Anayasa Mahkemesi'nden siyasi partilerle ilgili emsal karar geldi! Milli Parti'nin, Yerli ve Milli Parti’ye açtığı isim davası reddedildi. Kararda hangi ifadeler öne çıktı? Gerekçesinde hangi detaylar dikkat çekti?
Milli Parti'nin, "Yerli ve Milli Parti" ismindeki 'MİLLİ' ibaresinin iptali için yaptığı başvuru, Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildi. AYM, "MİLLİ, ADALET, HAK" gibi toplumun ortak değeri olan kelimelerin tek bir partinin tekeline alınamayacağına oybirliğiyle karar vererek, siyasi partilerin isim kullanımına ilişkin önemli bir içtihat oluşturdu.
Anayasa Mahkemesi (AYM), siyasi partilerin isimlerinde kullandıkları ifadelerle ilgili, gelecekteki benzer tartışmalara da ışık tutacak emsal niteliğinde bir karara imza attı. Bugün tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, Milli Parti'nin, kendisinden sonra kurulan Yerli ve Milli Parti'nin isminde "Milli" ibaresini kullanmasının kanuna aykırı olduğu ve ismin iptal edilmesi gerektiği yönündeki talebi, Yüksek Mahkeme tarafından oybirliğiyle reddedildi.
PARTİLERİN İDDİALARI NE YÖNDEYDİ?
Anayasa Mahkemesi'ne taşınan süreç, 27 Ekim 2020'de kurulan Milli Parti'nin, 28 Temmuz 2023'te kurulan Yerli ve Milli Parti'ye karşı yaptığı başvuruyla başladı. Milli Parti, "Milli" ibaresinin kendilerinden sonra kurulan bir parti tarafından kullanılmasının Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı olduğunu ve seçmen nezdinde karışıklığa ("iltibas") yol açtığını iddia ederek ismin iptalini talep etti.
Yerli ve Milli Parti ise savunmasında, "Milli" kelimesinin toplumun ortak bir değeri olduğunu ve tek bir partinin kullanımına hasredilemeyeceğini, kendi parti isimlerinin ve amblemlerinin Milli Parti'den kolayca ayırt edilebilecek kadar farklı olduğunu belirterek talebin reddini istedi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı da verdiği mütalaada, Yerli ve Milli Parti isminin başında "Yerli ve" ibaresinin bulunmasının yeterli bir ayrım sağladığını ve karışıklığa yol açmadığını belirterek davanın reddedilmesi yönünde görüş bildirdi.
AYM'NİN GEREKÇESİ: ORTAK DEĞERLER TEKELLEŞTİRİLEMEZ
Dosyayı inceleyen Anayasa Mahkemesi, kararının gerekçesinde önemli bir ilkeye vurgu yaptı. Siyasi Partiler Kanunu'nun 96. maddesinin amacının, partilerin isimlerinin birebir aynı olmasını veya karışıklığa yol açacak kadar benzemesini engellemek olduğunu belirtti.
Yüksek Mahkeme, "cumhuriyet, millet, adalet, demokrasi, özgürlük, millî ve hak" gibi toplumun ortak değerlerini ifade eden kelimelerin, partilerin seçmenlere mesajlarını daha anlamlı kılmak için kullanabileceğini ve bu kelimelerin tek bir partinin tekeline alınamayacağını ifade etti.
OYBİRLİĞİYLE 'RET' KARARI
Bu gerekçeler doğrultusunda AYM, Türkçe Sözlük'te "millete özgü, ulusal" olarak tanımlanan "milli" kelimesinin önüne "Yerli ve" ibaresi eklenerek kullanılmasının, Milli Parti ile karıştırılmasına yol açacak bir benzerlik oluşturmadığına hükmetti. Mahkeme, bu nedenlerle Yerli ve Milli Parti isminin kanuna aykırı olmadığına ve partinin isim iptali talebinin oybirliğiyle reddine karar verdi. Bu karar, benzer isim tartışmaları için de yol gösterici bir nitelik taşıyor.
