İsviçre'de Cenevre Üniversitesi bilim insanları tarafından yürütülen ve prestijli Communications Psychology dergisinde yayımlanan kapsamlı bir araştırma, yaşlı bireylerde işitme kaybı ile yalnızlık arasındaki etkileşimin, demans riskini nasıl artırdığını detaylı bir şekilde inceledi.
Avrupa Sağlık, Yaşlanma ve Emeklilik Araştırması (SHARE) kapsamında 17 yıl boyunca 50 yaş ve üzeri 33.741 katılımcıdan elde edilen veriler, bu kritik bağlantıyı gözler önüne seriyor.
Bulgular, özellikle kendini yalnız hisseden bireylerin, sosyal çevreleri olsa dahi işitme duyuları azaldıkça daha hızlı bir bilişsel gerileme yaşadığını gösteriyor.
KOGNİTİF YETENEKLER ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLER
Araştırmaya göre, hem yalnız hem de sosyal olarak izole olan katılımcılar, bilişsel testlerde belirgin şekilde daha düşük performans sergiledi.
Bu testler arasında hafızayı ölçen anlık ve gecikmeli hatırlama görevleri ile sözel akıcılık testleri bulunuyor.
Bilim insanları, bu durumun, sosyal etkileşimlerin hafıza süreçlerini tetikleyici etkisinin azalmasından kaynaklanabileceğini düşünüyor.
Ayrıca, yalnız bireylerin işitme kaybını daha rahatsız edici bulmasının, artan psikolojik yük ile birlikte bilişsel işlevleri olumsuz yönde etkilediği belirtiliyor.
Bu durum, yalnızca işitsel bir sorunun ötesinde, psikososyal bir yük haline gelerek beyin sağlığını tehdit ediyor.
NEDENSELLİK VE BÜTÜNSEL YAKLAŞIMIN ÖNEMİ
Araştırma ekibi, elde ettikleri bulguların, duyusal gerilemenin bilişsel işlevlerle bağlantısında yalnızlığın kritik bir rol oynadığını ortaya koyduğunu belirtiyor.
Ancak araştırmacılar, bu bulguların doğrudan bir nedensellik ilişkisini kanıtlamadığını ve daha ileri çalışmalarla doğrulanması gerektiğini vurguluyor.
Bu bağlamda, yaşlılıkta bilişsel işlevlerin korunması için hem işitme kaybı gibi fiziksel sorunların hem de sosyal faktörlerin bir arada ele alınması gerektiği öneriliyor.
Bu, yalnızca işitme cihazı gibi fiziksel çözümlerin değil, aynı zamanda psikososyal destek programlarının da önemli olduğu anlamına geliyor.
YAŞLILIĞIN KAÇINILMAZ PARÇASI DEĞİL
Alzheimer's Research UK kurumundan Dr. Isolde Radford, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, işitme kaybının doğrudan demansa mı yol açtığı yoksa başka sağlık sorunları üzerinden mi riski artırdığının henüz net olmadığını belirtiyor.
Ancak Dr. Isolde Radford'un önemli bir vurgusu var: "Ne işitme kaybı ne de demans, yaşlanmanın kaçınılmaz bir parçası değildir."
Dr. Isolde Radford, işitme kaybının erken teşhisinin ve işitme cihazı gibi uygun müdahalelerle desteklenmesinin, demans riskini azaltmada önemli bir rol oynayabileceğini vurguluyor.
ÖNLENEBİLİR ALZHEİMER VE RİSK FAKTÖRLERİ
Geçtiğimiz yıl yayımlanan ve The Lancet dergisinde yer alan bir başka araştırma ise Alzheimer vakalarının yaklaşık yarısının, yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenebileceğini ileri sürmüştü.
Bu çalışma, 14 farklı risk faktörüne dikkat çekerek hem bireylerin hem de devlet politikalarının benimsemesi gereken 13 öneri sunmuştu.
Bu öneriler arasında işitme cihazlarına erişimin kolaylaştırılması, zararlı gürültüye maruziyetin azaltılması, kolesterol düzeylerinin takibi ve tedaviye erişimin artırılması gibi önemli adımlar yer alıyor.
Alzheimer hastalığı, beynin en yaygın demans formu olup, beyinde biriken amiloid ve tau proteinleri nedeniyle hafıza ve bilişsel işlevlerde gerilemeye yol açıyor.
Günümüzde bu hastalık, birçok ülkede en önde gelen ölüm nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
