heyette ayrıca bazı bakanlar ile iş insanları da yer alıyor.