ERCAN KÜÇÜK
LİYAKATSİZLİK VE TEDBİRSİZLİK KISKACI
Yurdun dört bir yanından gelen yangın faciası görüntüleri yürek dağlıyor. Bursa’nın Gürsu ve Kestel ilçelerinde başlayan yangın şehre doğru yönelirken 3 bin hektardan fazla ormanlık alan küle döndü. Beş gündür yanan Karabük Safranbolu’daki yangın nedeniyle 19 köy, 50 mahalle boşaltıldı. Karabük-Ankara karayolu kapatıldı. Yangınların günlerce söndürülememesi, müdahale eden personelin gerekli eğitim ve teçhizatlara sahip olmaması ve yetkililerin önlem almaması, liyakatsizlik ve tedbirsizlik tartışmalarına yol açtı.
YANGIN ÖNCESİ KORUYUCU ÖNLEM ALINMALI
Eski Tarım Orman-İş Sendikası Genel Başkanı Şükrü Durmuş, göz göre gelen faciayı şöyle özetledi: “Son 12 yılda ormanlarda yapılacak tesis için 83 bin izin çıktı. Elektrik dağıtım şirketleri bakım yapmıyor. Trafo soğutma sistemi yok. Geçmişte eğitimli orman köylüleri ilk müdahaleyi yapardı, şimdi devre dışı. Yangınlar çıkmadan önce koruyucu tedbirler alınmalı. Kışın verilen en az 3 aylık eğitim hayati önemde. Her müdahale etmek isteyen alana sokulmamalı. Personelin kafasında miğferi, oksijen maskesi ve koruyucu yanmaz elbisesi olmalı.”
TÜRKİYE’NİN CİĞERLERİNE ALEV KAPANI
Ülkenin dört bir yanında binlerce hektar ormanlık alanı küle çeviren, yüzbinlerce canlı türünü yok eden yangın faciaları bu yıl da ciğerlerimizi söndürdü. Yetkililer her yıl ‘Uçak filomuzu güçlendireceğiz, önlem alacağız’ deseler de sözlerin unutulduğunu acı şekilde gördük. Aşırı sıcaklar öne sürülse de, donanımsızlık, eğitimsizlik, ihmal ve tedbirsizlikle 11 personel şehit olurken yine de felaketler engellenemedi.
Bursa Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamada, “Gürsu ilçemize bağlı Dışkaya mevkii ve Gürsu TOKİ yolunda devam eden yangınlarla beraber toplam 4 ayrı noktada alevler şiddetini tekrar artırmıştır” denildi. Bir yandan da Karabük Safranbolu ilçesinde çıkan yangına müdahale 5’nci gününde de devam ediyor. Yangın nedeniyle boşaltılan köy sayısı 18, mahalle sayısı ise 50 olarak açıklanmış, trafik güvenliği için kapatılan Karabük-Ankara karayolu kontrollü olarak ulaşıma açılmıştı.
12 YILDA 83 BİN İZİN
Mayıs ayından itibaren süren orman yangınları liyakatsizlik ve eğitimsizlik tartışmalarına neden oldu. Yaşananlara uzmanlar da tepki gösterdi. Eski Tarım Orman-İş Sendikası Genel Başkanı Şükrü Durmuş, AK Parti iktidarı döneminde ormanlara bakışta rantsal bakışın hâkim olduğunu, son 12 yılda ormanlarda yapılacak tesisler için 83 bin izin çıktığını söyledi. Enerji nakil hatlarına da dikkat çeken Durmuş, “Çıkan yangınların büyük bir bölümü enerji nakil hatlarından çıkıyor. Elektrik dağıtım şirketlerine izin verilirken protokolde yıllık, kışlık ve yazlık bakım diye bir bakım var. Trafolarda soğutma sisteminin devreye girmesi lazım. Ama hiçbir yerde soğutma sistemi yok.” dedi.
