Greenpeace ABD’nin yayımladığı “Plastic Merchants of Myth” raporu, plastik sektörünün yıllardır dile getirdiği “geri dönüşüm mümkün” söyleminin gerçeği yansıtmadığını ortaya koydu. Bulgular, ABD’de plastik geri dönüşümünün neredeyse tamamen çöktüğünü ve ülkede biriken atıkların Türkiye gibi ülkelere “geri dönüştürülebilir hammadde” adıyla gönderildiğini ortaya koyuyor.
Avrupa’nın çöp rotası değişmedi: Türkiye 10 yıldır atık ithalatında zirvede
ABD’DE GERİ DÖNÜŞÜM ORANI DİBE VURMUŞ DURUMDA
Raporda yer alan verilere göre, ABD’de üretilen plastik atıkların yüzde 86’sı doğrudan depolama sahalarına gömülüyor. Günlük kullanımda sıkça karşılaşılan pek çok plastik ürünün geri dönüşüm oranı ise teknik yetersizlik nedeniyle sıfıra yakın:
- Kahve kapsülleri, plastik tabak-çatal-bıçak setleri: Yüzde 0 geri dönüşüm kapasitesi
- PP #5 yoğurt kapları ve paket servis kutuları: Yüzde 2 kapasite
- PET ve HDPE şişeler: En fazla yüzde 21–22 kapasite
Bu tablo, geri dönüşümün yalnızca sınırlı türde plastikler için mümkün olduğunu, geri kalan devasa plastik hacminin sistem dışında kaldığını gösteriyor.
ABD’NİN BAŞ EDEMEDİĞİ PLASTİK ATIK TÜRKİYE’YE YÖNLENDİRİLİYOR
Greenpeace, ABD’nin 2018’den bu yana geri dönüşüm altyapısında bir ilerleme sağlayamadığını, sistemde biriken atıkların ise “dönüştürülebilir malzeme” etiketiyle Türkiye’ye ihraç edildiğini belirtiyor. Bu durum, Türkiye’de tartışma konusu olan “hammadde ithalatı” iddiasının, gerçekte plastik atık ticareti anlamına geldiğini ortaya koyuyor.
“BU TİCARET DEĞİL, TÜRKİYE’YE YÜKLENEN BİR ÇÖP KRİZİ”
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, raporun Türkiye açısından ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“ABD’nin bile geri dönüştüremediği, yüzde 86’sını toprağa gömdüğü plastikler Türkiye’ye geldiğinde nasıl ‘değerli hammadde’ olsun? Avrupa ve ABD, çevreci görünmek için kendi çöplerini ülkelerinden uzaklaştırıyor, biz ise bu yükü taşıyoruz. Adana’da çocukların soluduğu havaya karışan bu atıklar bir ticari faaliyet değil, açık bir suçtur. Türkiye dünyanın çöp alanı olmamalı; atık ithalatı tamamen yasaklanmalıdır.”
Greenpeace, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na çağrısını yineleyerek, plastik atık ithalatının derhal durdurulmasını talep etti.
