Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın öncülüğünde hayata geçirilen Depozito Yönetim Sistemi (DPYS), Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynuyor.
Bu sistem, Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından yürütülüyor ve çevre bilincini artırırken aynı zamanda ekonomik faydalar sağlamayı amaçlıyor. Pilot uygulama, Sakarya'da başladı ve kısa sürede tüm ülkeye yayılması planlanıyor.
GERİ DÖNÜŞÜMÜN DİJİTAL YÜZÜ
T24'te yer alan habere göre, DPYS'nin temel işleyişi oldukça basit ve kullanıcı dostu. Üzerinde Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) logosu bulunan plastik, cam ve alüminyum ambalajlar, özel olarak tasarlanmış iade makinelerine bırakılıyor.
Tüketiciler, bu ambalajları iade ettiklerinde, belirlenen depozito bedeli dijital cüzdanlarına anında aktarılıyor. Toplanan ambalajlar ise ileri teknoloji tesislerinde geri dönüştürülerek yeniden üretime kazandırılıyor.
Bu döngüsel yaklaşım, hem doğal kaynakların korunmasına yardımcı oluyor, hem de çevresel kirliliğin önüne geçiyor.
AKILLI TELEFONLARLA KOLAY KATILIM
Sistemin başarısı, teknolojik altyapısıyla doğrudan ilişkili. Vatandaşların sisteme kolayca dahil olabilmesi için 'DOA' adlı bir dijital uygulama geliştirildi.
Kullanıcılar, cep telefonlarına bu uygulamayı indirerek kişisel QR kodları oluşturuyor. İade makinelerinde bu kare (QR) kod okutulduktan sonra ambalajlar teslim ediliyor ve depozito bedeli dijital cüzdana yükleniyor.
Biriken bakiye, anlaşmalı mağaza, market ve restoranlarda ödeme aracı olarak kullanılabildiği gibi, kullanıcının banka hesabına da aktarılabiliyor.
EKONOMİK KALKINMAYA BÜYÜK KATKI
Depozito Yönetim Sistemi'nin Türkiye ekonomisine yıllık 520 milyon euro gibi önemli bir katkı sağlaması hedefleniyor.
Bu katkının dağılımı ise şöyle: 120 milyon euro geri kazanım gelirlerinden, 250 milyon euro ikincil hammadde kullanımından, 50 milyon euro atık ithalatının azalmasından ve 100 milyon euro da yerel yönetimlerin atık bertarafı ve enerji tasarruflarından elde edilecek.
Bu rakamlar, sistemin sadece çevre için değil, ülkenin ekonomik refahı için de büyük bir potansiyel taşıdığını net bir şekilde gösteriyor.
ÇEVRESEL KAZANIMLAR VE SIFIR ATIK VİZYONU
DPYS'nin en büyük hedeflerinden biri, her yıl yaklaşık 25 milyar atık şişenin toplanarak geri dönüşüme kazandırılması.
Bu hedef doğrultusunda, denizlerdeki plastik kirliliğin azalması, düzenli depolama alanlarında yer tasarrufu sağlanması ve enerji tüketiminin düşmesi gibi önemli çevresel faydalar bekleniyor.
Ayrıca, yerli üretimi ve teknoloji transferini teşvik ederek ekonomik büyümeye destek olunacak ve kayıt dışı üretimin önüne geçilmesi sağlanacak.
Bu adımlar, Türkiye'nin Sıfır Atık Vizyonu kapsamında atılmış en önemli ve stratejik hamlelerden biri olarak öne çıkıyor.