ORMAN KÖYLÜLERİ DEVRE DIŞI BIRAKILDI
Yerdeki kuru otların yanmaya başladığı anda yapılacak müdahaleyle yüzde 80 başarı sağlanacağını vurgulayan Durmuş, geçmişte 18 ila 55 yaş arası gerekli eğitimleri almış, mükellef olarak tutulan orman köylülerinin ilk müdahaleyi yapıp ekiplere haber verdiğini belirtti. Orman köylülerinin son yıllarda devre dışı bırakıldığını hatırlatan Durmuş, “Eğer yangın gövdeye bulaşmışsa başarı şansı yüzde 50’nin altına düşer. Eğer tepeye ulaşmışsa istediğiniz kadar hava aracı olsun. Başarı şansı yüzde 10’un altına düşer.” dedi.
MİĞFER, OKSİJEN MASKESİ, YANMAZ ELBİSE
Daha önceki yıllarda da yangınlara müdahale ederken ölümlerin olduğunu belirten Durmuş, son yıllarda bu ölümlerin artmasını liyakatsizliğe dayandırdı. Orman yangınlarıyla mücadele biriminin oluşturulması gerektiğini vurguladı. Yangınlar çıkmadan önce koruyucu tedbirlerin alınmasını ve kışın verilen en az 3 aylık eğitimlerin hayati önemde olduğuna da dikkat çeken Durmuş, her müdahale etmek isteyenin alana sokulmaması gerektiğini hatırlattı:
“Sorun sevk ve idarededir. Eğitimli, donanımlı, fiziki yeterli olan işçiler olması gerekir ve bu işçiler güvenceli olması gerekir. Yangın işçisi güvenceli, eğitimli olacak. Yangın eğitimi kış aylarında alınır, yangın sezonunda değil. Dünya standartlarında İzmir Buca’da ve Antalya’da iki tane yangın eğitimi merkezimiz vardı. Buca’dakini ihtiyaç yok diye Dokuz Eylül Üniversitesi’ne sattılar. Bu ölümler bir cinayettir. Hiçbirisinin koruyucu elbisesi yok. Personelin kafasında miğferi, oksijen maskesi ve koruyucu yanmaz elbiseleri olması gerekir.”
ALÇILI AYAĞIYLA FACİAYA KOŞTU
Bursa’da görev yapan 38 yaşındaki itfaiyeci Ramazan Şaşkın, bir hafta önce ortopedik rahatsızlık nedeniyle ameliyat olmuş, ayağı alçıya alınmıştı. Şaşkın ayağı alçıda olmasına rağmen gönüllü olarak orman yangınına müdahale etmek istedi. Yangını duyunca mesai arkadaşlarını yalnız bırakmak istemeyen Şaşkın, görev başında kalp krizi geçirerek şehit oldu.
TİŞÖRTLÜ MÜDAHALEYE TEPKİ YAĞDI
Yangınlara müdahalede miğfer, oksijen maskesi, yanmaz kıyafet kullanılması hayati önem taşıyor. Yunanistan’da ekipler adeta robokop gibi giyinirken Bursa’daki yangınla ilgili Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yaptığı paylaşımda müdahale eden personelin tişört ve toz maskesi taktığı görüldü.
YANGINLAR DURACAK GİBİ DEĞİL
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Mersin ve Antalya’da çıkan yangınların tamamen kontrol altına alındığını bildirdi. Bakan Yumaklı, Bursa’daki yangınlara ilişkin de şunları söyledi:
“Kestel’deki yangın da devam ediyor. İnşallah olağanüstü bir hava şartı yani bir rüzgar olmazsa arkadaşlarımız akşamüstüne doğru bize daha güzel haberler verebilecek. Bizler bütün imkanlarımızı, bütün konumlandırmalarımızı bu noktaya yapmış durumdayız. Ancak bir yerden bir yere cebimizde uçak, cebimizde arazöz yok. Bir yerden bir yere gidene kadar hele bir de rüzgar varsa sizin onu kontrol altına almanız saatler alıyor. Hatta günler alabiliyor.”
