SALİHA SULTAN
Dünyanın vicdanı, işgalci İsrail’in Gazze halkını aç bırakmasıyla kanarken, sanat dünyası Filistin halkının maruz kaldığı insani krize ve soykırıma karşı tepkisiz kalmıyor. Fransa, İngiltere, Kanada, Portekiz gibi birçok ülke peş peşe Filistin’i tanımaya hazırlandığını açıklarken, 7 Ekim 2023’ten beri İsrail’in soykırımlarına birçok kez sessiz kalan bu ülkelerinin bugün geldiği noktanın ardında sokaklara çıkan halklarının, sanat kurumlarının ve edebiyatçıların güçlü tepkileri var. Mark Ruffalo, Susan Sarandon, Zayn Malik, Dwayne Johnson, Emma Watson, The Weeknd, Slavoj Zizek, Annie Ernaux gibi dünya çapında meşhur birçok isim son iki yıldır kültür sanat dünyasına hakim olan İsrail lobisine boğun eğmiyor, cesur söylemleri ile kitleleri etkiliyor.
ROGER WATERS’TAN ŞARKI, OSHEAGA’DAN ÇAĞRI
İngiliz rock grubu Pink Floyd’un kurucularından Roger Waters da Filistin halkını açıkça destekleyen, İsrail’i kınayan sanatçılar arasında öne çıkan isimlerden biri. Açıklamaları nedeniyle İsrail lobisi tarafınan ‘antisemitist’ olarak damgalanmaya çalışılan sanatçı son olarak Nazi Almanyası ve İsrail tarafından katledilen kadınları andığı bir Filistin bestesi ile Gazze’deki zulme karşı çıkan milyonların sesi oldu. Waters’ın Filistin bayrağının önünde durduğu bir fotoğrafla açılan “Kız kardeşlerim, gözlerini açmama yardım edin” adlı şarkısının videosu kısa sürede dünyanın gündemine oturdu. Aynı gün, Amerikalı Grammy ödüllü genç rapçi ve şarkıcı Doechii de Montréal’deki Osheaga Müzik ve Sanat Festivali’ndeki konserinde sahnede Filistin’e destek verdi. Binlerce hayranına seslenen sanatçı, “İnandığınız şey için ayağa kalkmaktan korkmayın. Önemli olanı söylemekten korkmayın. Filistin’i özgürleştirin” çağrısında bulundu. Genç rapçinin çağrısının ardından hayranları da ‘Filistin’e özgürlük’ sloganları attı.
TÜRK SANATÇILAR ÜÇ MAYMUNU OYNUYOR
Türkiye ise 15 Kasım 1988’de ilan edilen Filistin Devleti’ni ilk gün tanıyan ülkeler arasında. Ancak ne yazık ki sanat dünyamızdan 7 Ekim’den beri cılız sesler yükseliyor. Oscar, Berlinale, Cannes gibi birçok festivalin ödül törenine İsrail’e tepkiler damga vururken, Türkiye’deki Antalya, Adana, İzmir gibi köklü festivallerde gık çıkmıyor. Sinema, edebiyat veya yazar derneklerimizden ortak bir çağrı da yükselmiyor. Dünya sanatçıları İsrail lobisine karşı birleşirken, İsrail’in soykırımına karşı çıkan, bu nedenle geçen yıl birçok Avrupa ülkesindeki konseri iptal edilen piyanist Fazıl Say’a ise Türkiye’de yine hiçbir ünlü sanatçı sahip çıkmadı. Dünyaca meşhur edebiyatçılar yüzlerce açık mektuba imza atarken, Nobel ödüllü Orhan Pamuk’un adına ise hiçbir listede rastlayamadık.
ŞARKININ ÖZNESİ ZULME KARŞI DİK DURAN KADINLAR
Waters, X’ten paylaşılan ‘Kızkardeşlerim’ şarkısının sözlerinde ve videosunda yer verdiği kadın aktivistler ve gazeteciler ile de dünyadaki savaşlarda kadınların vicdanının ve duruşunun önemini hatırlatıyor. Şarkıda geçen cesur kadınlar şunlar:
- 2003’te Gazze’de Filistinli bir ailenin evinin yıkılmasını önlemeye çalışırken İsrail buldozerince ezilen ABD’li barış aktivisti Rachel Corrie,
- 2004’te İsrail tarafından Gazze’de öldürülen öğrenci Iman Al Hams,
- 11 Mayıs 2022’de Batı Şeria’daki Cenin kentindeki mülteci kampına yapılan baskını takip ederken İsrail askerleri tarafından öldürülen Al Jazeera muhabiri Ebu Akile,
- Nazi Almanyası’na karşı çıktığı için idam edilen aktivist Sophie Scholl,
- Nazilerin toplama kampı Holokost’ta hayatını kaybeden Yahudi günlük yazarı Anne Frank,
- 2018’de Brezilya’da suikasta uğrayan aktivist ve insan hakları savunucusu Marielle Franco.
