Tüketici güveni aralıkta yüzde 8 azalışla son 8 yılın en sert düşüşünü gösterdi. Konut satın alma ihtimali yüzde 18,2 ile en fazla gerileyen sektör oldu. Bunu, tamir, dayanıklı tüketim ve otomotiv izledi.
EKONOMİ SERVİSİ
Tüketici güven endeksi, aralıkta geçen aya göre yüzde 8 azaldı. Hanelerin maddi durum beklentisi yüzde 4,1 azalış kaydederken, sektör bazında en yüksek düşüş konuttan geldi. Sene başında yüzde 10,3 artan gelecek 12 ayda konut satın alma ihtimali, aralıkta yüzde 18,2 ile en sert düşüşü gösterdi. Bunu dayanıklı tüketim, konut tamiratı ve otomotiv izledi. Genel ekonomik durum beklentisi yüzde 4,3’ten yüzde 9,5’e geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayına ilişkin tüketici güven endeksini açıkladı. TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliğiyle yürütülen anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, aralıkta geçen aya göre yüzde 8 azaldı. Kasımda 68,93 olan endeks değeri, bu ay 63,38 olarak gerçekleşti.
2008 KRİZİNDE ZİRVEDEYDİ
Böylece yüzde olarak Kasım 2008’den bu yana en sert aylık düşüş gerçekleşmiş oldu. Küresel krizin patlak verdiği 2008 yılının Ekim ve Kasım aylarında endeks arka arkaya yüzde 9,6 ve 8,78 oranlarında düşmüştü. Değer bazında bakıldığında ise endeks Ekim 2015’ten bu yana en düşük seviyede. Verilere göre, hanenin maddi durum beklentisi endeksi söz konusu dönemde yüzde 4,1 azalarak 85,40’a geriledi. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının düşmesinden kaynaklandı. Kasım ayında 95,06 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 9,5 azalarak, aralıkta 86,02 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını gösteriyor.
KONUTA BAKIM DA AZALDI
İşsiz sayısı beklentisi endeksi de söz konusu dönemde yüzde 8,3 azaldı ve aralıkta 65,42 oldu. Azalış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 17,9 azaldı.
Kasımda 20,33 olan endeks, aralık ayında 16,68’e düştü. Söz konusu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını gösteriyor. TÜİK verileri sektör bazında incelendiğinde, en yüksek düşüşün konut satın alma ihtimalinden geldiği ortaya çıktı. Gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma ihtimali, bu yılın başında yüzde 13,3 artış göstermesine karşın, aralık ayında yüzde 18,2 düştü. Bunu, mevcut durumun dayanıklı tüketim almak için uygunluğu yüzde 13,9’luk azalışla izlerken, konut tamiratına harcama ihtimali yüzde 12,2’lik düşüş kaydetti. Bu oran, sene başında yüzde 10,5 artmıştı. Öte yandan otomobil satın alma düşüncesi, yine söz konusu dönemde yüzde 2,1’den yüzde 9,4’e düştü.
VATANDAŞ TEMKİNLİ
İntegral Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya, tüketici güven endeksindeki gerilemede tasarruf konusuna dikkat çekti. Yalçınkaya, şunları söyledi: “Türk Lirası’nın sert değer kaybı, tüketici endeksindeki düşüşü, beraberinde getirmiş görünüyor.
Tüketim finansmanı amacıyla gelecek 3 aylık periyotta, borç kullanma ihtimalinin de gerilemesi, 2017 yılının ilk çeyreğine, temkinli yaklaşıldığını gösteriyor. Gelecek 12 aylık dönemde, tasarruf etme ihtimali azaldı. Bu düşüşün son dönemde, tüketici kredi faizlerinde yaşanan daralmayla ilgili olduğunu düşünüyoruz.”
