İTO’nun yayımladığı rapora göre, Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı OECD ülkeleri arasında en yüksek seviyeye ulaştı. Gençler, destekleyici olmayan eğitim sistemi, düşük ücretli ve güvencesiz iş ortamı ile sosyal baskıların NEET (NEİY) durumuna sürüklediğini belirtiyor.
Türkiye’de “Ne eğitimde ne istihdamda olan gençler” anlamına gelen NEET grubunun artan oranı, hem sosyal hem de ekonomik açıdan kaygı verici bir tabloyu ortaya koyuyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin yayımladığı kapsamlı rapora göre, Türkiye bu alanda OECD ülkeleri arasında en yüksek orana sahip durumda. İTO, bu gençler için NEET ifadesine “ne yetiştirmede” kavramını da ekleyerek “NEİY” tanımını önerdi.
Türkiye gazetesinde yer alan habere göre; araştırmaya katılan gençler, eğitimin yönlendirici niteliğinin yetersizliğinden, iş gücü piyasasında karşılaştıkları deneyim eksikliği, düşük ücret ve güvencesiz çalışma koşulları gibi yapısal sorunlardan şikâyet ediyor. Özellikle kadın katılımcılar, çocuk bakımı ve ailevi sorumluluklar nedeniyle çalışma hayatına dahil olamıyor.
Hukuk fakültelerinin başarı oranı alarm veriyor: Mezunların yüzde 76'sı barajı geçemedi
Raporda dikkat çeken bir ifade ise şu oldu: “Aile en güçlü işsizlik sigortası.” Uzmanlar, gençlerin aşırı korumacı bir yaklaşımla yetiştirilmesinin onları hayata hazırlıksız bıraktığı görüşünde birleşiyor. “Cam fanusta yetişmek” deyimiyle tanımlanan bu durumun, gençlerin sosyal beceri kazanamamasına, özgüven eksikliğine ve dış dünyaya karşı savunmasız hale gelmesine yol açtığı belirtiliyor.
İşverenlerin ise gençleri “yatırım” yerine “maliyet unsuru” olarak görmesi, deneyimsiz çalışanlara kapıların kapanmasına neden oluyor. Üniversite öğrencileri “zaten 2-3 ay sonra ayrılır” düşüncesiyle istihdam edilmiyor; mezun olduklarında ise “en az 2 yıl deneyim” şartı nedeniyle işe alınmıyorlar.
SOSYAL DIŞLANMA, İÇSEL BOŞLUK
Gençlerin ifade ettiği duygular, durumun ne denli ciddi olduğunu gözler önüne seriyor. Bir katılımcı, “Boşlukta hissediyorum. İşe yaramazım. Bu dünyaya neden geldim diye sorguluyorum,” sözleriyle içinde bulunduğu ruh halini anlatıyor. Sosyal hayattan giderek daha çok izole olan gençlerin, tüketim odaklı bir yaşam tarzına yöneldiği de raporda dikkat çekilen başlıklardan biri.
İTO, bu tablonun sürdürülemez olduğuna dikkat çekerek, gençleri kapsayan etkin mesleki yönlendirme sistemleri, eğitim-istihdam geçişini kolaylaştıracak yapılar ve ailelere yönelik bilinçlendirme kampanyalarıyla sorunun köklü biçimde ele alınması gerektiğini vurguluyor.
