Türkiye’de ortanca yaşın giderek yükseldiği ve önümüzdeki yıl 35’i aşacağı öngörülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2015 yılında 31 olan ortanca yaş, 2024 itibarıyla 34,4’e çıktı. Bu trendin devam etmesiyle birlikte 2026 yılında ortanca yaşın 35’i geçmesi bekleniyor.
ORTANCA YAŞ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Eryurt, ortanca yaşın "ülkenin yaşını" belirleyen en önemli demografik göstergelerden biri olduğunu vurguladı. Ortanca yaş, nüfustaki tüm bireyler küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşını ifade ediyor.
Son 10 yılda her iki yılda bir ortanca yaşın yaklaşık bir yıl arttığını belirten Eryurt, bu yükselişin Türkiye’nin hızla yaşlanan bir nüfusa sahip olduğunun kanıtı olduğunu ifade etti. Özellikle kadınlarda ortanca yaşın 35’i aştığı, erkeklerde ise bu oranın 33,7 olduğu bildirildi.
BÖLGESEL FARKLILIKLAR VE GELECEKTEKİ PROJEKSİYONLAR
Türkiye genelinde ortanca yaş artış gösterirken, bazı illerde bu oran daha da yüksek. Sinop, Giresun ve Kastamonu gibi şehirlerde ortanca yaş 43’e ulaşmış durumda. Yapılan projeksiyonlara göre, 2050 yılına kadar Türkiye genelinde ortanca yaşın 45’e yükselmesi bekleniyor.
Bu değişim, doğum oranlarının düşmesi ve yaşam süresinin uzaması gibi faktörlerle doğrudan bağlantılı. Prof. Dr. Eryurt, doğurganlık oranının yüksek olduğu yıllarda dünyaya gelen bireylerin bugün iş gücüne dahil olduğunu ancak ilerleyen yıllarda bu etkinin azalacağını vurguladı.
ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ NÜFUS AZALMAYA BAŞLAYACAK
Ortanca yaşın artışı, çalışma çağındaki nüfusta da değişikliklere neden olacak. Şu an için bu grup genişlemeye devam etse de, yakın gelecekte nüfus momentumu etkisini kaybettikçe çalışma çağındaki bireylerin oranında azalma başlayacak.
Bu değişim, Türkiye’nin ekonomik yapısında da dönüşümlere yol açacak. Sağlık, sigorta ve bakım hizmetleri gibi yaşlı nüfusa yönelik sektörlerde talep artarken, gençlere yönelik sektörlerde bir gerileme görülebilecek. Aynı zamanda iş yerlerinde yaşlanan iş gücüne uygun düzenlemeler yapılması gerekecek.
