IŞIL ÇALIŞKAN-MUSTAFA FİDAN/İSTANBUL
El fırıldağı olarak da tanımlanan stres çarkı, özellikle 7-15 yaş arası çocukların elinden düşmüyor. Tüm dünyada salgına dönüşen stres çarkı ABD’nin bazı eyaletleri, İngiltere ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde öğrencilerin dikkatlerini dağıttığı gerekçesiyle yasaklandı. Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı ya da Milli Eğitim Bakanlığı’ndan ailelere yönelik bir uyarı ya da yasak kararı yok. Peki bu oyuncak gerçekten çocuklar için zararlı mı?
Psikolog Tanju Sürmeli, stres çarkının dönen bir obje olduğu için özellikle dikkat bozukluğu ve tekrarlayıcı davranışları olan çocuklarda daha büyük etkiler yaratacağına dikkat çekti. Oyuncağın derste dikkat dağınıklığına neden olabileceğini belirten Sürmeli, “Zararını hafife almamak gerekir. Stresi azaltmıyor, dikkati dağıtıyor. Bazı ülkelerde yasaklandıysa mutlaka bir bildikleri vardır. Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı’nın gerekli araştırmayı yapması gerekiyor. Türkiye’de de yasaklanmalı” dedi.
Stres çarkının bazı ülkelerde yasaklanmasının haklı bir gerekçe olduğunu belirten pedagog Gülten Demirdöven ise ailelere uyarıda bulundu. Demirdöven “Stres çarkı öğrencilerin dikkatini dağıtıp transa geçiriyor. Ancak bu bir ticari sektör olduğu için yasaklanacağını düşünmüyorum. Bu sene stres çarkı, geçtiğimiz yıllarda pembe panter, örümcek adam vardı. Bunlar oyun sektörünün kurduğu kumpaslar. Aileler dikkatli olmalı” diye konuştu.
BİLYELİ BİR MEKANİZMA
Stres çarkının orta kısımın merkezinden parmağınızla tuttuğunuzda içi bilyelerle dolu mekanizma dönmeye hazır bekliyor. Göbek kısmından sıkı tutarak diğer parmaklarınız ile ucuna vurduğunuzda stres çarkı dönmeye başlıyor. Ustaların saatte 700 km/h ile döndürebildiği bu çark 5 dakikaya kadar potansiyel enerjisiyle turuna devam edebiliyor. Stres çarkının fiyatı ortalama 6-7 liradan başlıyor, ışıklıları 40-50 TL’den satılıyor.
