ERCAN KÜÇÜK
Sıcaklıkların artmasıyla birlikte Türkiye’nin korkulu rüyası olan yangınlar da çoğaldı. Birçok şehirde yangınların biri bitiyor biri başlıyor. Bazılarının söndürülmesi günlerce sürüyor. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na göre; yurt genelinde cuma, cumartesi ve pazar günleri toplam 263 orman yangını çıktı. Bunların 259’u kontrol altına alınırken İzmir, Manisa, Hatay ve Muğla’daki yangınlara müdahale çalışmaları dün gün boyunca sürdü.
YANLIŞ POLİTİKALAR
Coğrafi konumu itibariyle Akdeniz iklim kuşağında yer alan ülkemizde toplam ormanlık alanın yüzde 60’ını birinci ve ikinci derece yangına hassas alanlar oluşturuyor. Alınan tedbirler yetersiz kalıyor. 2023’te 2 bin 520 yangında 15 bin 520 hektar ormanlık alan küle döndü. Geçen yıl bu sayı 3 bin 800’e çıkarken 27 bin hektar yok oldu. 2025’te de tablo vahim. Meseleye dair görüşlerine başvurduğumuz Orman Yüksek Mühendisi Doç. Dr. Cihan Erdönmez, önleyici tedbirler sayesinde yangınların en az yarısının hiç başlamadan engellenebileceğini söyledi. “Asıl problem sadece iklim krizi değil yanlış politikalar, denetimsizlik ve insan kaynaklı ihmal” diyen Erdönmez “İklim değişikliği yangının daha kolay çıkmasına ama daha zor söndürülmesine neden oluyor. Burada mesele, yangının çıkmasını önlemek. Bana yetki verilse çıkan her 10 yangından 5’ini engellerim. Bu çok daha ucuz ve çok daha zararsız” şeklinde konuştu.
MOTİVASYON DÜŞÜK
Doç. Dr. Erdönmez, önerilerini şöyle açıkladı: “Çıkan her yüz yangının yüzde 90’ı insan kaynaklı. Orman içindeki insan hareketliliği yangın riskini artıran başlıca etken. Belgrad Ormanı’na gidin. Tıklım tıkış. Son 10-15 yılda enerji nakil hatları, maden işletmeleri, üniversiteler, hastaneler, hayvan bakım rehabilitasyon merkezleri, enerji tesisleri, yangınların en büyük sebebi haline geldi. Orman içinden üç ayrı enerji hattı aynı yerden geçiyor. Bu hatlar ya sınırlandırılmalı ya da bakımları çok sıkı gerçekleştirilmeli. Denetimlerin doğru yapılmalı. Arabanın egzoz gazından sıçrayan bir kıvılcımla yangın çıkabiliyor. Vatandaşların kendi kendini denetlemesi gerek. Orman Genel Müdürlüğü’nün ciddi personel eksikliği var. 80 bin kişinin çalışması gereken teşkilat 40 bin kişi. Motivasyon düşük. Bu yapıyla ormanlar korunamaz. Eğitimli, donanımlı ve güçlü bir ekip şart. İstanbul’daki ofis çalışanı 3 saatlik eğitimle ormana gönderiliyor. Eskiden orman köylüsü bu işin içindeydi. Gönüllülük değil, profesyonel, sürekli ve deneyimli ekipler lazım.”
