Rus enerji devi Gazprom, Türkiye'de bir doğalgaz dağıtım merkezi (hub) kurma planını sessizce rafa kaldırdı. Bloomberg’in şirket kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Rusya'nın Avrupa pazarındaki etkisini yeniden artırmak için değerlendirdiği Türkiye üzerinden geçecek yeni enerji hattı projesi, fizibilite ve siyasi zorluklar nedeniyle uygulanabilir bulunmadı.
Kuzey Akım (Nord Stream) boru hatlarının devre dışı kalması ve Ukrayna üzerinden gaz geçiş anlaşmasının 2024 sonunda sona erecek olması, Rusya'yı yeni güzergâhlar arayışına yönlendirmişti. Bu çerçevede, hâlihazırda iki büyük boru hattıyla Rus gazını alan Türkiye, Avrupa’ya açılmak için potansiyel bir alternatif olarak değerlendirildi. Ancak Ankara'nın Gazprom'a sınırlı pazarlama rolü tanımaya istekli oluşu ve Avrupa Birliği’nin 2027’ye kadar Rus gazını tamamen yasaklama planı, projenin önündeki en büyük engeller olarak öne çıktı.
"TÜRKİYE'NİN BORU HATTI KAPASİTESİ YETERSİZ"
Gazprom'un iç tartışmalarında, Türkiye'nin AB üyesi komşularına yönelik boru hattı kapasitesinin yetersiz olduğu ve bu nedenle Türkiye’nin tam teşekküllü bir hub olmasının teknik olarak da zor olacağı ifade edildi. Şirketin özellikle ihracat kolunda çalışanlar, bu girişimin uluslararası pazarda kaybedilen gücü telafi etmek açısından bir fırsat olabileceğini düşünmüş olsalar da, süreç ilerledikçe Gazprom projeden uzaklaştı.
Proje kamuoyuna ilk kez Ekim 2022'de, Kuzey Akım boru hatlarının sabotajla devre dışı bırakılmasının ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından duyurulmuştu. Putin, Türkiye'nin yılda 55 milyar metreküp kapasiteyle Avrupa'nın yeni enerji dağıtım noktası olabileceğini savunmuş, bunun ekonomik ve stratejik olarak avantajlı olacağını öne sürmüştü. Ancak Kremlin destekli bu öneri, başlangıçta dahi Gazprom yönetimi içinde sürprizle karşılanmıştı.
Türkiye tarafında ise proje hâlâ gündemde. Bloomberg’e konuşan bir Türk yetkili, Türkiye’nin Gazprom ile ortaklaşa çalışmaya hazır olduğunu, ancak görüşmelerin uzadığını belirtti. Türkiye Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ konuya ilişkin yorum yapmazken, kaynaklar Gazprom’un uzun süredir bu projeyle ilgili devlet yetkilileriyle toplantı gerçekleştirmediğini kaydetti.
ERDOĞAN 'TÜRKİYE HUB OLACAK' DEMİŞTİ
Buna karşın, Türkiye’nin bölgesel enerji merkezi olma hedefi sadece bu projeyle sınırlı değil. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, farklı dönemlerde yaptığı açıklamalarda Trakya bölgesinin doğalgaz dağıtım merkezi haline geleceğini defalarca vurguladı. Bu kapsamda, Rus lider Vladimir Putin'in de bu vizyona destek verdiğini belirten Erdoğan, “Nitekim Sayın Putin, Türkiye'nin, yani Trakya'nın hub bölgesi olması konusunu bu tebrik mesajında yine tekrar etti. Onlarla bu adımı atacağız ve böylece Trakya bir hub olacak.” ifadelerini kullanmıştı.
