Suriye’de iç savaşın sona ermesinin üzerinden bir yıl geçmesine karşın, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin geri dönüş sürecinin beklenen hızda ilerlemediği belirtiliyor. 8 Aralık 2024’te savaşın bitmesinden bu yana yaklaşık 600 bin Suriyelinin ülkesine döndüğü, buna karşılık 2 milyon 370 bin kişinin hâlen Türkiye’de geçici koruma statüsüyle yaşamını sürdürdüğü kaydediliyor.
DÖNÜŞLERİ HIZLANDIRMA ARAYIŞI
Türkiye gazetesinde yer alan habere göre; güvenlik bürokrasisi, geri dönüşleri teşvik etmek amacıyla çeşitli adımlar atılmasını gündeme aldı. Ancak bugüne kadar uygulamaya konulan düzenlemelerin istenen etkiyi oluşturmadığı ifade ediliyor. Edinilen bilgilere göre, dönüşlerin hızlanması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, Avrupa ülkelerinde uygulanan modele benzer şekilde Suriyelilerin geçici koruma statülerinin doğrudan kaldırılması yönünde bir öneri sunuldu. Geri dönüşlerin ani bir kararla değil, yeni tedbirler çerçevesinde ve kademeli biçimde gerçekleştirilmesi yönünde karar alındı. İlgili bakanlıklar ve kurumlar arasında sağlanan koordinasyonla önümüzdeki dönemde yeni uygulamaların hayata geçirilmesi planlanıyor.
SAĞLIK HİZMETLERİNDE YENİ DÖNEM
Bu kapsamda, Türkiye’de geçici koruma altında bulunan Suriyelilere sunulan ücretsiz sağlık hizmeti uygulamasının yeni yıl itibarıyla sona erdirilmesi kararlaştırıldı. Buna göre 1 Ocak’tan itibaren sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen Suriyeliler, katkı payı ödemekle yükümlü olacak. Güvenlik bürokrasisi, bu düzenlemenin geri dönüş sürecini hızlandıracak unsurlardan biri olacağı görüşünde.
GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜ KADEMELİ OLARAK KALDIRILACAK
Ücretli sağlık hizmetine geçilmesinin ardından ikinci aşama olarak, Suriyelilerin geçici koruma statülerinin aşamalı biçimde kaldırılması öngörülüyor. Statünün sona ermesiyle birlikte, Türkiye’de kalmak isteyen Suriyelilerin ikamet izni alması gerekecek. Ancak ikamet izni başvurularında sıkı kriterlerin uygulanacağı ifade ediliyor.
İKAMET İZNİ İÇİN SIKI ŞARTLAR
Güvenlik kaynakları, ikamet izni sürecine ilişkin olarak, başvuru sahiplerinden konut, iş, geçerli kira sözleşmesi, sağlık sigortası ve yeterli maddi imkân gibi çeşitli koşulların aranacağını belirtiyor. Sunulan kira sözleşmelerinin fiilen denetlenebileceği ve her başvurunun kabul edilmeyebileceği ifade ediliyor. Bu şartları yerine getiremeyenlerin ikamet izni alamayacağı, izin alamayanların ise ülkelerine dönmek zorunda kalacağı, aksi hâlde kaçak duruma düşecekleri belirtiliyor.
BM FONLARI DÖNÜŞLER İÇİN KULLANILACAK
Yetkililer, bu sıkı kuralların geri dönüşleri hızlandırmasının beklendiğini aktarırken, Birleşmiş Milletler’den sağlanan fonların da dönüş sürecinde kullanılacağını bildirdi. Buna göre ülkesine dönmek isteyen Suriyelilere BM kaynaklarından maddi destek verilmesi ve yol masraflarının karşılanması planlanıyor.
