Ekonomik krizle birlikte geçim derdi iyice büyürken, sosyal medya ve çeşitli online ilan sitelerinde organlarını satışa çıkarmak isteyenlerin sayısı artış gösterdi. “Böbreğimi nakledebilirim” veya “Karaciğerimi satmak istiyorum” başlıklarıyla açılan ilanlarda, talepler 750 000 TL ile 1 300 000 TL arasında değişiyor.
Bazı duyurularda, aday satıcılar sağlık raporlarını ve tahlil sonuçlarını da paylaşarak organlarının uygunluğunu kanıtlamaya çalışıyor.
Bu duyurulara yanıt verenler ise, Türkiye’de organ naklinin hukuken mümkün olmadığını; ancak yurt dışındaki bazı merkezlerde bu işlemin gerçekleştirilebileceğini söylüyor. İlan sahiplerinden biri, “Maddi zorluk içindeyim ve bunu satmakta kararlıyım, fiyat konusunda pazarlık yapabiliriz” diyerek, çaresizliğini gözler önüne seriyor.
Gazetecilere konuşan üç çocuk babası H.Ç. ise, “Asgari ücretle ayakta durmaya çalışıyorum, üzerimde birikmiş 1 300 000 TL borcum var. Gün geçtikçe yüküm ağırlaşıyor; çocuklarım ve eşim için yapabileceğim tek şey bu” ifadelerini kullandı. Geçim sıkıntısının insanları böyle radikal adımlar atmaya ittiğini vurgulayan H.Ç., organ satışı umuduyla ilan verdiğini belirtiyor.
Oysa Türk Ceza Kanunu’na göre organ ticareti hem alıcı hem satıcı hem de aracı için 1 ila 9 yıl arasında hapis cezasıyla cezalandırılıyor. Yetkililer, bu tür paylaşımların yasa dışı şebekelerin ağına düşürme, dolandırıcılık ve ciddi sağlık riskleri barındırdığını; hiçbir şartta güven duyulmaması gerektiğini söylüyor.
Uzmanlar, ekonomik baskının yarattığı umutsuzluğun toplumsal bir kriz noktasına evrildiğine dikkat çekiyor. Sosyal destek programlarının güçlendirilmesi ve dar gelirli vatandaşların korunması için acil önlemler alınması, benzer vahim ilanların artışını engellemek açısından kritik görülüyor.