TSK SİSTEME ENTEGRE EDİLMELİ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, yangınlarla mücadelede Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) yapısal reformlarla sisteme entegre edilmesi gerektiğini söyledi. “Bugün Orman Genel Müdürlüğü’nden daha fazla TSK’ya ait hava aracı yangınlarla mücadele ediyor” Bağcıoğlu “Fakat Milli Savunma Bakanlığı temsilcisi, mevzuat gereği Ulusal Afet ve Acil Durum Kurulu’na dahi katılamıyor. Afet Müdahale Planı’nda TSK’ya ‘Ana Çözüm Ortağı’ rolü verilmesi artık bir zorunluluk” ifadelerini kullandı. Türk Hava Kurumu’nun (THK) yeniden yapılandırılması gerektiğini vurgulayan Bağcıoğlu “Kayyum yönetimi sona ermeli. Yangınla mücadele pilotları THK’da eğitilmeli. Uçak ve helikopterlerin bakım ve onarımı da THK olmalı. Dışarıdan kiralama modelinden vazgeçilmeli. Orta vadede TUSAŞ, amfibik yangın söndürme uçağı geliştirmeli. Ayrıca geçici orman işçileri kadroya alınmalı” tavsiyelerinde bulundu.
50 BİNDEN FAZLA KİŞİYE TAHLİYE
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından İzmir, Bilecik ve Hatay’da meydana gelen orman yangınlarına ilişkin açıklama yaptı. 50 binin üzerinde vatandaşın geçici olarak güvenli bölgelere alındığı bilgisini paylaşan Yerlikaya “İlk belirlemelere göre; Bilecik’te 64 konut, 3 iş yeri ve 20 ahır, İzmir’de 132 konut ve 1 iş yeri hasar gördü. Bilecik ve İzmir illerimiz için ‘Genel Hayata Etkililik Kararı’ alındı. AFAD tarafından Bilecik ve İzmir Valilikleri’ne 30’ar milyon lira acil yardım ödeneği gönderildi” dedi.
YENİ SALDIRI TÜRÜ
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ise, çarpıcı bir iddia ortaya attı. Özdağ “Büyük orman yangınları eşzamanlı olarak gerçekleşiyor. Yangınların yeni bir saldırı türü olduğunu düşünmek için birçok neden var. Muhtemelen devletin elinde bilgi vardır. Orman yangınları artık bir milli güvenlik meselesi haline gelmiş durumda. Ve iktidar her yaz yangınlara hazırlıksız yakalanıyor. Yeterli insan, uçak ve istihbarat yok. Bu sene ne yazık ki kaybedildi. Gelecek yaza çok kapsamlı bir hazırlık yapmalıyız” ifadelerini kullandı.
İL İL YANGIN RAPORU
SAKARYA: Taraklı ilçesi Hacıyakup Paşalar mevkisindeki ormanlık alanda 27 Haziran’da çıktıktan sonra Bilecik tarafına sıçrayan ve iki gün süren çalışmalar sonucu önceki gün büyük oranda kontrol altına alınan yangın alanında tehlike geçmiş değil. Dün alevlerin etkisini yitirdiği alanlarda soğutma işlemleri yapıldı.
BİLECİK: Gölpazarı ve Osmaneli’ye bağlı 17 yerleşim yerinin boşaltılmasına neden olan yangın, önceki gün yağmurun etkisiyle kısmen sönerken, dün alevler yeniden yükseldi. Ekipler yerine intikal ederken, ilk müdahaleyi köylüler yaptı. Alevler büyümeden etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan 51 kişiden birinin tedavisi sürüyor. 100 bina, 118 bağımsız bölüm hasar gördü.
HATAY: Antakya’daki ormanlık alanda dün çıkan yangın, kısa sürede büyüyerek geniş bir alana yayıldı. Karaali, Boğazören ve Üçgedik mahalleleri boşaltıldı. Yaklaşık bin 500 kişi, devlet yurtlarına yerleştirildi.
MANİSA: Akhisar ilçesinde 28 Haziran’da başlayan orman yangını, kuvvetli rüzgarın etkisiyle büyürken çok sayıda mahalle tedbir amacıyla tahliye edildi. Söndürme çalışmalar aralıksız devam etti.
İZMİR: Seferihisar ile Menderes’te alevler teslim olmakta direniyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, öğle saatlerinde “Yangının enerjisi düşürüldü, üç kritik noktaya yoğunlaşıldı” dedi.
